Rynek nieruchomości komercyjnych odżywa
2009-11-08 01:30
Przeczytaj także: Nieruchomości komercyjne: będzie ożywienie?
Rynek nieruchomości biurowych stabilizuje się
Kryzys nie ominął również rynku nieruchomości biurowych w Polsce. Na przełomie 2008 oraz 2009 roku planowane projekty biurowe oraz te na początkowym etapie inwestycji zostały wstrzymane, popyt na nowe powierzchnie biurowe zmniejszył się wyraźnie. Jednak deweloperzy z nadzieją patrzą w przyszłość, bo już pod koniec I połowy 2009 zauważalne były oznaki stabilizacji.
BIK podaje, iż podaż nowoczesnej powierzchni biurowej po I połowie 2009 roku w dużych aglomeracjach miejskich kształtowała się na poziomie 4 900 000 m2. Aż 65 % zlokalizowane jest w Warszawie, pozostała część przypada na główne miasta regionalne takie jak: Kraków, Wrocław, Trójmiasto, Poznań. Godnym uwagi jest fakt wciąż przybywającej nowoczesnej powierzchni biurowej w ostatnim czasie na obszarze miast regionalnych.
Z raportu wynika, że stawki czynszowe obecnie cechuje trend spadkowy. W miastach regionalnych stawki wywoławcze wahają się od 13 do 16 EUR/m2/mies. zależnie od lokalizacji, 16 – 25 EUR/m2/mies. w Warszawie. Wysoki poziom popytu prezentowany przez klientów w latach 2007 - 2008 wyraźnie osłabł w ostatnich miesiącach. Oczywiście jest to okres przejściowy. Firmy wchodzące na rynek Polski oraz te wynajmujące stare obiekty o niskim standardzie, wstrzymywały decyzje o wynajmie nowoczesnej powierzchni biurowej. Teraz kiedy sytuacja stabilizuje się, klienci powoli wracają do rozmów. Oczywiście powierzchnia dostępna na rynku w dużych miastach, jeszcze przez kilka miesięcy zaspokoi istniejące zapotrzebowanie, ale niedługo może jej zabraknąć. Deweloperzy ze względu na trudności z pozyskaniem finansowania wstrzymali swoje projekty, co w efekcie może doprowadzić do niedoboru powierzchni biurowej na rynku. Pojawi się wtedy okazja dla inwestorów korzystających z alternatywnych źródeł finansowania. A kolejne inwestycje biurowe z pewnością będą potrzebne. Potwierdza to wciąż niski współczynnik nasycenia powierzchni w aglomeracjach miejskich w porównaniu z innymi europejskimi metropoliami.
Jako potencjalnych najemców nadal wskazuje się firmy z sektora BPO (Business Process Offshoring), dla których Polska wydaje się być idealną lokalizacją ze względu na niższe koszty, atrakcyjną lokalizację, stosunkowo dobrze rozwiniętą infrastrukturę oraz wykształcone kadry.
Spadają czynsze za powierzchnie magazynowe
BIK wskazuje, że poza rynkiem biurowym oraz handlowym warto również przyjrzeć się sytuacji na rynku nowoczesnych powierzchni magazynowych. Tutaj kryzys również odcisnął swoje piętno. W I połowie 2009 roku deweloperzy zmagali się z problemami związanymi z pozyskaniem finansowania na nowe projekty, wahaniami kursu walutowego, zmniejszającego zainteresowania powierzchnią magazynową co w efekcie przyczyniło się do zamrożenia kolejnych inwestycji. Obecnie sytuacja uległa poprawie.
Popyt na magazyny w stosunku do poprzednich miesięcy zwiększył się, kurs walutowy uległ stabilizacji.
fot. mat. prasowe
Podaż powierzchni magazynowej w Polsce
W pierwszej połowie 2009 podpisano umowy najmu na 309 000 m2 z tym, że umowy podpisane w II kwartale obejmowały większą powierzchnię najmu niż w kwartale pierwszym, co potwierdza tendencje wzrostowe na rynku magazynowym.
Czynsze po nieznacznych wzrostach w roku 2008 teraz uległy obniżeniu. Szczególnie zmniejszył się poziom czynszów efektywnych, w wyniku stosowania licznych zachęt czynszowych. W Warszawie stawki nominalne są najwyższe - na poziomie 3,3 – 6,0 Euro/m2/mies. Natomiast w pozostałych miastach kształtują się na poziomie 3,1 – 5,0 Euro/m2/mies.
Eksperci zauważają, iż choć rynek magazynowy chwilowo wyhamował, to wciąż ma duże perspektywy rozwoju. Budowa kolejnych odcinków autostrad przyczyni się w niedługim czasie do powstania nowych rynków magazynowych – przede wszystkim we wschodniej części Polski. Już teraz na celowniku deweloperów są takie miasta jak: Rzeszów, Lublin, Bydgoszcz. Nie można oczywiście zapominać o istniejących rynkach, na których powierzchni będzie przybywać. Z pewnością wciąż ogromny potencjał drzemie w rejonie aglomeracji śląskiej liczącej prawie 3 mln mieszkańców, która przez wielu analityków uznawana jest za przyszłe zaplecze magazynowe Europy.
Przeczytaj także:
Nieruchomości komercyjne w Polsce w I poł. 2015
oprac. : Regina Anam / eGospodarka.pl