Rynek biurowy III kw. 2009
2009-11-10 12:37
Najwyższe czynsze biurowe i najkorzystniejsze stopy zwrotu, wrzesień 2009 © fot. mat. prasowe
Po trudnym początku roku III kwartał przyniósł dalszą poprawę na rynku nieruchomości biurowych w Polsce. Spadki czynszów i zwiększenie liczby zachęt oferowanych przez wynajmujących zaowocowały lekkim wzrostem popytu. Stopy kapitalizacji utrzymują się na dotychczasowym poziomie, ze względu na brak transakcji inwestycyjnych, które potwierdziłyby ich realną wysokość - wynika z raportu Cushman & Wakefield.
Przeczytaj także: Powierzchnie biurowe w Polsce III kw. 2009
TRENDY W POPYCIEZ raportu wynika, że łączny wolumen wszystkich transakcji najmu osiągnął w III kw. poziom 74.700 mkw., co stanowi wzrost o 15% w porównaniu z poprzednim kwartałem. Należy jednak pamiętać, że wciąż są to wartości o wiele niższe niż w roku 2008. Łączny wolumen transakcji najmu w trzech kwartałach 2009 r. wyniósł jedynie 185.000 mkw. i spadł o 52% w porównaniu z tym samym okresem roku ubiegłego. Obniżki czynszów oraz większa skala zachęt pozaczynszowych skłaniają jednak najemców do większej aktywności; uwagę zwraca duży udział renegocjacji umów. Stosunkowo duża ilość powierzchni biurowej oferowanej na podnajem, w połączeniu z nową podażą, wpłynęła na wzrost współczynnika pustostanów. Ponadto deweloperzy w sytuacji wciąż słabszego niż w ubiegłych latach popytu są zmuszeni do dalszego wstrzymywania decyzji o rozpoczęciu realizacji większości planowanych inwestycji biurowych.
fot. mat. prasowe
Najwyższe czynsze biurowe i najkorzystniejsze stopy zwrotu, wrzesień 2009
Cushman & Wakefield podaje, iż zauważalne są pierwsze oznaki łagodzenia polityki banków dotyczącej finansowania projektów inwestycyjnych. Instytucje te jednak nadal wymagają od deweloperów wysokiego poziomu kapitału własnego oraz wynajęcia znacznej części powierzchni w projekcie. W III kwartale na rynku biurowym nie odnotowano żadnych transakcji inwestycyjnych. Choć inwestorzy wykazują coraz większe zainteresowanie, nadal pozostają ostrożni w podejmowaniu decyzji inwestycyjnych.
PROGNOZA
Zdaniem Cushman & Wakefield w perspektywie krótkoterminowej współczynnik pustostanów będzie prawdopodobnie wzrastał (obecnie dla Warszawy wynosi on 7,1%) w związku z nową podażą i ze znaczną ilością powierzchni oferowanej na podnajem (obecnie ok. 58.000 mkw.). Czynsze mogą kontynuować tendencję spadkową, należy natomiast podkreślić, że dla projektów w lokalizacjach pozacentralnych, oferowanych obecnie w ramach umów pre-let, doszły już one do granicy opłacalności dla deweloperów. W przypadku budynków zrealizowanych jeszcze na zasadach spekulacyjnych, część właścicieli, chcąc uniknąć ryzyka związanego z pustostanami, obniża czynsze efektywne. Inni jednak, licząc na odbicie trendu rynkowego, spodziewanego w związku ze znacznym ograniczeniem podaży, zdecydowali się wstrzymać obniżki czynszów.
AKTYWNOŚĆ RYNKOWA
Największe transakcje to wynajem przez firmę PORR powierzchni w Poleczki Business Park (4.100 mkw.) oraz przez spółki z grupy Fiat powierzchni w biurowcu Catalina (3.100 mkw.). Firma Bosch objęła 8.900 mkw. powierzchni zbudowanej na własne potrzeby - czytamy w raporcie.
Przeczytaj także:
Biurowce w regionach: 5 nowych inwestycji i sporo pustostanów
oprac. : Regina Anam / eGospodarka.pl