Europa Środkowa przezwyciężyła kryzys

Przeczytaj także: Euler Hermes: rynki wschodzące a recesja

„Europa Środkowa doświadczyła kryzysu globalnego w całej rozciągłości. Pogorszeniu uległy wszystkie wskaźniki ekonomiczne – realny PKB spadł średnio o ponad 6% w 2009 r. Zmianom uległa struktura udziałów komponentów PKB – spadł udział inwestycji, eksportu i importu przy niezmienionym udziale konsumpcji prywatnej i rządowej”, mówi Rafał Antczak, wiceprezes Deloitte Business Consulting.

Państwom naszego regionu udało się dostosować do warunków globalnego kryzysu równie efektywnie jak UE-15. Dodatkowo UE-10 poradziła sobie z załamaniem gospodarczym znacznie lepiej niż kraje PIIGS (Portugal, Italy, Ireland, Greece, Spain). Kryzys w dużej mierze widoczny był w obrotach handlowych - wraz ze spadkiem eksportu dynamiczniej spadał import i w efekcie deficyt handlowy oraz obrotów bieżących uległ ponad 2-krotnemu zmniejszeniu w centrum kontynentu. Warto wskazać, że deficyt fiskalny i poziom zadłużenia pogorszyły się w większym stopniu w krajach UE-15 niż w Europie Środkowej.
Analizując wyniki raportów największych firm w regionie, Deloitte zauważył, że 2009 rok był dla tych spółek rokiem stagnacji pod względem średnich zmian przychodów wyrażonych w walutach lokalnych. Dodatnią dynamikę przychodów (w walutach lokalnych) odnotowały jedynie Polska, Serbia oraz Bośnia i Hercegowina (pojedyncza spółka).
Raport Deloitte wskazuje, że dynamika przychodów uległa nieznacznej poprawie w pierwszym kwartale 2010 roku (wzrosty średnio o 2% w walucie lokalnej). Równocześnie nastąpiła aprecjacja walut lokalnych, co wpłynęło na11procentowy średni wzrost przychodów wyrażonych w euro. Najwyższą średnią dynamikę przychodów odnotowała Ukraina. Bułgaria, Słowacja, Estonia oraz Łotwa odnotowywały nadal spadki przychodów w stosunku do pierwszego kwartału 2009 r.

„W wyniku kryzysu najbardziej ucierpiał sektor wyrobów przemysłowych – przychody spółek z tego sektora spadły w 2009 roku średnio o ponad 5% w walucie lokalnej oraz o ponad 20% w euro. Wzrosty średnich przychodów w 2009 roku odnotowaliśmy jedynie w sektorze farmaceutycznym i budowlanym. Wyniki pierwszego kwartału 2010 roku w porównaniu do 1 kwartału 2009 przyniosły dobre wieści dla sektora wyrobów przemysłowych. Nastąpiło odwrócenie trendu - branża ta była na początku bieżącego roku drugą pod względem wzrostów za sektorem publicznym i cechowała ją ponad 5% dynamika wzrostu w walutach lokalnych.– mówi Patryk Darowski.
W 2009 roku pogorszyła się jakość portfela kredytowego banków. Nastąpił prawie 100 procentowy wzrost odpisów na rezerwy i aktualizacje wartości aktywów przy jednoczesnym utrzymaniu średniego poziomu aktywów z 2008 roku.
Ponadto dane Deloitte pokazują, że w 2009 roku we wszystkich analizowanych krajach, poza Czechami, nastąpił spadek wartości składki przypisanej brutto zarówno w walucie lokalnej (max.- 5% w Chorwacji), jak również, w wyniku deprecjacji średniorocznych kursów walutowych, w większym stopniu w euro (max.-25% w Polsce).W ujęciu kwartalnym Q1 2010 do Q1 2009 składka przypisana brutto wzrosła w prawie wszystkich krajach (za wyjątkiem Słowacji).

„Na początku bieżącego roku jedynie banki w Polsce, Czechach i na Ukrainie odnotowały wzrost aktywów w walutach lokalnych”, dodaje Patryk Darowski z Deloitte.

Do pobrania: