Tydzień 32/2009 (03-09.08.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 31/2009 (27.07-02.08.2009)

• Według Eurostat-u sprzedaż detaliczna w Unii Europejskiej spadła w lipcu o 1,7% r/r (w strefie euro spadek wyniósł 2,4%). Największe spadki w tym zakresie wystąpiły: na Łotwie (29%), na Litwie (20%) i w Rumunii (19%). Wzrost zanotowano w Austrii, Wielkiej Bryta­nia, Szwecji i Polsce.
• Bank Anglii rozszerzył swój program tzw. poluzowania ilościowego i zdecydował się wpompować w brytyjską gospodarkę następne 50 mld funtów (całkowity koszt strategii w zakresie podnoszenia podaży pieniądza wzrósł do 175 mld funtów).
• Rada zarządzająca Europejskiego Banku Centralnego postanowiła utrzymać na niezmienionym poziomie swoje stopy procentowe. Zostało to odebrane jako optymistyczny komunikat związany z perspektywami ożywienia w Europie.
• Według Eurostat-u bezrobocie w 16 krajach strefy euro wzrosło w czerwcu do 9,4% (rok temu stopa bezrobocia była na poziomie 7,5%). W ciągu ostatnich 12 miesięcy pracę w strefie euro straciło jednak 3,17 mln osób. W tym okresie najmniejszy wzrost bezrobocia miały Niemcy (z 7,3% do 7,7%) oraz Holandia (z 2,7% do 3,3%), natomiast w Hiszpanii stopa bezrobocia skoczyła z 11% do 18,1%! W całej Unii Europejskiej bezrobocie w czerwcu wyniosło 8,9% wobec 8,8% w maju. W ciągu ostatnich 12 miesięcy pracę w tych kra­jach straciło ponad 5 mln osób.
• Według Eurostatu wskaźnik cen konsumenckich spadł w lipcu o 0,6% i jest to już drugi miesiąc deflacji (w czerwcu wyniosła ona 0,1%).
• Rosja ostatecznie odrzuciła międzynarodową Kartę Energetyczną, podpisaną przez 46 krajów 17.12.1994 roku w Lizbonie. Zapropono­wała też rozpoczęcie rozmów trzech grup krajów: producentów, konsumentów i krajów tranzytowych, by wypracować nowy model współpracy energetycznej.
• Gospodarka rosyjska jest w kryzysie. Spadek cen surowców (w tym ropy i gazu) wywołał duży wzrost deficytu. Według rządowych ocen w br. wyniesie on 9,2 – 9,3% PKB i dopiero do 2012 r. zmaleje do 3% PKB. By zrównoważyć budżet rząd korzysta rezerw gromadzonych z zysków z eksportu ropy i gazu. Od początku roku wykorzystano już ok. 60 mld USD (zostało jeszcze ok. 90 mld USD). Jednak dla zrównoważenia budżetu zamierza on też pożyczyć pieniądze za granicą (po raz pierwszy od dziesięciu lat). Mówi sie o pożyczce 17,8 mld USD w 2010 roku, 20,7 mld USD w 2011 roku i 20 mld USD w 2012 roku.
• Brytyjski Lloyds kontroluje obecnie prawie jedną trzecią brytyjskiego rynku hipotecznego. W trakcie kryzysu przejął zagrożony upadło­ścią hipoteczny bank HBOS i otrzymał także rządową pomoc. Z powodu nietrafionych kredytów w sektorze przedsiębiorstw i na rynku nieruchomości stracił w I półroczu 3,1 mld funtów, z czego 80% stanowią straty HBOS. Teraz bank wdraża program oszczędnościowy (zwalnia w tym roku 8800 pracowników) i zamierza do 2011 r. zaoszczędzić 1,5 mld funtów.
• Rząd Rosji zrezygnował z podniesienia od przyszłego roku podatków od Gazpromu. W zamian Gazprom zobowiązał się zwiększyć o 2 mld USD rocznie dochody dla państwa, przez zwiększenie eksportu i wzrost cen.
• Rosja wspiera kredytami inne kraje. I tak: Wenezuela otrzymała - 4 mld USD na inwestycje w wydobycie złota, diamentów i innych minerałów, Kuba - 150 mln USD, Armenia 0,5 mld USD, Kirgistan - 2 mld USD, Białoruś 2 mld USD. W "antykryzysowy" fundusz dla b. republik ZSRR Rosja zainwestuje 7,5 mld USD.
• Według banku Citigroup jego sektor usług bankowych dla indywidualnych klientów ma coraz większe problemy z dostępem do finan­sowania i dla niego firmy specjalizujące się w consumer finance nie są już obiecującym biznesem. To tłumaczy zamiar sprzedania europejskich firm Citigroup w Belgii, Czechach, Danii, Finlandii, Portugalii, Rumuni i na Węgrzech. Wyjątkiem ma być Bank Handlowy, którego Citigroup jest głównym udziałowcem.
• Turcja wyraziła zgodę, by rosyjski gazociąg South Streem przechodził przez jej wody terytorialne. Tym gazociągiem ma płynąć gaz przez Morze Czarne do Bułgarii i dalej do środkowej i południowej Europy z ominięciem Ukrainy. To konkurencyjny projekt do gazociągu Nabucco, którym gaz do Europy ma płynąć z okolic Morza Kaspijskiego z pominięciem terytorium rosyjskiego.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ROSJA ODRZUCIŁA KARTĘ ENERGETYCZNĄ - NOWE PROPOZYCJE

Koniec nadziei, że wzorem wielu europejskich krajów także Rosja ratyfikuje międzynarodową Kartę Energetyczną. Oznacza to także rezygnację z przyłączenia się do protokołu dot. kwestii efektywności energetycznej, a także aspektów ekologicznych. Obecny kryzys i osłabienie Unii wybrano na właściwy moment, by ogłosić to, co wydawało się oczywistym już od dłuższego czasu. Karta powstała w początkowym etapie przemian i została podpisana przez 46 państw w dniu 17.12.1994 r w Lizbonie, w sytuacji poważnego osłabienia Rosji. Ten fakt znalazł odbicie w treści Karty, gdzie prawa i obowiązki nie zostały symetrycznie rozłożone, co dziś przyznają niezależni eksperci.

Kluczowym zastrzeżeniem było zobowiązanie Rosji do „podzielenia się” swoimi bogactwami energetycznymi. Bo karta przewidywała m.in. powstanie konkurencyjnego rynku paliw, energii i usług energetycznych, swobodny wzajemny dostęp do rynków energii państw-sygnatariuszy, dostęp do zasobów energetycznych i ich eksploatacji na zasadach handlowych bez dyskryminacji. Był w niej także zapis o ułatwieniach w dostępie do infrastruktury energetycznej w celach międzynarodowego tranzytu.

Kilka miesięcy temu Rosja zaproponowała rozpoczęcie rozmów, na temat wypracowania nowego modelu współpracy energetycznej. Propozycje tą złożyła na forum G8, G20, a także Unii i krajom WNP. Wydaje się, że rozpoczęcie rozmów trzech grup krajów, a więc producentów, konsumentów i krajów tranzytowych, w celu wypracowania reguł i mechanizmów na tych rynkach jest sensowne, bo wiadomym było, że nie tylko Rosja, ale też inne kraje producenckie i tranzytowe miały zastrzeżenia do zapisów Karty, a do niej powinny być włączone także sytuacje nadzwyczajne, jakie pojawiały się w ostatnich latach, a które wymagają odpowiednich uregulowań.

Rosja w ostatnich latach konsekwentnie realizowała własną politykę gospodarowania swoimi surowcami, której ostatnimi elementami w Europie są South Streem i Nord Streem. Konsekwencję w realizacji tej polityki pokazała Rosja, gdy po podpisaniu odpowiednich umów z europejskimi partnerami dot. South Streem ostatnio podpisała także z Turcją m.in. budowę drugiej nitki gazociągu tzw. "Błękitnego Potoku 2", który będzie dostarczał gaz nie tylko do Turcji ale i Izraela, Syrii czy Libanu. Ta koncepcja spotkała się z „nieśmiałą” odpowiedzią grupy krajów, które podpisały deklarację o budowie konkurencyjnego gazociągu Nabucco (który zresztą nie ma jeszcze zagwarantowanych dostaw gazu)

Warto tu przypomnieć, że Rosja jest największym na świecie dostawcą surowców energetycznych – jest największym producentem gazu i drugim w świecie (po Arabii Saudyjskiej) eksporterem ropy naftowej.