Dzieci w Polsce w 2008 r.

Przeczytaj także: Coraz mniej dzieci w Europie

Migracje dzieci i młodzieży

Aktualne migracje ludności charakteryzują się dużą różnorodnością form – występują np. migracje definitywne, długookresowe, krótkookresowe lub sezonowe. Migrują nie tylko pojedyncze osoby ale bardzo często całe rodziny. Migracje dzieci w wieku 0-14 lat związane są zwykle ze zmianą miejsca zamieszkania całej rodziny. Młodzież natomiast – zwłaszcza w wieku powyżej 17 lat – zwykle zmienia miejsce zamieszkania w związku z usamodzielnieniem się, połączonym często z założeniem rodziny. Zmiany miejsca zamieszkania odbywają się najczęściej w granicach kraju (migracje wewnętrzne), ale również – szczególnie w ostatnich latach – często bywają związane ze zmianą kraju zamieszkania.

Rocznie ponad 1% ludności Polski zmienia miejsce stałego zamieszkania w kraju. W 2007 r. migrowało ponad 511 tys. co stanowiło 1,3% ogółu ludności. Udział osób w wieku 0-19 lat w ogólnej liczbie migrantów w ostatnich latach spada. W 1990 r. stanowili oni ok. 1/3 wszystkich migrantów, podczas gdy w 2000 r. – 27,8% a w 2007 r. – 24,9%. Podobnie jest w przypadku dzieci w wieku 0-14 lat – 27,3% w 1990 r. i 20,4% w 2007 r. Jest to wynikiem zmniejszania się liczby dzieci i młodzieży do lat 19 w ogólnej liczbie ludności. Odsetek liczby migrantów w wieku 0-19 lat w ogólnej liczbie ludności w tym wieku w latach 2000-2007 zwiększał się – od 1,0 % w 2000 r. do 1,5% w 2007 r., co wynika z rosnącej mobilności Polaków (odsetek migrujących dzieci w wieku 0-14 lat wynosił odpowiednio 1,2% i 1,8%).
Wśród osób w wieku 0-19 lat zmieniających stałe miejsce zamieszkania najwięcej jest dzieci w wieku 0-4 lat. Przypuszczalnie powodem zmiany miejsca zamieszkania rodziny jest przyjście na świat pierwszego dziecka i chęć poprawy warunków mieszkaniowych.

Inaczej wygląda sytuacja w przypadku wewnętrznych migracji czasowych. Wśród osób do lat 19 zameldowanych na pobyt czasowy najwięcej jest młodzieży w wieku 15-19 lat, co wiąże się z jej przebywaniem poza miejscem stałego zamieszkania w związku nauką. W 2007 r. osoby z tej grupy wiekowej stanowiły prawie 50% migrantów w wieku 0-19 lat.

Liczba imigrantów przybyłych do Polski z zagranicy na pobyt stały w 2007 r. wynosiła prawie 15 tys., w tym 2,4 tys. osób w wieku 0-19 lat (w wieku 0-14 lat – 2 tys.). Odsetek osób w wieku 0-19 lat wśród imigrantów przybywających do Polski na pobyt stały wahał się w latach 2000-2007 od 15,7% do 27,6%. Wśród imigrantów w wieku 0-19 lat zdecydowanie najliczniejszą grupą są dzieci w wieku 0-4 lata (w 2007 r. ponad 60%). Jest to wynikiem powrotów Polaków z dziećmi urodzonymi za granicą. Najwięcej osób (w tym dzieci i młodzieży do lat 19) przybyło z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Stanów Zjednoczonych.
W Polsce przebywają czasowo również tacy imigranci, którzy na stale mieszkają w innych krajach. Są to osoby, które pracują, poszukują pracy, studiują lub – ze względu na sytuację w kraju pochodzenia – poszukują w Polsce ochrony międzynarodowej (zwykle składają wniosek o nadanie statusu uchodźcy). Wielu dorosłym imigrantom towarzyszą dzieci. Ponadto imigrantki przebywające w Polsce czasowo rodzą w naszym kraju dzieci – w 2006 r. urodziły 558 dzieci, a w 2007 r. – 605 dzieci. Trudno oszacować ogólną liczbę imigrantów przebywających w Polsce czasowo, ponieważ nie wszyscy oni dokonują zameldowania. Przypuszczalnie pewna część imigrantów przebywa nielegalnie, tj. pozostali w Polsce mimo, iż upłynął okres ważności ich wizy lub zezwolenia na pobyt.

W końcu 2007 r. na terenie Polski było zameldowanych na pobyt czasowy ponad 3 miesiące 46,8 tys. osób, w tym 42,8 tys. cudzoziemców. Osoby w wieku 0-19 lat stanowiły 14% ogółu imigrantów, a dzieci w wieku 0-14 – prawie 9%. Wśród imigrantów najwięcej jest obywateli Ukrainy (11,4 tys.), Niemiec (3,3 tys.) i Białorusi (3,3 tys.).

W 2007 roku wnioski o nadanie statusu uchodźcy złożyło łącznie ponad 10 tys. osób, z czego 180 osobom został przyznany status uchodźcy, a 2,9 tys. osób otrzymało zgodę na pobyt tolerowany. Populacja osób ubiegających się o status uchodźcy w Polsce jest bardzo młoda. W 2007 r. niemal połowa z nich (47%) nie skończyła jeszcze 18 lat.

Najliczniej reprezentowaną grupę stanowili uchodźcy z Federacji Rosyjskiej – 9,2 tys. osób (tj. 92% ogółu), w tym liczba dzieci w wieku 0-17 lat wynosiła 4,6 tys. Spośród wszystkich uchodźców z Federacji ok. 91% (tj. 8,4 tys. osób) zadeklarowało narodowość czeczeńską. Ponadto, o status uchodźcy występowali najczęściej obywatele Białorusi – 83 osoby (w tym 11 dzieci), Ukrainy – 55 osób (w tym 11 dzieci) oraz Armenii – 43 osoby (w tym 8 dzieci).