Tydzień 34/2009 (17-23.08.2009)

Przeczytaj także: Tydzień 33/2009 (10-16.08.2009)

• Optymizm zapanował po ogłoszeniu, że w II kw. niemiecka gospodarka wzrosła o 0,3% kw/kw, jednak tonuje go prezes Niemieckiego Banku Federalnego, który uważa, że kryzys w sektorze bankowym jeszcze nie jest zakończony. Przestrzegł też przed zbyt szybkim ogłaszaniem końca kryzysu.
• Inflacja roczna cen producentów w Niemczech wyniosła w lipcu 7,8% a w stosunku do danych z czerwca ceny spadły o 1,5%. To skutek spadku cen energii, surowców i paliw.
• Prysł kolejny mit. Szwajcarski bank UBS przekaże amerykańskim władzom dane co najmniej 4450 swych klientów podejrzanych o unikanie płacenia podatków w USA.
• W czasie ostatniego spotkania prezydent Rosji i kanclerz Niemiec zapowiedzieli, że oba kraje będą kontynuowały wielkie wspólne projekty gospodarcze, w tym budowę Gazociągu Północnego (Nord Stream), przejęcie przez rosyjskie firmy upadających stoczni Wadan w Wismarze i Rostocku-Warnemuende, zakup 55% akcji koncernu Opel przez konsorcjum austriacko-kanadyjskiego koncernu Magna i rosyjskiego banku państwowego Sbierbank, a także wejście rosyjskich inwestorów do niemieckiego koncernu Infineon, jednego z największych w Europie producentów mikroelektroniki.
• W lipcu sprzedaż detaliczna w Wielkiej Brytanii wzrosła o 0,4% m/m i aż o 3,3% r/r.
• W I kw. gospodarka Ukrainy skurczyła się o 20,3% r/r, w II kw. spadek wyniósł 18% r/r. Jeszcze w II kw. 2008 r. ukraińska gospodarka rosła w tempie 6,2% r/r. Międzynarodowy Fundusz Walutowy zaoferował Ukrainie pożyczkę w wysokości 16,4 mld USD. Są nadzieje, że teraz będzie lepiej, bo w lipcu produkcja przemysłowa w tym kraju wzrosła o 4,9% m/m, chociaż była niższa o 26% r/r. To załamanie odczuwa także polska gospodarka, bo w pierwszej połowie tego roku polski eksport na Ukrainę był niższy aż o 54,1% r/r. a licząc w złotych spadek wyniósł 33% r/r.
• W II kwartale PKB Norwegii wzrosło o 0,3% kw/kw. To pierwszy wzrost norweskiej gospodarki po dwóch kwartałach na minusie (w I kw. spadek PKB wyniósł 1,3%, a w IV kw. 2008 roku był na poziomie 1%). W Norwegii z PKB wyłącza się wydobycie ropy i gazu, bo stanowi to 25% krajowego PKB, a zatrudnia tylko 1% ludności w wieku produkcyjnym. Norwegia to piąty co do wielkości eksporter ropy i trzeci eksporter gazu w świecie.
• PKB Czech w II kw. wzrósł o 0,3% kw/kw, jednak w porównaniu z II kwartałem 2008 czeska gospodarka skurczyła się o 4,9%. Jeśli obecny trend wydatków będzie kontynuowany, to w przyszłym roku deficyt budżetowy Czech wzrośnie do poziomu 7% PKB.
• Niemiecki rząd faworyzuje kanadyjsko-austriackie konsorcjum Magna jako inwestora Opla. Potwierdził, że udostępni mu kredyt w wys. 4,5 mld euro. Kredyt udzieli w połowie bank państwowy KfW oraz krajowe banki w Hesji, Nadrenii Północnej-Westfalii, Nadrenii Palatynacie i Turyngii, gdzie znajdują się niemieckie fabryki Opla. Będzie on oprocentowany na 10,5%. Po transakcji udzielony koncernowi kredyt ma zostać podzielony także z innymi europejskimi państwami, gdzie działa GM Europe: Wielką Brytanią, Hiszpanią, Polską i Belgią. Kluczem, według którego zostanie dokonany podział, ma być liczba utrzymanych miejsc pracy. W planach inwestora jest redukcja zatrudnienia o 10 tys. miejsc pracy (z ogólnej liczby 50 tys. w europejskich zakładach GM).
• Rząd Niemiec przyjął do realizacji "narodowy plan rozwoju elektromobilności", który przewiduje, że do 2020 roku po drogach tego kraju będzie się poruszać milion samochodów z napędem elektrycznym. W ciągu najbliższych 2 lat będą opracowane standardy dla akumulatorów i stacji, w których będą one doładowywane. zamiarem rządu jest wykorzystywanie w tych stacjach głównie energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Mają też być wprowadzone bodźce ekonomiczne zachęcające do rozwoju popytu na auta z napędem elektrycznym. W 2012 wsparcie to ma umożliwić wprowadzenie na rynek pierwszych 100 tysięcy takich pojazdów. VW wprowadzi na rynek pierwszy samochód tej klasy w 2013 roku. Daimler współpracuje w tym zakresie ze znaną kalifornijską firmą Tesla Motors Inc.
• General Motors sprzedał Saaba szwedzkiemu producentowi sportowych samochodów Koenigsegg Automotive.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CZY W EUROPIE NIE ZA WCZEŚNIE ODTRĄBIONO KONIEC RECESJI?

W czołowych gospodarkach świata pojawiają się symptomy dające nadzieję, że globalna gospodarka powraca do zdrowia (mam tu na myśli nie tylko Chiny, ale także USA, Niemcy, Francję i Japonię). Jednak są podstawy by mówić, że do trwałości tego procesu jest daleka droga. Jeszcze niedawno liczono się z tym, że pierwsza z recesji wyjdzie amerykańska gospodarka. Jednak okazało się, że to Francja i Niemcy (wzrost w II kwartale o 0,3% kw/kw) były pierwsze, a tuż po nich dobre wyniki ogłosiła Japonia (wzrost o 0,9% kw/kw). Warto tu podkreślić, że Unia Europejska i EBC w ostatnich dwóch latach wykazały się ostrożnością i pragmatyzmem, działały nie ulegając przy tym presji Stanów Zjednoczonych w sprawie kolejnych transz środków stymulujących gospodarkę. Jednak nie należy zapominać, że dotychczas wpompowano w unijną gospodarkę setki miliardów euro, ale też okazało się, jak słaby ma Unia aparat analityczno-prognostyczny, bo jeszcze kilka tygodni temu ECB nie oczekiwał powrotu na ścieżkę wzrostu wcześniej, niż w połowie przyszłego roku. Teraz okazało się to faktem, a kilka dni temu Deutsche Bank już opublikował nowe szacunki, z który wynika, że PKB strefy euro wzrośnie w III kw. o 0,3% i wskaźnik ten może być nawet wyższy w ostatnich trzech miesiącach roku...

Analizując wypowiedzi ekspertów można zauważyć że nie do końca są przekonani, że teraz może już być tylko lepiej. Wielką niewiadomą jest dziś to, czy unijna gospodarka będzie mogła utrzymać się w trendzie wzrostowym, gdy zaprzestane będzie wspomaganie jej gotówką (tylko w czerwcu EBC wpompował w ten system 442 mld euro, a także w wielu krajach działa system dopłat do nowych samochodów). Jako ostrzeżenie należy traktować informacje wskazujące, że akcja kredytowa banków zmniejsza się, co wynika raczej ze spadającego popytu, a nie z ograniczeń po stronie podażowej. Menedżerowie niemieccy też sygnalizują też, że w dalszym ciągu utrzymują się trudności w dostępie do kredytów...

Niewątpliwie gospodarki wszystkich krajów są wzajemnie powiązane, są uzależnione od siebie. Stąd wymagane są teraz skoordynowane wysiłki, by skutecznie wprowadzić nowe mechanizmy, by dzięki nim gospodarka rozwijała się w sposób bezpieczniejszy. Eksperci MFW wskazują na niezbędne zmiany w gospodarce światowej i w gospodarkach poszczególnych krajów. Między innymi mówią, że konieczne jest teraz zorientowanie gospodarki USA w większym stopniu na eksport, natomiast azjatyckiej gospodarki na import. Oczywistym jest, że proces ten nie będzie łatwy i szybki (interesy wielu krajów są wzajemnie sprzeczne), a zmiany na globalnym rynku będą trwały wiele lat. Twierdzą też, że nie należy spodziewać się szybkiego powrotu amerykańskiej konsumpcji do stanu z czasów przedkryzysowych.

Prowadzone badania potwierdzają juz dziś potwierdzają istotne zmiany w postawie społeczeństwa amerykańskiego. Kryzys spowodował, że Amerykanie stali się teraz bardziej świadomi zagrożeń i wiele wskazuje na to, że nie powrócą do takiego jak przed kryzysem sposobu wydawania pieniędzy na artykuły konsumpcyjne. Do tej, nowej sytuacji będą musieli się przyzwyczaić wszyscy partnerzy handlowi amerykańskiego społeczeństwa, w tym także dotychczasowi dostawcy zagraniczni. Bez odpowiedzi jest dziś pytanie, czy podobne zmiany będą miały miejsce w innych krajach i jak one dostosują się do zmian w amerykańskiej gospodarce...

Pozostaje też niewiadomą, jaką rolę będzie chciała odegrać chińska gospodarka w tym procesie przemian na światowym, a to znaczy także na amerykańskim i na europejskim rynku. Nie ulega wątpliwości, że USA są zainteresowane zmniejszeniem się deficytu w bilansie obrotów bieżących, w którym Chiny mają duży udział. Na pewno w interesie amerykańskiej gospodarki jest rozwój produkcji na rynek krajowy, ale też wzrost eksportu. To jednak uderza w interesy gospodarki Chin, a dziś w interesie globalnej gospodarki jest także stabilność w gospodarce chińskiej. Dlatego poważną rolę eksperci przypisują dziś procesowi zwiększenia popytu wewnętrznego w Chinach, poprawie zabezpieczeń socjalnych i dalszym ułatwieniom w dostępie gospodarstw domowych do kredytów....