Audiobooki: preferencje konsumentów

Przeczytaj także: E-booki - przyszłość czytelnictwa

Rynek audiobooków w Polsce

W 2009 roku, każdego miesiąca oferta audiobooków zwiększała się o ok. 25 pozycji, łącznie oferowanych jest obecnie ok. 1420 tytułów (rok wcześniej ok. 1100). Wśród nowości były propozycje wyjątkowe, jak monumentalna edycja „Narrenturm” Andrzeja Sapkowskiego z udziałem ponad 100 aktorów i wielkim budżetem promocyjnym.

W raporcie czytamy, iż zarówno jakość nagrań, jak i redakcja (korekta) nagranego materiału bardzo się poprawiły. Coraz rzadziej słyszy się błędy językowe i błędy w wymowie obcych słów czy nazwisk czy powtórzenia partii tekstów – typowe wpadki realizatorskie okresu narodzin rynku audio. Wydawcy zaczęli dbać o jakość nagrania, o to by rozdziały podzielone były na krótsze fragmenty dźwiękowe. Nowością jest coraz większa sprzedaż książek audio w formacie MP3 do pobrania bezpośrednio ze strony internetowej, a więc bez postaci fizycznej, na którą składają się płyta i opakowanie.

Coraz niższa jest także średnia cena audiobooka i – niestety – nie rośnie średni nakład (obecnie mniej niż 3000 egz.). Cena audiobooka rzadko przekracza dziś 20 zł i jest niższa niż książki papierowej, pomimo tego, że zawiera 22 proc. podatku VAT, a koszt wytworzenia jest wyższy niż książki. Dla wydawców to wciąż bardziej inwestycja w przyszłość, próba poszerzenia portfolio czy odpowiedzi na potrzeby młodego odbiorcy, niż intratny biznes. Marże ze sprzedaży są niskie, a ryzyko – przy rosnącej konkurencji – spore, zwłaszcza, że niebezpiecznie wzrasta piracki rynek „wymiany” audiobookami. Już kilkaset tytułów, w tym wszystkie najbardziej popularne, można znaleźć w ofercie Chomikuj.pl – najpopularniejszej obecnie platformy wymiany plikami, reklamowanej przez jej właściciela, firmę Team Solutions, jako „Przyjazny dysk internetowy”. Niewątpliwie właściciel Chomika wskazuje wydawcom przyszły sposób zarabiania na udostępnianych treściach, bo korzystanie z jego platformy nie jest bezpłatne, treści można wygodnie przeszukiwać po opłaceniu abonamentu. Problem w tym, że Chomik oferuje treści, które naruszają prawa autorskie, z powodzeniem jednak można zastosować podobny system oferujący treści legalne (na amerykańskim rynku przykładami są Rhapsody czy iTunes).

Jak podają eksperci, w Polsce póki co, niestety, legalne pliki z audiobookami oferowane on-line przez takie sklepy jak m.in.: AudioBook.pl, Audioteka.pl, DoSluchania.pl. Nexto, Virtualo i inne, konkurować muszą z bezpłatnymi lub prawie bezpłatnymi (abonament w Chomikuj.pl) treściami udostępnianymi z naruszeniem praw autorskich.
Wartość rynku wydań audio wzrosła w 2009 roku o 18,5 proc., z 16,8 do 19,9 mln zł. Wzrost jest wciąż wysoki, zwłaszcza że 2009 rok był kryzysowy i ogólna sprzedaż książek spadła. Wysoki, ale już nie oszałamiający - w 2008 roku wartość rynku wzrosła o 66,3 proc. Ale też w 2009 roku mniej było kolekcji audiobooków w punktach kolportażu prasy, a te które tam trafiły (np. kolekcja słuchowisk na podstawie książek Joanny Chmielewskiej) sprzedawane były w bardzo niskich cenach, albo nie cieszyły się dużym zainteresowaniem.

Oceniając ofertę w 2009 roku autorzy raportu zaobserwowali kilka trendów:

• Rozbudowywanie oferty klasyki, nie tylko lektur szkolnych, ale także innych pozycji, do których wygasły prawa autorskie.
• Rosnąca liczba tytułów dla dzieci: bajki, słuchowiska, muzyczno-słowne interpretacje klasyki baśni, często wydawane materiały archiwalne, w tym szczególnie z archiwum Polskiego Radia.
• Coraz częściej premierze książki papierowej towarzyszy wydanie audio (m.in. „Margot” Michała Witkowskiego, „Głowa Minotaura” Marka Krajewskiego, a ostatnio „Kapuściński non-fiction” Artura Domosławskiego).
• Coraz więcej bestsellerowych pozycji ukazuje się w formie audiobooka (można znaleźć wydania audio zarówno wszystkich części „Harry’ego Pottera” jak i „Kodu Leonarda da Vinci” oraz „Cienia wiatru”, ale także m.in. książek: Katarzyny Grocholi, Janusza L. Wiśniewskiego czy od niedawna Paulo Coelho).