Sektor MSP i strategie wyjścia z kryzysu

Przeczytaj także: Sektor MSP: ocena IV kw. 2009 i prognoza I kw. 2010

Pomimo głębokiego załamania koniunktury w 2009r. finansiści z Europy Środkowej i Wschodniej chętniej przyjmują scenariusz Zwolenników Konkurencji (38%) niż specjaliści z pozostałych regionów. Był to jedyny region, gdzie specjaliści z zakresu finansów i rachunkowości postawili na pierwszym miejscu poprawę jakości i usprawnienie obsługi klienta, przy czym skupiali się również w znacznym stopniu na kosztach, co odzwierciedla ogólne tendencje w całej Europie.

„W Polsce małe i średnie przedsiębiorstwa przetrwały osłabienie gospodarcze lepiej niż firmy duże. Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan przeprowadziła na początku lutego 2010 r. badanie przedsiębiorstw, z którego wynika, że prawie 40 proc. MSP zwiększyło w 2009 r. przychody ze sprzedaży podczas, gdy w grupie firm dużych było ich tylko 27 proc. Dużej części MSP udało się również utrzymać, a nawet zwiększyć sprzedaż na eksport. Jednak nie umiały, tak jak firmy duże, zapanować nad kosztami i w efekcie zysk netto w sektorze MSP spadł w stosunku do jego poziomu w 2008 r. Jedynie ok. 20 proc. małych i średnich firm obniżyło w 2009 r. zatrudnienie. W grupie firm dużych odsetek ten wyniósł 52 proc. Także spadek wynagrodzeń był remedium na osłabienie gospodarcze w niewielkiej grupie MSP (ok. 8 proc.).

Osłabienie gospodarcze w Polsce pokazało zatem, że małe i średnie przedsiębiorstwa potrafią wykorzystać swoje naturalne przewagi – elastyczność, łatwość dostosowania się do zmieniających się warunków, zdolność do dostosowania się do zmieniających się potrzeb klienta. Mają jednak problemy m.in. z zarządzaniem kosztami.
Małe i średnie przedsiębiorstwa pytane w badaniu Lewiatana o prognozy na 2010 r. są bardziej ostrożne niż firmy duże – niewiele ponad 40 proc. MSP zakłada wzrost sprzedaży (56 proc. firm dużych). Mniejszy niż w 2009 r. odsetek MSP uważa, że ich sprzedaż na eksport wzrośnie. Słabsze niż firm dużych są oczekiwania MSP dotyczące wzrostu zysku netto. Widać wyraźnie, że wychodzenie gospodarki z osłabienia gospodarczego wywołuje w nich obawy o to, czy będą umiały wygrywać także w tej sytuacji. Pytane o ryzyka, których najbardziej się obawiają w 2010 r. małe i średnie przedsiębiorstwa na pierwszym miejscu wskazują możliwość powrotu osłabienia koniunktury gospodarczej. Oznacza to, że nie uważają swojego sukcesu w 2009 r. za trwałą zdolność do przetrwania, zbudowaną na strategii i planowaniu, umiejętności zarządzania finansami, jakości relacji z interesariuszami. Małe i średnie firmy widzą zagrożenie również w rosnącej konkurencji, w tym także w konkurencji wynikającej z istnienia szarej strefy. Boją się nieuczciwych zachowań kontrahentów, wskazują na ryzyko zatorów płatniczych.

Prognozy MSP dotyczące 2010 r. oraz ryzyka, które uważają one w tym okresie za najpoważniejsze wskazują, że małe i średnie przedsiębiorstwa nie mają jeszcze umiejętności, które pozwalałyby im skutecznie wykorzystywać szanse, które się pojawiają, umiejętnie zarządzać finansami, budować długookresową przewagę konkurencyjną.

Dlatego należy zgodzić się z wnioskami zawartymi Raporcie ACCA, że małym i średnim przedsiębiorstwom potrzebna jest, dla skutecznego budowania pozycji konkurencyjnej na rynku w okresie wychodzenia z osłabienia gospodarczego, strategia biznesowa, umiejętność i zdolność do panowania nad kosztami, do utrzymania płynności, a także zdolność do generowania gotówki. Muszą także zwiększyć swoje umiejętności sprzedaży bazując na jakości i trwałych relacjach z klientami. Małe średnie firmy mają tego świadomość, przynajmniej w części, bowiem zapytane w badaniu Lewiatana o szanse, które powinny wykorzystać w 2010 r. wskazały zdolność do dostosowania się do zmieniającej się sytuacji na rynku oraz budowanie relacji z klientami oraz z dostawcami” - Henryka Bochniarz, Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.