Europa Środkowa: największe firmy 2009

Przeczytaj także: CE TOP 500: PKN Orlen znowu bezkonkurencyjny

Według czwartej edycji raportu Deloitte CE TOP 500, informacje dotyczące pierwszego kwartału 2010 roku wskazują na stopniowe ożywienie gospodarcze, czego - po roku gwałtownych spadków - dowodzą odnotowane już wzrosty przychodów spółek. Ma to miejsce w większości krajów i sektorów, chociaż dynamika rynku wśród branż takich jak Technologia, Media i Telekomunikacja (TMT) wskazuje, że od reguły tej istnieją wyjątki. Ważną rolę we wsparciu ożywienia odgrywa kilka czynników, w tym pakiety stymulacyjne rządów państw zachodnich oraz organizacji międzynarodowych, działania krajowe mające na celu redukcję deficytów budżetowych bardziej korzystny kurs walutowy oraz programy dla firm, których celem jest usprawnienie oraz modernizacja działalności.

Ogólna suma przychodów największych firm Europy Środkowej w roku 2009, wyrażona w euro, spadła o 21% w porównaniu z rokiem 2008. Jest to efekt zarówno światowego kryzysu, jak i deprecjacji lokalnych walut. Prawie 80% firm odnotowało średni spadek dochodów na poziomie 18%. Zaledwie 90 największych przedsiębiorstw odnotowało przychody wyższe, średnio o 8%, niż w roku 2008.

W tym roku, podobnie jak w poprzednich, pod względem łącznej wielkości przychodów na liście dominują firmy energetyczne. W pierwszej dziesiątce poza PKN Orlen i Mol znalazły się również CEZ, Naftogaz, PGE i PGNiG. Świetną pozycję zajął Fiat Auto Poland, który przeskoczył z miejsca 20 w ubiegłorocznej edycji rankingu na miejsce 7 w tym roku. Pozycję lidera wśród firm ubezpieczeniowych nadal utrzymuje PZU, a branży bankowej przewodzi PKO BP, który wyprzedził węgierski OTP Bank.

Raport prezentuje 500 wiodących firm w regionie oraz analizuje trendy w podziale na kraje i sektory, aby zilustrować szersze otoczenie biznesowe i ekonomiczne, do którego przystosowują się liderzy biznesu oraz w którym funkcjonują.

„Przykładem jest polski PKN Orlen, czołowa korporacja przemysłu naftowego, której dochód netto uległ radykalnej zmianie ze straty sięgającej 324 mln euro w 2008 roku do zysku w wysokości 280 mln euro. Podobna sytuacja spotkała polski bank PKO BP, któremu udało się zwiększyć wartość aktywów wyrażonych w euro o 18 procent i dzięki temu zająć pierwsze miejsce w sektorze w czasie, kiedy konkurencja zanotowała niewielkie wzrosty lub, jak to miało miejsce w niektórych przypadkach, rzeczywiste spadki”- podkreśla Tomasz Ochrymowicz, partner w dziale doradztwa finansowego Deloitte, odpowiedzialny za przygotowanie rankingu.

Kolejnym ważnym elementem stojącym za delikatnym ożywieniem w regionie jest wyraźna przewaga konkurencyjna, jaką gospodarki Europy Środkowej posiadają nad Europą Zachodnią. Są to m.in. stosunkowo niskie koszty pracy, nowe zakłady produkcyjne, które są bardziej efektywne niż starsze zakłady na zachodzie oraz sektor bankowy, któremu udało się uniknąć najgorszych skutków kryzysu finansowego i gospodarczego.

„Obraz regionu, jaki wyłania się w następstwie kryzysu na miarę pokoleń, kiedy to w ciągu jednego roku całkowite przychody 500 największych firm w regionie wyrażone w euro spadły o 21 procent, jest nadal pełen niepewności, jednak wskazuje również na duże możliwości. Wyzwaniem, jakie obecnie stoi przed firmami oraz krajami w regionie, jest umiejętność skorzystania z tych możliwości, a tym samym przekształcenie dzisiejszego kruchego ożywienia w silny i trwały wzrost”- dodaje Tomasz Ochrymowicz.

Sposobem aby tego dokonać jest wzięcie przykładu z firm w sektorze dóbr konsumpcyjnych i transportu, którego udział w przychodach TOP 500 wzrósł z 20 % w roku 2006 do 23 % w roku 2008 i 28 % w roku 2009.

Podczas tegorocznej edycji rankingu CE TOP 500 przyznano po raz pierwszy nagrodę dla najlepszej firmy środkowoeuropejskiej. Laureatem została firma Gedeon Richter, główny producent farmaceutyków na Węgrzech. Laureat został wybrany na podstawie kryteriów finansowych (waga 70%) i niefinansowych (waga 30%). Wśród kryteriów niefinansowych znalazły się działalność w co najmniej dwóch krajach Europy Środkowej, podejmowanie inicjatyw rynkowych takich jak fuzje i przejęcia, oferty publiczne czy kontynuacja programów inwestycyjnych pomimo kryzysu, oraz aktywność na polu CSR (Społecznej Odpowiedzialności Biznesu). Oceny dokonała niezależna Kapituła w składzie Jan Krzysztof Bielecki, Przewodniczący Rady Gospodarczej przy Prezesie Rady Ministrów, Henryka Bochniarz, Prezydent Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych, Jaroslav Hascak, partner w Penta Investments, Jerzy Hausner, były Wicepremier i Minister Gospodarki, Paweł Lisicki, Redaktor naczelny dziennika Rzeczpospolita oraz Michael Barrington, CEO, Deloitte Central Europe.