Finansowanie samorządów: obligacje komunalne

Przeczytaj także: Polskie finanse publiczne wg Fitch Ratings

Z roku na rok rośnie liczba wykorzystanych przez samorządy środków unijnych. Samorządy realizujące projekty, w których nie występuje pomoc publiczna, mogą bowiem liczyć na refundację z funduszy unijnych nawet do 85 %. poniesionych w ramach danej inwestycji wydatków, natomiast w przypadku projektów, w których występuje pomoc publiczna wysokość unijnej wynosi od 40 do70 %. Jedynie część kosztów projektu samorząd ponosi również w przypadku realizacji inwestycji na podstawie przepisów o partnerstwie publiczno-prywatnym.

Inwestycje samorządowe mogą być również bezpośrednio lub pośrednio finansowane ze środków uzyskanych na skutek zaciągnięcia przez jednostkę samorządu terytorialnego kredytu lub pożyczki bankowej. Warto jednak pamiętać, że inaczej niż w przypadku zwykłych przedsiębiorców, dokonanie wyboru instytucji kredytującej przez jednostkę samorządu terytorialnego odbywa się zgodnie z przepisami Prawa zamówień publicznych, co niejednokrotnie skutkuje przewlekłością stosowanej procedury.

Korzystną alternatywę dla kredytów bankowych stanowi emisja obligacji komunalnych.

Jednostki samorządu terytorialnego (tj. gminy, powiaty i województwa), związki tych jednostek oraz m.st. Warszawa mogą być emitentami papierów wartościowych, w tym również obligacji, stosownie do przepisów Ustawy o obligacjach oraz Ustawy o finansach publicznych. W praktyce, obligacje emitowane przez te podmioty określane są mianem obligacji komunalnych, municypalnych lub samorządowych. Podobnie jak obligacje emitowane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą oraz instytucje finansowe, obligacje komunalne są papierem wartościowym emitowanym w serii, w treści których emitent stwierdza, że jest zobowiązany do zapłaty należności głównej (wartości nominalnej obligacji) i należności ubocznych (odsetek) na rzecz wierzyciela w określonym uprzednio terminie i na warunkach podawanych zazwyczaj w ogólnych zasadach subskrypcji.

Emisja obligacji komunalnych może nastąpić poprzez publiczne proponowanie ich nabycia, z zastosowaniem lub bez zastosowania procedur i warunków oferty publicznej albo w drodze oferty niepublicznej, w tym poprzez skierowanie imiennego zaproszenia (oferty) do określonego grona potencjalnych nabywców. Warto jednak podkreślić, że w każdym przypadku emisja obligacji komunalnych, jako zaciągnięcie zobowiązania majątkowego przekraczającego zakres tzw. zwykłego zarządu majątkiem komunalnym, wymaga podjęcia stosownej uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego. Uchwała taka powinna określać wielkość, cel i tryb emisji, wartość nominalną obligacji wraz z ich oprocentowaniem, termin i warunki ich wykupu, a także zawierać informacje o zabezpieczeniu obligacji i źródłach dochodów, z których pokrywane będą zobowiązania z tytułu emisji obligacji. Zgodnie z Ustawą o finansach publicznych, uchwała emisyjna podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową w zakresie możliwości wykupu obligacji przez emitenta.