Tydzień 32/2009 (03-09.08.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 31/2009 (27.07-02.08.2009)

• Rząd rozpoczął wyprzedaż "resztówek" swoich udziałów w dużych firmach. Jako pierwsze, sprzedano pozostałe po prywatyzacji akcje PKO SA. Za 4% akcji banku Skarb Państwa zarobił ok. 1 mld zł. Według ocen MSP, ze sprzedaży resztówek można uzyskać nawet kilkanaście miliardów złotych.
• Deficyt budżetowy w połowie roku wyniósł 16,63 mld zł. Jest to też o 261 mln zł mniej, niż zakłada aktualny harmonogram budżetu państwa. Wydatki wyniosły 47% kwoty planowanej na 2009 r, a dochody budżetu państwa wyniosły 44,3 % planu rocznego. Ministerstwo Finansów szacuje, że deficyt budżetowy po lipcu nie przekroczył 15,5 mld zł. Zgodnie ze znowelizowaną ustawą budżetową tegoroczny deficyt ma wynieść 27,2 mld zł.
• Według założeń znowelizowanej ustawy budżetowej na 2009 r. wzrost PKB w całym 2009 roku ma wynieść 0,2%. Komisja Europejska w dotychczasowej prognozie przewiduje spadek polskiego PKB o 1,4%. Wszystko wskazuje na to, że popełniono błąd i w najnowszej swojej prognozie (we wrześniu) KE będzie przewidywać stabilizację PKB na poziomie ubiegłego roku lub niewielki wzrost. Eksperci Komisji przyznają, że nie docenili strukturalnych atutów polskiej gospodarki, wpływu osłabienia wartości złotówki na eksport i zmniejszenia podatków na podtrzymanie wewnętrznego popytu.
• Agencja ratingowa Standard & Poor's podtrzymała długoterminowy rating Polski dla zadłużenia w walutach obcych na poziomie A-/A-2. Jednocześnie przewiduje ona wzrost naszego deficytu sektora rządowego i samorządowego do 5,7% PKB w 2009 r. i 6,5% w 2010 (w 2008 wyniósł on 3.9%).
• Ministerstwo Finansów szacuje inflację w lipcu 2009 roku na poziomie 3,5% r/r i bez zmian w stosunku m/m. Ceny żywności i napojów bezalkoholowych w lipcu spadły o 1,4%.
• Według Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową na koniec 2009 r. bezrobocie w Polsce wzrośnie do 12,8%, ale w 2010 r. spadnie do 11,2%, w tym roku wzrost PKB w Polsce wyniesie 0,7%, a w 2010 wzrost gospodarki wyniesie 1,8%. Zdaniem ekspertów Instytutu średnie wynagrodzenie realne brutto wzrośnie w 2009 roku o 1,4%, a w 2010 roku o 1,7%, w 2009 roku eksport spadnie o 3,9% r/r, a import obniży się o 8,6% r/r.
• Wiceminister finansów i pełnomocnik rządu ds. euro poinformował o rezygnacji Polski z wejścia do strefy euro w 2012 r. Zdaniem rządu przyczyną jest kryzys w światowej gospodarce i obecny, nie najlepszy stan gospodarki polskiej. Poprawy należy oczekiwać w 2011 r, natomiast dopiero w 2012 ma pojawić się realna szansa wejście do ERM-2, a przyjęcie euro może nastąpić w roku 2014....
• Nagły impas w negocjacjach umowy gazowej z Rosją. Jeśli te rozmowy nie zakończą się sukcesem, to w latach 2010-13 (do czasu dostaw płynnego gazu z Kataru) nie będą pokryte potrzeby (Polska potrzebuje 8-9 mld m³ gazu z Rosji rocznie, a zgodnie z obecną umową od przyszłego roku Gazpromu ma dostarczyć 7,2 mld m³, a od 2015 r. - 8,1 mld). Jako warunek zwiększenia dostaw Rosja żąda renegocjacji umowy rządów Polski i Rosji z 1993 r. o zasadach działania EuRoPol Gazu. Polska strona nie zgadza się na takie zwiększenie wpływów Gazpromu na zarządzanie EuRoPol Gazem, jakiego chcą Rosjanie. Rosja jest naszym głównym dostawcą ropy i gazu.
• Wobec zapaści gospodarczej w republikach nadbałtyckich, pod znakiem zapytania staje dziś budowa elektrowni atomowej Ignalin II na Litwie. Oznacza to, że w przyszłości trzeba brać pod uwagę import energii elektrycznej z z Niemiec lub ze Słowacji.
• Rządowy zespół, który przygotowuje listę firm do prywatyzacji zaproponował sprzedaż 10% akcji KGHM (obecnie skarb państwa ma w miedziowym koncernie prawie 42% akcji, wyceniany na blisko 7 mld zł).

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

KIEDY WPROWADZIMY W POLSCE EURO ?

To było do przewidzenia. Rząd poinformował o rezygnacji z wejścia do strefy euro w 2012 roku. Kryzys gospodarczy i duża niepewność co do dalszego rozwoju sytuacji w globalnej gospodarce nie pozostawiły rządowi zbyt dużego pola manewru w sprawach kontynuacji procesu dalszej integracji polskiej gospodarki z unijną. To prawda, że Polska to oprócz Cypru to jedyny kraj, którego gospodarka w 2009 roku ma szansę zanotować wzrost gospodarczy, jednak utrzymywanie w planach rządowych nierealnego celu jakim jest wejście do strefy euro, stawiało też pod znakiem zapytania zaufanie do gospodarki naszego kraju. Poinformowano też, że rząd we wrześniu przedstawi założenia do nowej strategii w tym zakresie.

We wrześniu 2008 r. premier zaskoczył deklaracją, że rząd na 1 stycznia 2012 r. wyznacza datę wejścia Polski do strefy euro. W następnym miesiącu rząd przyjął "mapę drogową", z której wynikało, że intencją rządu jest, aby w 2011 r. Polska spełniała nominalne kryteria konwergencji. Ten proces miał stanowić ostatni etap integracji naszego kraju z Unią Gospodarczą i Walutową.

A jak jest dziś?

Aktualnie Polska wypełnia tylko kryterium stóp procentowych. Podstawą do obliczenia tej wartości są dane z 3 państw Unii Europejskiej o najbardziej stabilnych cenach.

Nie jest wypełnione kryterium fiskalne (na Polskę została nałożona procedura, wynikająca z nadmiernego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych). W 2008 r. deficyt ten wyniósł 3,9% PKB i zgodnie z lipcową rekomendacją Rady Ecofin Polska do 2012 r. powinna ograniczyć nadmierny deficyt sektora finansów publicznych (poniżej 3%) i w tej sytuacji uchylenia procedury nadmiernego deficytu należałoby się spodziewać dopiero w II kw. 2013 r.

Polska nie spełnia też kryterium stabilności cen, czyli inflacji. Według ocen rządowych ponowne wypełnienie kryterium stabilności cen będzie możliwe w drugim kwartale 2010 r.

Kryterium kursu walutowego nie spełniamy głównie ze względu na fakt, że Polska nie uczestniczy w mechanizmie ERM2. Jednak trzeba tu dodać, że sytuacja na rynku walutowym stopniowo się stabilizuje. Bieżąca zmienność EUR/PLN wciąż jednak istotnie przekracza poziomy sprzed września 2008 r. oraz zmienności innych walut w okresie przed ich włączeniem do ERM2.

Wiceminister finansów i pełnomocnik rządu ds. Euro, który poinformował o rezygnacji Polski z wejścia do strefy euro w 2012 r. stwierdził, że zdaniem rządu główną przyczyną tej rezygnacji jest kryzys w światowej gospodarce i w jego wyniku obecny, nie najlepszy stan gospodarki polskiej, którego poprawy należy oczekiwać dopiero w 2011 r. Zdaniem specjalistów dopiero w 2012 ma pojawić się realna szansa wejście do ERM-2, a przyjęcie euro może nastąpić nie wcześniej, niż w roku 2014-2015....

Jak wiadomo podstawą swojej aktualnej polityki gospodarczej uczynił rząd starania, by zapanować nad poziomem deficytu budżetowego i aby poziom długu publicznego nie przekroczył granicznego poziomu określonego w ustawie zasadniczej. Nie jest to proste, bo spadają wpływy budżetowe, przy równocześnie rosnących wydatkach publicznych.

Warto tu przypomnieć, że na początku lipca Unia Europejska otworzyła wobec Polski procedurę nadmiernego deficytu. Oznacza to, że nasz kraj powinien obniżyć go do poziomu poniżej 3% PKB do 2012 r. Według prognoz Komisji Europejskiej deficyt ma w tym roku wzrosnąć do 6,6% PKB z 3,9 w 2008 r. W opinii ekspertów w przyszłym roku sytuacja fiskalna nie ulegnie istotnej poprawie.