Analiza ryzyka kadrowego

Przeczytaj także: Zarządzanie kadrami: elementy, techniki i plany

Przekazane zadania mogą być zrealizowane przez osobę, dział lub zespół zajmujący się controllingiem personalnym, jeśli jest on właściwie zasilany w informacje. Informacje te pochodzą zarówno z wewnątrz przedsiębiorstwa, jak i z jego otoczenia. W organizacji będą to zwłaszcza informacje z dokumentów kadrowych, przekazywane z działu personalnego, oraz informacje dotyczące kosztów związanych z zasobami ludzkimi przekazywane przez dział rachunkowości. Poza tym niezbędne będą informacje z otoczenia dotyczące rynków, szczególnie rynku pracy. Informacje te mogą być pozyskiwane przez zakup raportów płacowych, skorzystanie z usług agencji doradztwa personalnego lub wywiad gospodarczy prowadzony albo przez wyspecjalizowaną komórkę przedsiębiorstwa albo podmiot zewnętrzny.

Następnie pozyskiwane informacje są poddane odpowiedniemu przetwarzaniu w ramach controllingu personalnego, tak aby zidentyfikować rodzaje ryzyka personalnego występujące w danej sytuacji decyzyjnej lub przy danym działaniu, określić wielkość tego ryzyka, stwierdzić jego potencjalne skutki i możliwą skalę wystąpienia zagrożeń, a także przedstawić możliwe sposoby neutralizacji lub zmniejszenia ryzyka oraz zapobieżenia ich skutkom. To wszystko odbywa się w ramach analizy ryzyka kadrowego. Następnie następuje kolejny przepływ informacji, który odbywa się w drugą stronę – w górę hierarchii organizacyjnej przedsiębiorstwa. Do zarządu przedsiębiorstwa oraz do menedżera odpowiedzialnego za jego zasoby ludzkie są przekazywane wskazówki wynikające z przeprowadzonej analizy ryzyka kadrowego.

Do analizy ryzyka kadrowego mogą posłużyć wskaźniki controllingu i analizy strukturalne. Podstawą jest wieloaspektowa analiza struktury zatrudnienia w przedsiębiorstwie. Należy również przeanalizować strukturę wynagrodzeń, zarówno zewnętrzną, jak i wewnętrzną. Struktura wewnętrzna wynagrodzeń wskazuje, jaką część wynagrodzenia otrzymywanego przez pracownika stanowi wynagrodzenie zasadnicze, jaką wynagrodzenie za przepracowane godziny nadliczbowe, a jaką dodatki funkcyjne, dodatki stażowe, wreszcie dodatki motywacyjne – zależne od wyników pracownika, wyników danego zespołu pracowniczego, wyników danej jednostki organizacyjnej i wyników całego przedsiębiorstwa. Zewnętrzna struktura wynagrodzeń wskazuje z kolei, jaki udział w ogólnej kwocie przeznaczanej przez przedsiębiorstwo na wynagrodzenia mają poszczególne grupy pracownicze. Tak jak w wypadku samej analizy zatrudnienia, należy tutaj dokonać analizy na podstawie podziału grup pracowniczych według różnych kryteriów – stażu pracy, rodzaju stanowiska pracy, działu, wieku, wykształcenia.

Analizy wynagrodzeń nie mogą się ograniczyć do procentowego ustalenia pewnych wielkości. Niezbędne jest także dokonanie benchmarkingu – porównania poziomu i struktury wynagrodzeń z innymi podmiotami w danej branży, w tym z liderami. Ponieważ informacje dotyczące wynagrodzeń są często trudno dostępne, istnieje możliwość kupienia tak zwanego raportu płacowego. Raport płacowy jest rodzajem raportu rynkowego, z tym że nie dotyczy rynku dóbr i usług, lecz rynku pracy (ceny dóbr i usług są tutaj zastąpione ceną pracy ludzkiej).

Wskaźniki controllingu powinny dotyczyć przede wszystkim poziomu kosztów związanych z zasobami ludzkimi, a ich wielkości w danym przedsiębiorstwie muszą być poddane analizom czasowym i międzypodmiotowym. Dzięki temu zostaną uzyskane informacje, czy dynamika wzrostu kosztów kadrowych nie jest w firmie zbyt szybka (informację tę uzyska się dzięki analizie wskaźników kosztowych w czasie) oraz czy koszty te nie są nadmiernie wysokie w porównaniu z kosztami ponoszonymi przez inne przedsiębiorstwa (analiza międzypodmiotowa).



Powyższy artykuł pochodzi z książki Marty Nowak "Controlling personalny w przedsiębiorstwie" (Wolters Kluwer Polska, Kraków 2008). Publikacja zainteresuje menedżerów, przedsiębiorców, osoby zajmujące się controllingiem, pracowników działów kadrowych, konsultantów specjalizujących się w controllingu lub zasobach ludzkich, może także służyć jako podręcznik studentom kierunków biznesowych. Książka jest dostępna w wielu księgarniach internetowych np. w www.profinfo.pl.