Tydzień 27/2004 (28.06-04.07.2004)

Przeczytaj także: Tydzień 26/2004 (21-27.06.2004)

• Estonia, Litwa i Słowenia wprowadziły swoje waluty do mechanizmu kursowego ERM-2. Do strefy euro wejdą za dwa lata.
• Holandia przejęła przewodnictwo w UE. Pod jej kierownictwem będą kontynuowane prace nad nowym budżetem.
• Według powołanego przez niemiecki rząd zespołu roboczego ds. odbudowy landów wschodnioniemieckich stagnacja gospodarcza w dawnym NRD i konieczność dalszej pomocy finansowej na wielką skalę zagrażają rozwojowi Niemiec. Problem narasta i zespół proponuje stworzenie "Paktu na rzecz odbudowy Wschodu", w którym uczestniczyłyby władze centralne, landy, związki zawodowe i przedsiębiorcy oraz partie polityczne. Ma być też utrzymana pomoc finansowa dla wschodnich landów na poziomie ustalonym w 2001 roku, w pakcie solidarnościowym II, który przewiduje na lata 2005- 2019 kwotę ok. 156mld euro. Proponuje się też koncentrację wydatków na wybranych "ośrodkach wzrostu gospodarczego" kierując je do nowych przedsiębiorstw i placówek badawczych. Mają być też zastosowane ulgi podatkowe dla zagranicznych inwestorów, by przyciągnąć zagraniczny kapitał. Od zjednoczenia Niemiec w 1990 roku na rozwój byłej NRD przekazano 1,25 biliona euro. Stopa bezrobocia wynosi tam 20% i jest ponad dwukrotnie wyższa niż w zachodniej części Niemiec.
• Według prognoz w tym roku wzrost gospodarczy w strefie euro wyniesie 1,7%.
• Szacuje się, że w Grecji w szarej strefie wytwarzane jest co najmniej 20% PKB. Austria, Holandia, Wielka Brytania, Szwecja, Finlandia, Portugalia i Niemcy to kraje o najmniejszej szarej strefie (od 1,5 do 6% PKB).
• Powstało skuteczne narzędzie dla demontażu unijnej Wspólnej Polityki Rolnej. Z początkiem roku wygasła tzw. klauzula pokoju, czyli zapis w trybie działania WTO, który zabraniał rozstrzygania w ramach tej organizacji sporów o eksport towarów rolnych. Ostatnio Brazylia wygrała spór z USA o dotacje do produkcji bawełny. Teraz czeka na rozpatrzenie pozew Brazylii w sprawie dopłat unijnych do cukru. Wyrok będzie w lipcu i prawdopodobnie Unia przegra. Komisja Europejska poinformowała o planach reformy rynku cukru (dopłaty będą niższe o 40%), ale Brazylia - największy eksporter cukru na świecie, nie wycofała pozwu i domaga się (wspólnie z Australią i Tajlandią) całkowitego zniesienia dopłat. To może uruchomić lawinę pozwów, bo takich spraw jest wiele. Rocznie tylko kraje najbogatsze należące do OECD przeznaczają na pomoc dla rolnictwa ok. 260mld USD.
• Po kilkuletnim moratorium KE zgodziła się na wprowadzenie na swój rynek genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy Bt-11. Polska też wyraziła na to zgodę, jednak Hiszpania zamierza zaskarżyć tę decyzję. Teraz trwa kolejna batalia o wprowadzenie na unijny rynek zmodyfikowanego genetycznie rzepaku. Tym razem Polska jest przeciw.
• Unia i Szwajcaria uzgodniły sposób opodatkowania lokat obywateli Unii w szwajcarskich bankach. Banki nie będą informować o saldach na poszczególnych indywidualnych rachunkach, lecz do unijnej kasy będą przekazywać zbiorczą sumę podatku. Te reguły miały wejść w życie z dniem 1 stycznia 2005 roku. Już teraz wiadomo, że termin ten ulegnie opóźnieniu, prawdopodobnie o pół roku.
• Według Banku Światowego Czechy, Węgry, Słowacja i Estonia szybko nadrabiają zaległości w technologii i bardziej wymagających branżach gospodarki. W Polsce także nastąpiła poprawa wydajności pracy, ale jest ona wynikiem redukcji zatrudnienia.
• W ciągu pięciu miesięcy w krajach unijnej "15" nastąpił wzrost produkcji stali o 2,5%, a w krajach "25" o 3,5%.
• Pod koniec kwietnia Fiat wykupił i umorzył obligacje zamienne na akcje GM o wartości 540 mln USD. Te obligacje (pięcioletnie) były wyemitowane pod koniec 2002 roku przez Fiat Finance Luxembourg i można je było zamienić na akcje GM, które włoski koncern dostał od Amerykanów w 2000 roku w zamian za udziały w swojej spółce motoryzacyjnej Fiat Auto. Jeśli w lipcu wykupiona zostanie reszta tych obligacji pozostających jeszcze w obrocie (a to zapowiedział Fiat), to oznacza, że na trzy i pół roku przed terminem Fiat wykupi za 1,69mld USD obligacje zamienne na akcje General Motors. Wszystko dziś wskazuje na to, że rozpada się zawiązany kilka lat temu sojusz Fiata i GM.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ZMIANA KIERUNKU PRZEPŁYWU BEZPOŚREDNICH INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH

Zmalał o 23% poziom bezpośrednich inwestycji zagranicznych w krajach europejskich. Największy spadek zanotowano w Czechach (-85%), na Słowacji (-70%) i w Niemczech (-64%, z 36% do 13mld USD). Francja zyskała 47 mld USD (wobec 49 mld USD w roku 2002).

Do krajów należących do OECD w 2003 roku napłynęło 384,4 mld USD (wobec 535 mld USD w roku 2002). Inwestycje w krajach rozwiniętych na wschodzących rynkach i w krajach rozwijających się, osiągnęły poziom 576,3 mld USD (w 2002 roku było 566,7 mld USD), przy czym do krajów rozwijających się napłynęło 192 mld USD (w 2002 roku było tylko 32 mld USD).

Spadła ilość środków inwestycyjnych napływających do USA, było ich tylko ok. 40 mld USD (chociaż w roku 2002 było ich aż 72 mld USD i wtedy USA były na czele listy pośród 30 krajów OECD). Ten wynik potwierdza słabe notowania amerykańskiej gospodarki w ubiegłym roku i po raz pierwszy w historii Stany Zjednoczone nie znalazły się na czele najbardziej atrakcyjnych inwestycyjnie krajów świata.

W Chinach też zanotowano spadek inwestycji zagranicznych do 53 mld USD w 2003 roku (z 55 mld USD w roku 2002). Jednak ten wynik dał Chinom pierwsze miejsce na świecie, chociaż formalnie listę tę otwiera Luksemburg, przez którego firmy przeszły środki inwestycyjne o wartości 73 mld USD.

Te wyniki są potwierdzeniem tezy o zmianie strategii firm. W swoich decyzjach w roku ubiegłym kierowały się one przede wszystkim kosztami siły roboczej i surowców. Potwierdzenie znalazła tez teza o narastającej tendencji inwestowania w największych krajach rozwijających się. Inwestorzy kierują się teraz warunkiem bycia jak najbliżej miejscowych klientów albo chęcią zdobycia strategicznej pozycji na przyszłościowych rynkach. Inwestorzy bardziej interesowali się wschodzącymi rynkami niż krajami z ustabilizowaną sytuacją gospodarczą.