Arbitraż lepszy od sądu powszechnego
2004-07-19 00:37
Arbitraż to niedoceniany sposób na eliminacje wszystkich wad polskiego systemu sądowniczego w sprawach gospodarczych. Niewielu polskich przedsiębiorców wie, że wyroki sądów polubownych mają taką samą moc prawną jak wyrok sądu powszechnego, a egzekwuje je komornik państwowy. W Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej i państwach uprzemysłowionych Europy większość sporów między przedsiębiorcami rozstrzyganych jest przez sądownictwo polubowne.
Przeczytaj także: Realne korzyści arbitrażu, czyli dlaczego sąd polubowny jest lepszy od powszechnego
Jak działają polskie sądy wie każdy, kto musiał korzystać z ich działania. Postępowania są długie, kosztowne. Co najgorsze, w majestacie prawa przedsiębiorcy nie mogą odzyskać swoich pieniędzy, bo pierwsza rozprawa wyznaczana jest w astronomicznie długim terminie. Nawet przyznana racja może stać się pyrrusowym zwycięstwem, gdyż w czasie trwania postępowania sądowego sytuacja przeciwnika procesowego może ulec zmianom, nawet bez jego woli.Jednak zgodnie z prawem istnieje alternatywa dla państwowego wymiaru sprawiedliwości.
Sądownictwo polubowne jest drogą rozstrzygania sporów przez arbitrów wskazywanych przez strony sporu. Zakres przedmiotowy spraw, z którymi możemy skierować się do sądu polubownego jest szeroki. W tym trybie rozpatrywane mogą być wszelkie sprawy majątkowe istniejące miedzy firmami. Możliwy jest także podział majątku między małżonkami. Niedopuszczalne jest w tym trybie rozstrzyganie spraw z zakresu spraw pracowniczych, czy alimentacyjnych.
Postępowanie arbitrażowe – jest drogą dla ludzi z klasą – sąd, nie może stosować przymusu wobec stron, czy świadków, ale może poprosić o to sąd państwowy. Jednak, aby skorzystać z tej formy rozwiązania konfliktu, warto by strony ze sobą współpracowały.
Jak to zrobić?
Aby skorzystać z dobrodziejstw prywatnego sądownictwa trzeba zawczasu to zastrzec w umowie, zawierając tzw. klauzulę na sąd polubowny. Oznacza to, że strony umowy dobrowolnie poddają się jurysdykcji, orzeczeniom i procedurze arbitrażowej. Ważnym szczegółem jest to, że każdy kontrakt między tymi samymi kontrahentami musi zawierać tę klauzulę, nie można umówić się na sąd polubowny generalnie. W konsekwencji niezależnie od stron umowy, czy rodzaju kontraktu, zawsze dopisujmy postanowienie o zgodzie obu stron na rozstrzyganie ewentualnych sporów w drodze arbitrażu.
Ważne szczegóły formalne
W umowie należy precyzyjnie oznaczyć przedmiot sporu, który może wystąpić w przyszłości. Najlepiej kiedy taki zapis wskazuje konkretny sąd, który ma rozstrzygać sprawę.
W sprawach przed sądem polubownym nie ma konieczności wyznaczania rozprawy, arbitży mogą przeprowadzić postępowanie niejawne – wówczas wyrok zapada na podstawie dowodów przedstawionych w pozwie i odpowiedzi na pozew. Strony w tym postępowaniu mają obowiązek doręczać pisma sobie wzajemnie.
W Polsce sądy polubowne działają najczęściej przy izbach gospodarczych, prowadzone są przez prawników ze sporym doświadczeniem zawodowym.
Rezultatem postępowania może być wyrok lub ugoda.
Przeczytaj także:
Sąd Arbitrażowy Online już działa
oprac. : Tomasz Horoszkieiwcz / Justitia.pl