Sytuacja materialna Polaków 2010

Przeczytaj także: Sytuacja materialna Polaków 2009

Wyniki badania pokazują, iż więcej ankietowanych ocenia swoją sytuację materialną pozytywnie (36,3%) niż negatywnie (16 %). Większość jest przekonanych, że w ciągu roku nie ulegnie ona zmianie (72,5%). To znacząca poprawa w porównaniu z rokiem ubiegłym, kiedy to 21% z nas nie było zadowolonych z własnej sytuacji materialnej. To zaskakujący wynik w kontekście informacji w mediach. „Polacy okazali się być racjonalni i odporni na propagandę kryzysową. Nie daliśmy się ponieść fali paniki” – powiedział Andrzej Sadowski, wiceprezydent Centrum im. A. Smitha.
Badanie dowodzi również, że to, czy posiadamy oszczędności nie zależy tylko od naszych dochodów i innych zmiennych demograficznych, ale także od postaw psychologicznych. Co ciekawe, więcej oszczędności mają osoby zadowolone z życia. Pesymiści częściej wydają całe zasoby finansowe. Najbardziej pozytywne podejście do oszczędzania mają osoby wykształcone, pracujące zawodowo, zadowolone z życia, aktywne, otwarte na nowości i nowe technologie. Pieniądze są dla nich ważne. Ich wydawanie przychodzi im łatwo, ale jednocześnie są w stanie regularnie oszczędzać pewną sumę pieniędzy. Osoby te mają zaufanie do instytucji finansowych. W pełni korzystają z wszelkich instrumentów finansowych i akceptują je. Zdecydowana większość posiada oszczędności i są to znaczne sumy.

Nie oszczędzają osoby mało zadowolone ze swojego życia, bierne zarówno w życiu osobistym, jak i społecznym. Pesymistycznie też oceniają perspektywy na przyszłość. „Brak oszczędności w tym segmencie nie wynika z wysokości dochodów. Często są to osoby o wysokich dochodach. W dużym stopniu wyznają kult pieniądza – uważają, że pieniądze są miarą wartości człowieka i głównym miernikiem jego sukcesu” - powiedziała dr hab. Dominika Maison. Konsumują na bieżąco, to co zarobią. Uważają także, że „prawdziwe” pieniądze to gotówka, darzą banki niskim zaufaniem i niechętnie korzystają z ich usług. Nie do końca rozumieją działanie instytucji finansowych, uważają, że banki bogacą się kosztem „zwykłych” ludzi, w związku z tym preferują tradycyjny obieg pieniędzy („z ręki do ręki”).
Z badania wynika również, że w Polsce w dalszym ciągu panuje tzw. „kult gotówki”. Polega on na traktowaniu gotówki jako jedynych prawdziwych pieniędzy. Ponad 40% z nas woli otrzymywać pieniądze z ręki do ręki. Nasilenie tej postawy można zaobserwować wśród ludzi starszych (65+), z podstawowym wykształceniem, o niskich dochodach. Kult gotówki jest również pochodną braku odpowiednich produktów finansowych, kierowanych do innych grup społecznych niż ulubiony przez banki segment, tzw. „spełniona elita”. To ci, którzy mają wiedzę finansową i rozumieją skomplikowane produkty bankowe.

„Tymczasem, jak pokazują statystyki, łączna suma oszczędności w pozostałych grupach społecznych, która nie jest inwestowana jest większa niż w grupie „spełniona elita”” – mówi Cezary Kaźmierczak z agencji MMT Management. – „Dlatego brak zainteresowania instytucji finansowych pozostałymi segmentami jest kuriozalny. Komunikacja banków kierowana jest wyłącznie do „spełnionej elity”, pozostałe grupy są pomijane. Ne ma dla nich produktów, w ogóle nie rozumieją obecnych komunikatów reklamowych. Większość osób utożsamia konto oszczędnościowe z kontem bieżącym. To sytuacja analogiczna do operatorów komórkowych kilka lat temu. Przez długi czas telefonie komórkowe mówiły tyko do biznesu. Telefon komórkowy był narzędziem biznesmena. Z czasem dostrzeżono inne segmenty i teraz mamy również usługi i produkty do najróżniejszych grup: uboższych, starszych etc. Ta zmiana komunikacji i doboru produktów jest wciąż przed sektorem finansowym.”

Informacje o badaniu
MoneyTrack to coroczne, cykliczne badanie dotyczące postaw Polaków wobec pieniędzy oraz instytucji i instrumentów finansowych. Projekt jest wspólnym przedsięwzięciem Centrum im. Adama Smitha, Domu Badawczego Maison oraz Agencji PR MMT Management. MoneyTrack 2010 to druga fala badania. Badanie zostało przeprowadzone w styczniu 2010 na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie losowo-kwotowej (N=1000 osób) pod kierownictwem dr hab. Dominiki Maison, profesor UW.