Świat: wydarzenia tygodnia 8/2010

Przeczytaj także: Świat: wydarzenia tygodnia 7/2010

• Według ostatnich danych japońskie PKB w ostatnim kwartale 2009 roku wzrosło o 1,1% kw/kw, jednak licząc r/r nastąpił wzrost o 4,6% r/r. Wcześniej, w III kwartale była stagnacja. Mimo ubiegłorocznego kryzysu i spadku PKB Japonii o 5% jego wielkość jest dziś szacowane na 5,1 bln USD.
• Natomiast Chiny sygnalizują, że ubiegłoroczny wzrost ich gospodarki był na poziomie 8,7% i wyniósł 4,9 bln USD. Oznacza to, że dopiero w tym roku Chiny prawdopodobnie wyprzedzą Japonię pod względem wielkości PKB. Warto jednak w tym miejscu zaznaczyć, że w ostatnich latach ostateczne wskaźniki opisujące wyniki danego roku były zawsze wyższe niż te, które podawano zaraz po jego zakończeniu. W ostatnim kwartale ubiegłego roku wzrost wyniósł 10,7% r/r.
• Styczniowe ceny konsumpcyjne - CPI (consumer price index) w USA licząc r/r wzrosły o 2,6% (podobnie jak w grudniu 2009). jeśli wyłączyć wahania ceny żywności i energii, to można mówić, że mamy w USA deflację na poziomie 0,1% licząc m/m. To skutek głównie wysokiej stopy bezrobocia.
• Amerykański bank centralny podniósł stopę dyskontową, która kształtuje cenę, po jakiej Fed pożycza pieniądze bankom komercyjnym z 0,5% do 0,75%. Rynek przyjął to jako ostrzeżenie przed wzrostem inflacji i zapowiedź przyszłych wzrostów stóp procentowych.
• Pokryzysowe zaostrzanie polityki monetarnej rozpoczęło się na Dalekim Wschodzie. Australia wprowadziła pierwszą podwyżkę stóp procentowych w październiku ubiegłego roku, a teraz podstawowa stopa procentowa wynosi 3,75% (wzrosła trzykrotnie) i spodziewana jest kolejna podwyżka. Chiny ograniczają akcję kredytową bez podnoszenia stóp procentowych, bo może to ograniczyć ich wzrost gospodarczy, jednak w ubiegłym tygodniu polecono bankom zwiększyć poziom rezerwy obowiązkowej. Podobnie postępują Indie. Wszystko wskazuje na to, że Korea Południowa i Tajwan, a także inne kraje tego regionu podwyższą stopy procentowe.
• W bieżącym roku fiskalnym (kończy się w marcu), wzrost PKB wyniesie 7,5%, a w przyszłym roku może być to nawet 8% Jednak słabością ich gospodarki jest wysoka inflacja (rzędu 8,5%).
• Wzrasta temperatura sporu Argentyny i Wielkiej Brytanii o Falklandy (poprzedni konflikt zbrojny w 1982r wygrali Brytyjczycy. Powodem obecnej fazy konfliktu jest odkrycie podmorskich złóż ropy szacowanych na ok. 60 mld baryłek (to wielkość zbliżona do zidentyfikowanych i zweryfikowanych zasobów ropy Rosji.
• Amerykański rząd przyznał dotacje kredytowe na budowę pierwszych po 30 latach elektrowni atomowych. Przyczyną moratorium były awarie (największa z nich w elektrowni Three Mile Island w Pensylwanii, gdzie poważnemu uszkodzeniu uległ reaktor). Obecnie w USA są w eksploatacji 104 reaktory produkujące ok. 20% energii zużywanej w USA. W tegorocznym budżecie fundusze na rozwój elektrowni jądrowych zwiększono trzykrotnie, do 54,5 mld USD. Jeden reaktor pozwala ograniczyć emisję do atmosfery dwutlenku węgla o 8 mln ton rocznie.
• Eksperci przestrzegają przed niebezpieczeństwem kolejnej bańki na rynku nieruchomości tym razem komercyjnych. Grozi to nową falą upadłości firm deweloperskich i banków regionalnych. Działająca na tym rynku firma CoStar, prognozuje, że w całym kraju w ciągu najbliższych trzech lat z powodu zadłużenia mogą zostać zajęte nieruchomości warte w sumie 1,4 bln USD.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

WZROST AKTYWNOŚCI W GOSPODARCE ŚWIATOWEJ

Indeks aktywności gospodarczej na świecie - JPMorgan Global Manufacturing & Services PMI wzrósł nieznacznie w styczniu do 53,2 pkt. z poziomu 53,1 pkt. w grudniu ubiegłego roku. Jest to najwyższa wartość tego indeksu od trzech miesięcy. Wcześniej podobne wartości odnotowano na przełomie lat 2007/2008. Indeks pozostaje powyżej poziomu 50 pkt., oznaczającego granicę między rozwojem a recesją już przez kolejne sześć miesięcy. Świadczy to, że wzrost nie jest chwilowy, a dane wskazują na przejście do fazy ożywienia w światowej gospodarce.

Zawdzięczamy to głównie koniunkturze w przemyśle wytwórczym, dla którego globalny wskaźnik PMI znacząco przewyższa odpowiedni wskaźnik dla sektora usług. W ostatnim miesiącu spread między wskaźnikami był najwyższy w historii ich publikacji, tj. od 1998 roku.
Aktywność w sektorze wytwórczym wzrasta od ośmiu miesięcy, a w styczniu dynamika wzrostu była najwyższa od 2004 roku. Powyżej średniej znalazły się Stany Zjednoczone, Chiny oraz Indie. Poniżej – Strefa Euro, Wielka Brytania, Japonia. Przez sześć kolejnych miesięcy rośnie również aktywność w sektorze usług, mierzona wskaźnikiem PMI. Największą dynamikę wzrostową odnotowano w Azji. Poprawiała się w tym zakresie również sytuacja w USA, Strefie Euro, Wielkiej Brytanii, lecz w tempie wolniejszym niż w grudniu.

Wskaźnik dotyczący nowych zamówień osiągnął w styczniu br. najwyższą wartość od 27 miesięcy. Jednak sytuacja jest lepsza w sektorze wytwórczym niż usługowym. Dla sektora wytwórczego dynamika wzrostu w tym zakresie była w minionym miesiącu najwyższa od maja 2004 roku. W tym czasie najwyższe od dwóch lat tempo wzrostu odnotowano również w firmach funkcjonujących w sektorze usług. W styczniu wzrastały ceny sprzedaży oraz koszty produkcji, te drugie w szybszym tempie.

Niepokoi spadek zatrudnienia, taka tendencja utrzymuje się od 21 miesięcy. Wobec rosnącej rozbieżności między wartościami PMI dotyczącymi sektora produkcyjnego i usługowego a także pogarszania sytuacji na światowym rynku pracy, nie ma obecnie przesłanek aby jednoznacznie stwierdzić, że nie ma obecnie przesłanek aby jednoznacznie stwierdzić, że świat poradził sobie już z kryzysem.

STYCZNIOWE WSKAŹNIKI PMI DLA SEKTORA USŁUG

Jak podała firma Markit Economics, styczniowy odczyt wskaźnika menedżerów logistyki dla sektora usług (Purchasing Managers’ Index®, "PMI®") dla Eurolandu wyniósł 52,5 pkt. i był o 1,1 pkt. niższy w porównaniu z grudniem.

Skąd ta korekta? Do niekorzystnych zjawisk mających wpływ na sytuację w usługach w Strefie Euro należy zaliczyć spadek aktywności w biznesie, ponadto styczeń był dziewiętnastym z kolei miesiącem, kiedy zmniejszało się zatrudnienie w tym sektorze.

Nie należy jednak zapominać, że jest to już piąty miesiąc, kiedy analizowany wskaźnik znajduje się powyżej poziomu 50 pkt., co dowodzi poprawy sytuacji w sektorze usług krajów Strefy Euro.

W Niemczech, które posiadają największą gospodarkę w Europie, styczniowy wskaźnik PMI wyniósł 52,2 pkt., miesiąc wcześniej stanowił 52,7 pkt. Główną przyczyną gorszego odczytu był wzrost kosztów zaopatrzeniowych, płac oraz energii i paliw.

We Francji PMI spadł z 58,7 pkt. w grudniu do 56,3 pkt. w styczniu. Tu przyczyny spowolnienia wzrostu są podobne, jak u naszych sąsiadów za Odrą. Mają jednak Francuzi powody do zadowolenia - jest to bowiem najwyższa na dzień dzisiejszy wartość PMI w Unii Europejskiej, co oznacza, że francuski sektor usług ma się dobrze. Nie mała w tym zasługa kwitnącej tam cały rok branży turystycznej.

We Włoszech PMI spadł o 3 pkt. do poziomu 50,9 pkt. Głównym tego powodem był wzrost kosztów w sektorze usługowym. Jednak przedstawiciele usług sygnalizują wzrost liczby nowych zamówień, co może skutkować w przyszłości poprawą wskaźnika.

Styczniowe dane z Hiszpanii świadczą o stabilizacji w zakresie aktywności biznesowej, jak również liczby nowych zamówień na usługi. Ostatecznie wskaźnik PMI za styczeń wzrósł do 48,8 pkt. w porównaniu z 45 pkt. za grudzień. Jednak sytuacja ekonomiczna w tym słonecznym kraju jest w dalszym ciągu bardzo trudna, a sektor usług znajduje się dalej w stanie recesji.

Pogorszył się znacząco wskaźnik PMI dla usług w Irlandii. Spadek z 48,3 pkt. do 44,4 pkt. był efektem obniżenia aktywności biznesowej a także trudnej sytuacji gospodarczej. Spadła ilość nowych zamówień w tym sektorze.

W Wielkiej Brytanii styczniowy odczyt wskaźnika PMI wyniósł 54,5 pkt., jest to 2,3 pkt. niżej niż w grudniu. Był to w znaczącej mierze skutek niekorzystnych warunków pogodowych na Wyspach, ale również podwyżki podatku VAT (wzrost kosztów). Należy jednak uznać, że sektor usług w Wielkiej Brytanii rozwija się w zadowalającym tempie, szybszym niż w wielu krajach na stałym Kontynencie.

Dziś dane o sytuacji w sektorze usług napłynęły również z USA. Tam wskaźnik ISM, będący odpowiednikiem europejskiego PMI, wyniósł 50,5 pkt., oznacza to skromny wzrost (+ 0,7 pkt. w stosunku do grudnia).

Jak widać, nie wszędzie w Europie a także w Stanach Zjednoczonych sektor usług przezwyciężył trudności. Niepokojem napawa sytuacja w Stanach Zjednoczonych, bowiem odczyty PMI dla usług są tam bliskie granicy między wzrostem a recesją. Wskaźniki dotyczące koniunktury w sektorze usług są szczególnie istotne, ze względu na to, że decyduje on w krajach rozwiniętych o około 3/4 PKB. Zatem, aby postawić diagnozę o wyjściu z kryzysu amerykańskiej i europejskiej gospodarki musimy poczekać jeszcze przez sporo czasu.

Opracowano na podstawie danych Markit Economics.

Jan Mazurek
Główny Analityk