Rynek pracy w branży przemysłowej

Przeczytaj także: Tydzień Branży Przemysłowej

Do niedawna przemysł stanowił główną dziedzinę życia gospodarczego w Polsce. Wielkie zakłady produkcyjne i przetwórcze zajmowały rolę lidera na rynku pracy pozostawiając w tyle usługi i małe przedsiębiorstwa. Obecnie rola przemysłu zmniejsza się, ale nadal stanowi szansę na zatrudnienie dla absolwentów.

Przemysł w dzisiejszym znaczeniu tego słowa to tak zwane tradycyjne działy gospodarki. Kiedyś w znacznym stopniu były reprezentowane przez przedsiębiorstwa państwowe, dziś w większości sprywatyzowane i pozyskujące kapitał na Giełdzie Papierów Wartościowych. Wśród tych tradycyjnych działów gospodarki można wyróżnić przemysł:

- lekki
- ciężki
- chemiczny
- drzewny
- elektromaszynowy

Przemysł lekki specjaliści dzielą na 3 sektory: włókienniczy, odzieżowy i skórzano-obuwniczy. Do największych spółek działających w tej branży należą Próchnik, Novita, Vistula, Bytom, Wólczanka, Masters, Lubawa, Gino Rossi, Krisbut, Ryłko, Garbarnia. Jedne z nich przekształciły się z zakładów państwowych, inne, tak jak Gino Rossi ze Słupska, powstały od zera na początku lat 90-tych. Wówczas polski rynek zalewała fala ubrań z zagranicy i wydawało się, że ta gałąź gospodarki przestanie istnieć. Państwowe zakłady w tradycyjnych ośrodkach przemysłu lekkiego – Łodzi i Bielsku-Białej – upadały, ale w ich miejsce powstało bardzo wiele małych firm prywatnych wytwarzających podobny asortyment. Dziś Polska jest jednym z głównych eksporterów butów do Europy Zachodniej, a koszule szyte przez małe, nikomu nieznane zakłady sprzedawane są pod szyldem światowych marek.

Zwolnienia i restrukturyzacje

Przemysł ciężki od dawna kojarzony jest nierentownymi kopalniami i hutnictwem. O ile w przypadku kopalni węgla kamiennego rynek pracy kurczy się w szybkim tempie – w planach restrukturyzacji tej branży jest zmniejszenie zatrudnienia do 2006 roku o około 20 tys. pracowników – o tyle w pozostałych firmach zajmujących się kopalnictwem sytuacja nie wygląda najgorzej. Pozostałe sektory tego przemysłu to górnictwo ropy naftowej i gazu ziemnego, rud żelaza, miedzi cynku i ołowiu, surowców chemicznych (głównie soli i siarki) oraz surowców budowlanych i drogowych (gipsu, marmuru, piasku i innych). Przemysł górniczy jest ściśle związany z występowaniem bogactw naturalnych na danym obszarze, co z góry definiuje miejsce zatrudnienia. Węgiel kamienny to Śląsk, gaz ziemny – Polska południowo-wschodnia i zachodnia Wielkopolska, rudy miedzi – województwo dolnośląskie.

Hutnictwo do niedawna przeżywało jeszcze większe problemy niż górnictwo kamienne. Jednak obecna sytuacja na rynku stali na świecie, stworzenie koncernu Polskie Huty Stali oraz stopniowa prywatyzacja pozwalają oczekiwać, że miejsc pracy w tym sektorze przemysłu ciężkiego przestanie ubywać, a zatrudnienie mogą znaleźć absolwenci studiów technicznych. Hutnictwo to ogromny sektor gospodarki i można go podzielić na sektory zajmujące się produkcją żelaza i stali, metalami nieżelaznymi i odlewnictwem. W pierwszej grupie znajdują się tacy pracodawcy, jak Huta Częstochowa, Polskie Huty Stali (Huta Katowice), w drugiej Huta Oława, Impexmetal, KGHM, Bipromet, Stalexport, a w trzeciej Alstom Power, Centrozap, Plastmet, Hutmen, Saint-Gobain Abrasives.

Przemysł chemiczny obejmuje swoim zasięgiem firmy wytwarzające różne produkty, począwszy od plastikowych doniczek po paliwo i prezerwatywy. Wśród krajowych przedsiębiorstw o wyrobionej marce są między innymi: Dębica (opony, wyroby z gumy), Pollena Ewa (środki czystości i kosmetyki), Polifarb Cieszyn (farby i lakiery), Ropczyce (ceramiczne materiały ogniotrwałe), Unimil (prezerwatywy), PKN Orlen (paliwa płynne), BOC Gazy (gazy przemysłowe). Jednocześnie w tej branży działa bardzo wiele małych i średnich przedsiębiorstw zajmujących się produkcją wyrobów z chemii organicznej (węgla, ropy, kauczuku, tłuszczów) i nieorganicznej (siarki, fosforytów). Działają tu jednocześnie giganty jak i małe przedsiębiorstwa.