Polska: wydarzenia tygodnia 24/2010

Przeczytaj także: Polska: wydarzenia tygodnia 23/2010

• Według Ministerstwa Finansów poziom zadłużenia sektora finansów publicznych w zeszłym roku urósł o 2,8 proc., czyli do poziomu 688 mld 539,2 mln PLN w tym: sektor rządowy odpowiadał za 646 mld 220,6 mln PLN, sektor samorządowy za 38 mld 736,2 mln PLN i sektor ubezpieczeń społecznych za 3 mld 582,4 mln PLN.
• Poziom bezrobocia w miesiącu maj uległ zredukowaniu o 0,3 pkt proc. do 12 proc., a liczba osób pozostających bez pracy była na poziomie 1912,5 tys. Maj jest trzecim miesiącem 2010 roku, w którym odnotowano znaczny spadek liczby bezrobotnych.
• JP Morgan zredukował prognozę wzrostu gospodarczego dla Polski na 2011 r. o 0,5 pkt proc. do 3,7 proc., natomiast prognozę wzrostu na bieżący rok pozostawiono na poziomie 3,2 proc.
• Fiat przenosi z Tychów do Włoch produkcję modelu Panda. W Polsce Fiat produkował dotąd ponad 600 tys. aut, z czego połowę stanowiły Pandy. W zamian wprowadza się do produkcji w Polsce model Lancia Ypsylon (60-100 tys. szt. rocznie). Straci pracę kilkadziesiąt tys. osób zatrudnionych w firmach kooperujących z Tychami.
• Rząd podjął decyzję o podniesieniu poziomu płacy minimalnej od początku przyszłego roku o 5,2 proc. z 1317 PLN do 1386 PLN.
• NBP podniósł poziom aktywów rezerwowych do 70.289,3 mln EUR - wobec 48.450 mln EUR w zeszłym roku.
• Nowym prezesem Narodowego Banku Polskiego został Marek Belka - były premier RP.
• Ministerstwo Finansów poinformowało o sprzedaży 52-tygodniowych bonów o całkowitej wartości 1.454,79 mln PLN, przy przeciętnej rentowności na poziomie 3,932 proc.
• W zeszłym tygodniu ZUS przelał do otwartych funduszy inwestycyjnych ponad 124 mln PLN składek.
• W okresie połowie stycznia - 4 czerwiec Bank Gospodarstwa Krajowego przekazał wnioskodawcom programów pomocowych UE kwotę 7.986,5 mln PLN.
• Według Samar nastąpił wzrost sprzedaży nowych aut w miesiącu maj o 1,32 proc. m/m oraz o 1,27 proc. r/r.
• Orlen Deutschland i Shell Deutschland Oil podpisały umowę na podstawie której w całym 2010 r. Shell dostarczy Orlenowi paliwo na kwotę ok. 800 mln EUR.
• W ciągu ostatnich 5-ciu miesięcy największe wpływy (wg cennika) z tytułu reklam miała telewizja TVN - były one na poziomie ponad 1,2 mld PLN - o ponad 3 proc. większe niż w 2009 r.
• Spółka PGNiG Norway, będąca własnością PGNiG, odkryła złoża gazu ziemnego Snadd North, które są szacowane na ok. 9-16 mld m3 gazu. Ponadto PGNiG zamierza wyemitować obligacje w ciągu następnych 3 lat na kwotę 3 mld PLN. Większość środków z obligacji zostanie skierowanych na zlikwidowanie długów koncernu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ZADŁUŻENIE ROŚNIE... JAK SOBIE DAMY RADĘ Z NIM?...

Cieszy mnie, gdy ludzie światli z dużą cierpliwością starają się w możliwie jak najprostszy sposób przedstawiać niekiedy skomplikowane uwarunkowania związane z realizacją celów społecznych. Cieszy mnie też, gdy rządzący, od których zależy stan naszej gospodarki działając z myślą o przyszłości są realistami i postępując pragmatycznie starają się przekonać innych do swoich koncepcji programowych oraz do sposobów ich realizacji. Na ogół w końcowym rachunku świadome i wspólne realizowanie takich celów opłaca się tak rządzącym jak i rządzonym.

Pokryzysowy świat jest dziś inny, niż byśmy chcieli. Ostra zapaść w światowej gospodarce w latach 2007-2009 została teraz zastąpiona przez inną chorobę, a jest nią wysoki poziom zadłużenia. Mam nawet wrażenie, że jest to choroba tylko z pozoru mniej agresywna niż poprzedni kryzys na rynkach finansowych, w rzeczywistości jest ona bardziej niebezpieczna, bo dotyczy fundamentów każdej gospodarki. Także nasz kraj staje dziś przed pytaniem, jak wyzwolić się z tego realnego, a przy tym bardzo groźnego zagrożenia. Uważam, że osiągnięcie tego celu nie będzie łatwe, wymagać będzie nie tylko determinacji rządzących, ale i świadomości społeczeństwa oraz jego akceptacji...

1. Wiem, że słowa dług i zadłużenie prawie dla każdego z nas brzmią nieprzyjemnie, dla dłużnika są jak zgrzyt żelaza po szkle. Zadłużanie jest na ogół łatwiejsze, niż późniejsza spłata długów i nie zawsze się o tym pamięta. Dziś można powiedzieć, że światowa gospodarka na długach stoi. Najbardziej zadłużonymi krajami są Japonia, Grecja, Włochy, Islandia i USA. Na koniec 2010 zadłużenie USA wyniesie 93% PKB. W ocenie MFW tegoroczny deficyt budżetowy Grecji ma ulec zmniejszeniu do 8.1% PKB. Inne kraje mają jednak jeszcze wyższe deficyty: Irlandia 12.2 %, Wielka Brytania 11.4%, USA - 11 % PKB. Kraje te mają jednak mniej powodów do zmartwień, ponieważ ich gospodarki są bardziej produktywne niż grecka, a Irlandia jest ponadto postrzegana jako kraj zdeterminowany w zwalczaniu problemów budżetowych.

2. W ostatnich dwóch kryzysowych latach wiele krajów rozwiniętych, a w tym także USA uruchomiło duże środki na programy pomocowe, mając na celu pobudzenie gospodarki, stymulowanie jej rozwoju. Jednak w gruncie rzeczy pieniądze te w zdecydowanej większości poszły do sektora finansowego, zasiliły te instytucje, które mają duży udział w przyczynieniu się do powstania kryzysu i w jego skali. Oczywiście doraźnie uzyskano pewną poprawę sytuacji, jednak wydane pieniądze powiększyły długi. Wg ostatnich prognoz jeśli nie nastąpi zmiana w realizowanej polityce, to średnia wysokość długu publicznego może osiągnąć do 2015 roku poziom 110% PKB. Jest to groźne, bo spłata długu i jego obsługi w dłuższej perspektywie ograniczy tempo wzrostu gospodarczego, a w krańcowym przypadki może skończyć się bankructwem...

3. Rząd ma nadzieję, że Polska w tym roku nie przekroczy progu 55-proc. długu publicznego w stosunku do PKB, martwić może jednak fakt, że deficyt budżetowy wynosi dziś 7% PKB a dług publiczny rośnie. Za rok w Polsce odbędą się wybory parlamentarne, więc trudno spodziewać się odważnych i trudnych reform przed wyborami. Są jednak pewne szanse, że rząd wprowadzi mechanizmy w jakimś stopniu ograniczające te niebezpieczeństwa. Ma nim być narzucona na wydatki budżetu tzw. reguła dyscyplinująca, która z zamierzeniach autorów ma przynieść kasie państwa 8,5 mld zł oszczędności do 2012 r. W zamierzeniach ta reguła ma być zapisana w ustawie o finansach publicznych, a projekt nowelizacji tej ustawy w jest obecnie na etapie konsultacji międzyresortowych. Istotą tej zmiany jest ścisłe powiązanie wydatków budżetowych ze wskaźnikiem inflacji, wydatki budżetu państwa mają rosnąć co roku maksymalnie o wskaźnik inflacji plus 1 proc. Jednak w dalszym ciągu słabością tego rozwiązania będzie to, że nie obejmie to tzw. sztywnych wydatków budżetu czyli zapisanych w ustawach, jeśli weszły one w życie przed wprowadzeniem w życie reguły wydatkowej (np. subwencja ogólna wypłacana z budżetu samorządom, wydatki na obronność, składki emerytalne, rentowe, zdrowotne opłacane za osoby na urlopach wychowawczych i macierzyńskich oraz za osoby niepełnosprawne), chociaż nowe wydatki sztywne już będą tą regułą objęte. Jest też zamiar stopniowego odsztywniania części wydatków budżetu, tak żeby coraz większa ich część mogła podlegać regule wydatkowej (obecnie wydatki sztywne to 74% wydatków budżetu, podczas gdy w 2020 r. mają stanowić już 63% wszystkich wydatków budżetu. Wejście w życie proponowanych regulacji może dać łączne oszczędności w wysokości ok. 45 mld zł. Te plany są powiązane ze zmniejszeniem deficytu budżetowego z obecnych 7% PKB do wynikającego z unijnych kryteriów poziomu 3% PKB. Przyjęto, że reguła wydatkowa ma obowiązywać do chwili zdjęcia z Polski tzw. unijnej procedury nadmiernego deficytu. Mówi się, że gdy deficyt spadnie do najwyżej 1% PKB, ma wejść w życie tzw. reguła stabilizacyjna, która ma ustabilizować deficyt na niskim poziomie.