Firmy rodzinne to głównie firmy mikro

Przeczytaj także: Firmy rodzinne: liczy się utrzymanie kontroli i dyskrecja

Pierwsze ogólnopolskie badanie firm rodzinnych zrealizowane przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości, jest częścią pilotażowego projektu szkoleniowo-doradczego dedykowanego firmom rodzinnym i realizowanego we współpracy ze Stowarzyszeniem Inicjatywa Firm Rodzinnych. Zostało zrealizowane po to, aby poznać szanse, zagrożenia i potrzeby firm rodzinnych.

Co trzecia firma w sektorze małych i średnich to firma rodzinna…


Z badania wynika, że firmy rodzinne to 36% wszystkich mikro, małych i średnich firm. Gdy uznać, że osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą to również "Firma rodzinna", to wskaźnik w sektorze MMSP wrośnie do 78%. Równocześnie udział przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce maleje wraz ze wzrostem przedsiębiorstwa: wśród mikro przedsiębiorstw firmy rodzinne stanowią 38%, wśród firm małych – 28%, zaś wśród firm średniej wielkości – 14%. Najbardziej popularną formą prawną działalności przedsiębiorstw rodzinnych jest działalność gospodarcza osoby fizycznej. W sumie 81% (o 18 pkt. proc. więcej niż w nierodzinnych) polskich firm rodzinnych działa w tej formie prawnej, co oznacza 37% udział przedsiębiorstw rodzinnych w całej kategorii podmiotów zarejestrowanych jako działalność gospodarcza osoby fizycznej.

...i prawie każda to firma mikro
Wśród firm rodzinnych zdecydowaną większość stanowią mikro firmy. Takich podmiotów w grupie firm rodzinnych jest 90%. Natomiast co dziesiąta (9%) firma rodzinna jest podmiotem zatrudniającym od 10 do 49 pracowników, a tylko 1% zalicza się do firm średniej wielkości.

PARP podaje, iż można szacować, że firmy rodzinne wytwarzają co najmniej 10,4% ogółu polskiego PKB (ponad 121 miliardów złotych), przy czym mikro firmy rodzinne wytwarzają 7% PKB, małe firmy rodzinne 1,9% PKB, a średnie firmy rodzinne 1,4% PKB. Firmy rodzinne, podobnie jak pozostałe przedsiębiorstwa sektora MMSP, nie należą do grupy „rekinów finansowych”. Większość z nich w ostatnim roku osiągnęła obroty poniżej 1 mln złotych, przy czym przeważały podmioty o obrotach poniżej 500 tys. złotych. Szacowana łączna liczba osób zatrudnianych przez firmy rodzinne to nieco ponad 1 milion 300 tysięcy (21% ogółu zatrudnionych przez MMSP), w tym około 850 tysięcy to pracownicy firm mikro, prawie 330 tysięcy – firm małych i 160 tysięcy – firm średnich. Średnia liczba pracowników w firmach rodzinnych to 5.8, w tym średnio 2.7 osób z rodziny.

Większość firm działa na rynku lokalnym
Firmy mikro działają przede wszystkim na rynku lokalnym (73%). Firmy małe i średnie znacznie częściej obecne są na rynkach wojewódzkich, ogólnopolskim i międzynarodowym. Bariery ekspansji firm mikro tkwią zarówno w ich ograniczonym rozmiarze, jak i pewnej ostrożności w działaniu. Wyraża się ona w częstym przekonaniu, że inwestować należy w oparciu o własny kapitał (65%), a najlepsza metoda rozwoju to metoda małych kroków. Udział firm rodzinnych w wojewódzkiej strukturze sektora MMSP jest bardzo zróżnicowany i waha się od 18% do 64%. Firmy rodzinne mają największy udział w strukturze MMSP województwa opolskiego, kujawsko-pomorskiego (55%) oraz dolnośląskiego(50%). Najmniejszy natomiast w strukturze MMSP województw lubuskiego (18%) i zachodniopomorskiego (21%). Nieco ponad połowa (52%) przedsiębiorstw rodzinnych jest zlokalizowanych w miastach powyżej 200 tys. mieszkańców. W sumie firmy rodzinne stanowią jedną trzecią przedsiębiorstw MSP zlokalizowanych we wspomnianych miejscowościach.