Europa: wydarzenia tygodnia 41/2010

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 40/2010

• Zgodnie z ostatecznymi obliczeniami Eurostat PKB dla strefy euro w II kw. urósł o 1,0 proc. k/k, a w ujęciu rocznym wzrósł o 1,9 proc.
• Sprzedaż detaliczna dla UE-27 w ujęciu miesięcznym uległa redukcji o 0,3 proc., natomiast w ujęciu rocznym urosła o 0,8 proc. Najwyższy wzrost sprzedaży zanotowano dla Polski - 6,7 proc., Finlandii - 5,5 proc. oraz Łotwy - 4,6 proc., natomiast największe spadki były na Litwie - 6,9 proc., Hiszpanii - 4,6 proc. oraz Bułgarii - 4,3 proc.
• Markit Economics ogłosił, że indeks PMI, opisujący koniunkturę dla sektora usług w strefie euro wyniósł we wrześniu 54,1 pkt - o 1,8 pkt mniej niż w sierpniu. Również indeks PMI composite spadł z 56,2 pkt w sierpniu do 54,1 pkt we wrześniu.
• Według danych Eurostatu w miesiącu sierpień ceny produkcji sprzedanej dla przemysłu (PPI) dla UE-27 pozostały bez zmian m/m, natomiast w ujęciu rocznym urosły o 3,9 proc.
• Zgodnie z obliczeniami Markit Economics indeks PMI dla koniunktury w sektorze usług niemieckich spadł we wrześniu do 54,9 pkt w stosunku do sierpnia, kiedy wyniósł 57,2 proc.
• Ministerstwo Gospodarki poinformowało, iż produkcja przemysłowa dla Niemiec w miesiącu sierpień wzrosła o 1,7 proc. w ujęciu miesięcznym, a zamówienia dla przemysłu o 3,4 proc. m/m oraz o 20,3 proc. r/r.
• We Francji nastąpiła poprawa nastrojów w biznesie, czego dowodem jest wzrost w poziomie wskaźnika zaufania wśród firm ze 101 pkt do 102 pkt we wrześniu.
• Zgodnie z przewidywaniami Bank Anglii nie zmienił stóp procentowych - są one nadal na poziomie 0,5 proc. Podobnie uczynił EBC, pozostawiając stopę procentową na poziomie 1,0 proc.
• W Wielkiej Brytanii w sierpniu wzrosła produkcja przemysłowa o 6,0 proc. w ujęciu rocznym - był to największy wzrost produkcji od grudnia 1994 r.
• Według banku Halifax w Wielkiej Brytanii zmniejszyły się ceny domów o 3,6 proc. w miesiącu wrzesień - była to największa redukcja cen od 1983 r.
• Projekt greckiej Rady Ministrów na 2011 r. zawiera plan zredukowania deficytu budżetowego do 7 proc. PKB - o 0,6 pkt proc. poniżej wartości założonej dla programu pomocy finansowej z UE i MFW.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O EKSPLOATACJI NATURALNYCH SUROWCÓW ARKTYKI

Nie jest żadną tajemnicą, że obszary wokół bieguna północnego mogą kiedyś mieć duże znaczenie strategiczne, ze względu na potwierdzone wynikami badań przypuszczenia, że są tam znaczące w światowym bilansie złoża mineralne, a szczególnie dotyczy to zasobów ropy i gazu. Problem ten jest coraz poważniejszy, ze względu na coraz większy stopień wyeksploatowania zasobów tych surowców, w miejscach dotąd stosunkowo łatwiej dostępnych. Oznacza to, że należy coraz poważniej liczyć się z problemami politycznymi związanymi z podziałem stref wpływów poszczególnych krajów, ale też z koniecznością zainwestowania tam bardzo dużych środków finansowych. Już dziś w opinii United States Geological Survey na terenach polarnych znajdują się złoża szacowane na 90 miliardów baryłek ropy i około 50 miliardów metrów sześciennych gazu ziemnego. Specjaliści uważają, że w Arktyce znajduje się ok. 13% nieodkrytych jeszcze zapasów ropy oraz ok. 30% nieodkrytych zasobów gazu.

Gra polityczna o zasoby Arktyki już trwa kilka lat, a roszczenia dot. tych terenów zgłaszają przede wszystkim Norwegia, Rosja, USA, Dania i Kanada. Dyskusje na ten temat zintensyfikowały się, gdy zmiany klimatyczne i rozwój technologii eksploatacji podwodnych złóż stworzyły korzystne warunki dla realnych finansowo i realizowalnych technologicznie projektów. Według ocen ekspertów koncernu Shell w ciągu 20 lat ropa wydobywana w Arktyce przez USA, Kanadę, Rosję i kraje europejskie będzie stanowić ok. 25% całej światowej produkcji. Już dziś w Arktyce, w obszarze należącym do Rosji i Alaski produkuje się około 8 mln baryłek ropy rocznie (od1963 r. wydobyto już 40 miliardów baryłek).

Pierwsze decyzje dotyczące arktycznych terenów sąsiadujących z Europą już są, bo w I połowie tego roku Norwegia i Rosja podpisały porozumienie pozwalające na bezkolizyjną eksploatację złóż, na których (wg szacunków) potencjalnie można wydobyć od 10 do 50 miliardów baryłek ropy. Norwegia jest szczególnie zainteresowana przedsięwzięciami surowcowymi na tym obszarze, bo w ciągu ostatniej dekady zmniejszyła się produkcja ropy na jej podmorskich złożach o ponad połowę, do około 2 milionów baryłek dziennie.

Jednak nie można lekceważyć tego, że Komisja Europejska stara się przeforsować tymczasowy zakaz wierceń dna morskiego - do czasu, aż wyjaśnione zostaną wszystkie przyczyny katastrofy na platformie BP. Tym zastrzeżeniom podporządkowała się nienależąca do UE Norwegia, która ograniczyła obszary wydobycia ropy na Morzu Norweskim i Morzu Barentsa.

Nowym obszarem, gdzie obecnie koncentruje się uwaga czołowych firm działających w dziedzinie wydobywania ropy i gazu są arktyczne okolice Grenlandii. Pierwsze odwierty potwierdziły obecność ropy. Sprzedano już pierwsze licencje na poszukiwanie ropy na Morzu Baffina. Zaangażowali się w te przedsięwzięcia tak znane firmy jak Shell czy Statoil.

Problemy mogą pojawić się w związku z protestami organizacji Greenpeace, mającej zastrzeżenia co do niebezpiecznego wpływu eksploatacji złóż ropy na środowisko, które wzrosło po katastrofie ekologicznej na platformie BP w Zatoce Meksykańskiej. Także kraje wydające licencje już dziś podwyższają wymagania eksploatacyjne i dotyczące bezpieczeństwa, co na pewno zwiększy koszty wydobycia przeliczane na baryłkę ropy.