Wyniki finansowe banków I-IX 2009

Przeczytaj także: Wyniki finansowe banków I-VI 2009

W okresie I–IX 2009 r. sektor bankowy osiągnął wyraźnie niższe wyniki finansowe w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego. Na skutek wzrostu kosztów (głównie rezerw na kredyty zagrożone), przy spadku dochodów z działalności bankowej, wynik finansowy brutto obniżył się o 44,3%, a netto o 44,6%. Liczba banków, które poniosły stratę netto wzrosła z 17 do 23.

Depozyty ogółem osiągnęły wartość 586,9 mld zł (wzrost o 13,5%), w tym depozyty sektora niefinansowego 524,8 mld zł (wzrost o 13,7%); depozyty banków komercyjnych były ponad 11-krotnie wyższe niż banków spółdzielczych (538,1 mld zł wobec 48,8 mld zł). W obu grupach banków struktura depozytów w przekroju sektorów instytucjonalnych była podobna, chociaż depozyty gospodarstw domowych powierzone bankom spółdzielczym były prawie 10-krotnie wyższe od pozyskanych przez te banki środków przedsiębiorstw. W portfelach banków komercyjnych było 67,6% depozytów sektora niefinansowego, a banków spółdzielczych aż 87,3%.

Wartość kredytów ogółem wyniosła 646,0 mld zł, w tym udzielonych sektorowi niefinansowemu 627,5 mld zł. Banki komercyjne udzieliły kredytów na kwotę 608,1 mld zł (94,1% kredytów ogółem) prawie w całości (97,3%) podmiotom sektora niefinansowego, nieznacznie powiększając w analizowanym okresie swój udział w tym segmencie rynku (o 0,4 pkt proc.). Znaczną część kredytów ogółem dla tego sektora stanowiły kredyty mieszkaniowe (37,0%, tj. o 4,3 pkt proc. więcej niż przed rokiem), udostępniane głównie na podstawie umów między bankami komercyjnymi a gospodarstwami domowymi (90,8%, tj. o 1,6 pkt proc. więcej niż przed rokiem). W tej grupie klientów kredyty mieszkaniowe stanowiły 52,2% ich wszystkich kredytów (48,3% rok wcześniej). W okresie I–IX 2009 r., występująca w poprzednich okresach sprawozdawczych, tendencja do szybszego wzrostu akcji kredytowej niż bazy depozytowej, uległa spowolnieniu. Przyrost wartości kredytów dla sektora niefinansowego (18,5%) był tylko o 4,8 pkt proc. większy od wzrostu wartości depozytów, w rezultacie czego wartość kredytów dla tego sektora była większa od wartości depozytów o 102,7 mld zł (wobec 68 mld zł rok wcześniej, 118 mld zł po I kwartale i 102 mld zł po I półroczu 2009 r.). W bankach komercyjnych wystąpiła nadwyżka kredytów nad depozytami sektora niefinansowego w kwocie 108,4 mld zł, natomiast w bankach spółdzielczych było więcej depozytów o 5,7 mld zł.

Wzrost zadłużenia gospodarstw domowych ogółem do 404,5 mld zł (o 26,5%) był w głównej mierze generowany efektywnym popytem na kredyty mieszkaniowe (211,0 mld zł, tj. o 36,6% więcej niż przed rokiem). Uwzględnić jednak należy znaczny wzrost kursów walut obcych wobec złotego (m.in. franka szwajcarskiego o ok.+30% w badanym okresie). Na osoby prywatne przypadało 85,8% sumy kredytów dla gospodarstw domowych (o 1,9 pkt proc. więcej niż przed rokiem), udział kredytów dla przedsiębiorców indywidualnych zmniejszył się do 9,3% (o 0,9 pkt proc.), zaś kredytów dla rolników indywidualnych obniżył się do 4,9% (o 1,0 pkt proc.). Podobnie jak w poprzednich okresach sprawozdawczych, banki komercyjne kredytowały nieomal w całości gospodarstwa domowe osób prywatnych (97,4%) oraz przedsiębiorców indywidualnych (85,3%), podczas gdy banki spółdzielcze miały większy wkład w akcję kredytową na rzecz rolników indywidualnych (67,1%). Kwota kredytów ogółem dla przedsiębiorstw wzrosła do 220,6 mld zł (o 6,2%), lecz udział tej grupy klientów w kredytach dla sektora niefinansowego obniżył się do 35,2% (o 4,0 pkt proc.).

Banki uzyskały łącznie przychody z działalności operacyjnej w kwocie 161 mld zł (o 23,5% więcej niż przed rokiem), z tego 157 mld zł wypracowały banki komercyjne, a 4,0 mld zł – banki spółdzielcze. Wyższy wzrost przychodów banków komercyjnych od wzrostu przychodów banków spółdzielczych spowodował zmniejszenie udziału tych ostatnich w przychodach sektora do poziomu 2,5% (o 0,6 pkt proc.). Na wartość przychodów z działalności operacyjnej wpłynęły przede wszystkim przychody z działalności bankowej, które wyniosły ponad 144,5 mld zł (o 19,5% więcej niż przed rokiem). Na kwotę tę złożyły się głównie przychody z operacji finansowych i wymiany walut (88,2 mld zł, tj. o 34,4% więcej niż rok wcześniej), przychody odsetkowe (43,2 mld zł, tj. o 0,7% więcej) i prowizje (11,8 mld zł, wzrost o 6,3%). Odsetki z tytułu udzielonych kredytów wyniosły 31,8 mld zł, co stanowiło 22,0% (23,7% rok wcześniej) przychodów z działalności bankowej.