Tydzień 21/2004 (17-23.05.2004)

Przeczytaj także: Tydzień 46/2004 (08-14.11.2004)

• Według Eurostatu w I kw. br. PKB strefy euro wzrosło o 0,6% kw./kw. i o 1,3% r./r. Mimo rosnących cen ropy oraz niebezpieczeństwa dalszego ich zwiększania się, prognozy dalszego wzrostu PKB są następujące: w drugim kwartale 0,3%-0,7%, a w trzecim kwartale 0,4%-0,8% kw./kw. W pierwszym kwartale tego roku:
  
  • tempo wzrostu gospodarki niemieckiej było najszybsze od 2001 roku, a rosnący eksport zniwelował skutki spadku popytu krajowego,
  • PKB Francji rósł w najszybszym tempie od końca 2000 roku, a
  • włoska gospodarka rozwijała się w tempie najwyższym od końca roku 2002.
• Według Eurostatu w "15 "unijnych krajów w marcu produkcja przemysłowa spadła o 0,1% m/m ( w lutym wzrosła o 0,1% m/m), i wzrosła o 0,7% r./r. ( w lutym o 0,8% r./r). W "25" państwach UE w marcu produkcja spadła o 0,2% m/m (w lutym wzrosła o 0,2% m/m) i wzrosła o 1,4% r./r. (w lutym było podobnie).
• W obecnym stanie Unia nie jest organizmem dynamicznie rozwijającym się, pozbawionym kłopotów i zagrożeń. Wyznaczony w traktacie z Maastricht graniczny poziom deficytu budżetowego (3%) przekracza obecnie 10 państw. Ostatnie informacje dopisują do tej listy Holandię, której deficyt budżetowy w 2003 roku wyniósł 3,2% i wszystko wskazuje na to, że w tym roku wdrożony program oszczędnościowy nie przyniesie jeszcze oczekiwanych skutków i w roku 2004 jej deficyt przekroczy dopuszczalną granicę (prognozy mówią o 3,5%PKB). Kłopoty tego kraju są większe, bo jego gospodarka jest w recesji (w 2003 roku spadek PKB o 0,7%). Także Grecja w 2003 roku miała 3,2%PKB deficytu, mimo wzrostu gospodarczego na poziomie 4,2%PKB. W tym roku deficyt znów ma przekroczyć 3%, przy rekordowym zadłużeniu Grecji ponad 103%PKB (traktat z Maastricht wyznacza granicę 60% PKB).
• Według francuskiego Insee PKB Francji wzrósł w pierwszym kwartale o 0,8% kw./kw. ( w IV kw. 2003 roku tempo wzrostu gospodarczego wyniosło 0,6%) i o 3,2% r./r. Wydatki konsumpcyjne wzrosły w I kw. o 1,1% (w IV kw. 2003 roku wzrosły o 0,5%).
• Szwajcaria przyłączyła się za Norwegią, Islandią i Liechtensteinem do wsparcia finansowego procesu rozszerzenie Unii. Wpłaci ona przez kolejne pięć lat po ok. 130mln euro) rocznie do unijnego funduszu spójności, z przeznaczeniem na budowę dróg, walkę z bezrobociem itd. Do roku 2011 szwajcarski rynek pracy będzie zamknięty dla nowych członków Unii (podobnie jak w Niemczech i Austrii).
• Komisja Europejska walczy z tzw. rajami podatkowymi, w których unijni obywatele ukrywają dochody przed fiskusem. Szwajcaria i Unia doszły do porozumienia w tej sprawie i jej banki opodatkują zyski kapitałowe (stawka tego podatku będzie rosła od 15% w roku 2005 do 35% w roku 2012), a 75% uzyskanych kwot będzie wysyłane do kraju, z którego pochodzą podatnicy. W zamian szwajcarskie banki zachowają prawo do sekretu, kim są właściciele kont.
  To umożliwi Szwajcarii wejście do tzw. umowy z Schengen i znikną kontrole na granicy UE i Szwajcarii. Sekret bankowy ma być utrzymany w Austrii, Belgii i Luksemburgu, a wejście w życie regulacji wynegocjowanych pomiędzy Szwajcarią i Unią (z dniem 1 stycznia 2005 roku), przyspieszy zakończenie negocjacji w tej samej sprawie z Andorą, Monako, San Marino czy Liechtensteinem.
• W ubiegłym roku Unia wydała 5,5mld euro mniej, niż planowała i Komisja Europejska zaproponowała, by pieniądze te rozdzielić między wszystkie 25 krajów, zmniejszając im składkę w roku 2004. W ten sposób np. Niemcy zapłacą mniej o 1,2mld euro, Holandia mniej o 254mln euro, a dziesiątka nowych państw mniej o 163mln euro (2,9% całości). Na tym rozwiązaniu Polska zyska 67mln euro ( w ten sposób w roku 2004 wpłacimy do unijnej kasy 1,24mld euro). Z tą propozycją nie zgadza się holenderski minister finansów Zalm. Ostateczną jednak decyzję w tej sprawie podejmą kraje UE. W głosowaniu nowe unijne kraje mają 37 głosów na 124 i taka ilość głosów stanowi tzw. mniejszość blokującą. Oznacza to, że propozycja Zalma nie przejdzie, bo dotychczas żaden inny kraj "10" nie poparł go.
• Wszystko wskazuje na to, że moratorium na import genetycznie modyfikowanej żywności do UE zostanie zniesione. Na rynek unijny wejdzie kukurydza Bt11 produkowana przez szwajcarską firmę Syngenta. To początek. Nadal jednak będzie obowiązywać w Unii specjalne oznaczanie produktów spożywczych zawierających składniki produkowane z roślin uzyskanych w wyniku modyfikacji genetycznych.
• Rządy Rosji i Ukrainy ustaliły, że będą dążyć do likwidacji barier we wzajemnej wymianie handlowej. Odbywa się to w ramach tworzenia strefy wolnego handlu z Ukrainą i jednolitej przestrzeni ekonomicznej.
• W ciągu pierwszych czterech miesięcy 2004 roku wartość rosyjskiej produkcji przemysłowej wzrosła o 7,4% (w tym samym okresie 2003 roku wartość produkcji wzrosła o 6,3%).
• Francuski koncern Alstom ma coraz większe szanse na 'zatwierdzenie przez KE pomocy udzielonej przez państwo w wysokości 3,2mld euro.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O DUMPINGU PODATKOWYM W KRAJACH "10" I KŁOPOTACH NIEMIECKIEJ GOSPODARKI

W Niemczech rozwija się publiczna dyskusja na temat sposobów, w jaki wykorzystano środki przeznaczone na pomoc dla wschodnich landów i jaka jest dzisiejsza skuteczność tej pomocy. Od chwili zjednoczenia Niemiec wschodnie landy otrzymały 1,25 biliona euro, a do roku 2019 w ramach programu pomocy pod nazwą "Pakt solidarności II" mają otrzymać jeszcze 105mld euro. Jednak realizacja zamierzeń w najbliższych latach nie będzie łatwa. Niemiecka gospodarka w dalszym ciągu ma kłopoty. W tym roku Niemcy kolejny raz przekroczą granicę deficytu budżetowego wyznaczonego przez rygory obowiązujące w tym zakresie w Unii i nic nie wskazuje na to, że w przyszłym roku je spełnią. Bundesbank prognozuje, że tegoroczny niemiecki deficyt budżetowy wyniesie nawet 3,9% PKB.

Według rządowych szacunków wpływy z podatków do budżetu państwa, landów i gmin mogą być do 2007 roku mniejsze, nawet o 61mld euro niż planowano. Dlatego rząd postanowił ograniczyć wydatki, poczynając od tego roku. W roku 2005 wschodnie landy otrzymają tylko 35% obiecanych wcześniej środków na wsparcie gospodarczych inwestycji, a w roku 2006 około 60% obiecanej kwoty. Obcięcie środków na pewno odbije się niekorzystnie na inwestycjach związanych z rozbudową infrastruktury oraz na nowych prywatnych inwestycjach. Te ograniczenia to jeden z elementów koncepcji oszczędnościowych opracowanej przez ministra gospodarki i pracy Wolfganga Clementa.

W niemieckim parlamencie trwa dyskusja nie tylko nad tym jak nadać gospodarce impulsy rozwojowe, ale też jak chronić miejsca pracy (obecnie bezrobocie jest na poziomie 10,8%). Atmosferę podgrzewają informacje o tym, że kolejne niemieckie firmy przenoszą swoją działalność za granicę, starając się podnieść swoją konkurencyjność. Obecna krytyka skoncentrowała się na krajach nowoprzyjętych do Unii, które chcąc przyciągnąć kapitał obniżają podatki. Według danych zaprezentowanych w publikacjach "Financial Times Deutschland", obciążenie podatkowe firm w Niemczech wynosi 38,3%, we Francji - 34,3%, podczas gdy w Polsce i Słowacji - 19%, a w Irlandii - 12,5%, w Estonii spółki akcyjne nie płacą żadnego podatku. Takie praktyki obniżania podatków zyskały określenie "dumping podatkowy". Do sprzeciwu wobec nich do Szwecji i Niemiec przyłączyła się też mająca kłopoty gospodarcze Francja. Kraje te uważają, że nie można zaakceptować praktyki, gdy jakiś kraj obniża swoje podatki, a równocześnie wyciąga rękę po pieniądze unijne, a nawet proponuje innym - większym i silniejszym zwiększenie poziomu składek do unijnego budżetu. Niemcy i Francja poinformowały, że będą nadal dążyły (mimo negatywnego stanowiska Brukseli) do ujednolicenia w rozszerzonej Unii Europejskiej podatków od przedsiębiorstw. Będą starały się przeciwdziałać wykorzystaniu funduszy unijnych do "sztucznego zaniżania" podatków. Ci, którzy obniżą podatki poniżej wyznaczonego poziomu, będą musieli się liczyć z ograniczeniem dopływu unijnych środków pomocowych. Jeśli to nie przyniesie spodziewanego efektu będą chciały wykorzystać możliwość "wzmocnionej współpracy" w mniejszym gronie. To chyba jest już groźba!