Konsumpcja w Polsce po 1989r: wnioski na przyszłość

Przeczytaj także: Koszty utrzymania mieszkania w Polsce relatywnie wysokie

Rosły również różnice pomiędzy wydatkami gospodarstw pracowników umysłowych a pozostałych grup gospodarstw, aczkolwiek nie były one tak duże, jak w przypadku gospodarstw robotniczych i rolniczych. Szczególnie godne uwagi jest pogarszanie się relacji między przeciętnymi wydatkami gospodarstw pracowników umysłowych a gospodarstw pracujących na własny rachunek na niekorzyść tych drugich; o ile bowiem w 1993 r. wydatki gospodarstw pracowników umysłowych były równe wydatkom gospodarstw pracujących na własny rachunek, o tyle w latach 2000-2005 obniżyły się do poziomu 90-93%.

Analizując dane, nietrudno zauważyć, że zaszły istotne zmiany w strukturze konsumpcji polskiego społeczeństwa. Wyraźnie obniżył się udział wydatków na żywność. W latach 1995-2005 odsetek wydatków na tę grupę produktów zmniejszył się z niespełna 30 do 19,1% ogółu wydatków konsumpcyjnych sektora gospodarstw domowych. Malał także odsetek wydatków na używki. Systematycznie zmniejszał się udział wydatków na odzież i obuwie.

Wzrastał natomiast udział wydatków na pozostałe grupy artykułów konsumpcyjnych. Szczególnie jest to widoczne w przypadku wydatków na cele mieszkaniowe (utrzymanie i wyposażenie mieszkania oraz nośniki energii). Wydatki mieszkaniowe zdominowały strukturę konsumpcji, przewyższając koszty żywienia; w 2005 r. stanowiły one 30,7% ogółu wydatków konsumpcyjnych sektora gospodarstw domowych, podczas gdy w 1995 r. odsetek ten wyniósł 24,2%. Rosną również udziały wydatków na ochronę zdrowia, łączność, edukację i telekomunikację, a więc usługi społeczne; w 1995 r. wydatki na te cele stanowiły 11,7% a w 2005 r. – 16,2% łącznych wydatków konsumpcyjnych polskiego społeczeństwa.

Reasumując – po roku 1989 następowało powolne, ale systematyczne unowocześnianie konsumpcji w polskich gospodarstwach domowych. Procesy te miary jednak różną dynamikę w poszczególnych grupach społecznych. Jak wykazała analiza, problemami na przyszłość może być przede wszystkim brak oszczędności, a także luki w poszerzaniu edukacji, przede wszystkim finansowej i przedsiębiorczej. Kłopot oczywiście leży również w nawykach konsumpcyjnych, które trudno obniżyć, mając w pamięci dynamiczną zmianę w ostatnich kilkunastu latach. Trzeba jednak podjąć tę próbę, ponieważ od tego może zależeć przyszłość naszego kraju.




Tabele z konkretnymi liczbami wspierające powyższe rozważania, a także dużo więcej interesujących informacji na temat nowoczesnej konsumpcji, konsumentów, potrzeb i sprzedaży znajdziesz w książce Czesława Bywalca „Konsumpcja w teorii i praktyce gospodarowania” (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007).








Dalsze rozważania na temat konsumpcji w społeczeństwie znajdziesz w książce tego samego autora pt. „Ekonomika i finanse gospodarstw domowych” (Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009). Obie publikacje znajdziesz w księgarni www.ksiegarnia.pwn.pl - wejdź na tę stronę i wpisz w pole wyszukiwarki nazwisko autora „Bywalec”.