Projekty innowacyjne w działaniach PO IG

Przeczytaj także: Nowoczesne przedsiębiorstwa a strategie innowacji

Wskazanie w drugim naborze wniosków minimalnej wartości zakupionych lub zakończonych prac badawczo-rozwojowych z pewnością było posunięciem w dobrym kierunku. Nowy zapis wymusił bowiem na potencjalnych beneficjentach chwilę zastanowienia, czy oby na pewno dane przedsięwzięcie spełnia to kryterium. Wcześniej, przy braku jasnych wymogów, deklaracje przedsiębiorstw w tym zakresie były składane niemal automatycznie, na równi z kwestią objęcia rozwiązań wdrażanych w ramach projektów ochroną praw własności przemysłowej.

Pozytywną i bardziej znaczącą zmianą wprowadzoną w ramach trzeciego konkursu była redefinicja kryterium innowacyjności. Rezygnacja z definiowania okresu stosowania technologii na świecie na rzecz identyfikacji przewag jakościowych produktów, rozumianych jako parametry, w odniesieniu do których dane rozwiązanie jest lepsze niż istniejące na rynku, umożliwiła zastosowanie nowego podejścia do kwestii innowacyjności. Przedstawienie innowacyjności w takiej formie może w rzeczywistości pomóc w wyłowieniu najbardziej innowacyjnych projektów, których wyniki w postaci produktów będą mogły zaistnieć na rynkach międzynarodowych. Niestety, także w tym przypadku można odnieść wrażenie, iż instytucje wprowadzając zmiany zatrzymały się w pół drogi.

…ale dyskusyjne kryterium innowacyjności

W chwili obecnej, aby potwierdzić innowacyjność wprowadzanego na rynek produktu konieczne jest zdefiniowanie listy charakteryzujących go parametrów, a następnie udowodnienie, iż nowe rozwiązanie jest lepsze od istniejących dotychczas na rynku w odniesieniu do przynajmniej dwóch z nich. Taka forma definiowania innowacyjności daje oceniającym możliwości weryfikacji zawartych w aplikacji deklaracji. Eksperci oceniający wnioski mają bowiem w chwili obecnej jasno sprecyzowany zakres informacji, które powinni zweryfikować celem oceny stopnia innowacyjności wdrażanego w ramach danego projektu produktu. Niestety brak rezygnacji z zapisów, iż dołączenie do wniosku opinii o innowacyjności stanowi podstawę do niemal automatycznego uznania kryterium innowacyjności za spełnione, zmniejsza wagę wprowadzonych zmian. Można bowiem zakładać, iż większość z wniosków złożonych w ramach ostatniej rundy aplikacyjnej będzie posiadała jako załącznik odpowiednią opinię o innowacyjności. Tym samym po raz kolejny można oczekiwać, że na liście znajdą się projekty, których poziom innowacyjności będzie co najmniej wątpliwy.

Koniec końców zmiany związane z wdrażaniem działania 4.4 PO IG należy jednak uznać za pozytywne. Z konkursu na konkurs mamy do czynienia z coraz jaśniejszymi kryteriami oceny projektów. Wprowadzenie kilku dodatkowych zmian w procedurze weryfikacji wniosków może spowodować, iż doczekamy się dofinansowania wielu rzeczywiście innowacyjnych projektów, które otrzymają wsparcie nie obawiając się konkurencji ze strony „koloryzowanych” dokumentacji aplikacyjnej. Problem w tym, że biorąc pod uwagę politykę przesuwania planowanych środków finansowych z lat przyszłych na obecne okresy, a tym samym wyczerpujący się budżet działania 4.4, na wprowadzenie wszystkich niezbędnych zmian i usprawnień może po prostu zabraknąć czasu. W tej sytuacji z pomocą przyjść mogłaby jedynie decyzja o relokacji środków finansowych z innych działań PO IG. Niestety decyzja taka może, lecz nie musi zapaść.

Poddziałanie 4.5.1: zbyt późne zmiany

Poddziałanie 4.5.1 można by kolokwialnie nazwać starszym bratem działania 4.4. Analiza kryteriów wskazuje bowiem wiele podobieństw, w szczególności w zakresie pierwotnie obowiązującej definicji innowacyjności, kwestii posiadania praw własności przemysłowej na wdrażane rozwiązania czy kwestii tworzenia u wnioskodawców działów B+R. Wydaje się jednak, iż w odniesieniu do inwestycji przekraczających swoją wartością poziom 160 mln zł tak wygórowane kryteria mają większe uzasadnienie i istnieje większa szansa, iż poziom innowacyjności realizowanych projektów będzie w rzeczywistości wyższy niż ma to miejsce przy projektach dofinansowanych w ramach działania 4.4.