Opowieść chirurga mózgu

Przeczytaj także: Jak najlepiej przemawiać

Dobre opowiadanie ma cztery cechy:

1. Trwałość

Opowieści nie zmieniają się. Niektóre z nich powtarzane są od tysięcy lat. Opowieści o organizacji też mają swoją historię. Trwają, bo są ciekawe i nadal aktualne. Ile razy słyszałeś historie o tym jak Edison wynalazł żarówkę? Albo gdzie Bill Gates zmontował pierwsze komputery? Dlaczego rozpadli się Beatlesi?

Najważniejsze historie nie zmieniają się. Stale powracają. Czasem zmieniają się imiona bohaterów. Inne są okoliczności. Ale zachowanie bohaterów jest identyczne. Nie zmienia się zachowanie organizacji. Nie mówiąc już o kulturze lub społeczeństwie. Tutaj odporność na zmiany jest ogromna. Historie o uszczypliwej teściowej? O hałaśliwym sąsiedzie? O ambitnym pucybucie? Wszystkie te historie krążą wokół nas przybierając rozmaite formy.

2. Wyjątkowość

Czy historia ma zaskakujące zakończenie? Jaki wydźwięk ma puenta? Zapadająca w pamięć puenta jest dowcipna, zwięzła i poruszająca. Marshall McLuhan powiedział, "Każdy kto myśli, że rozrywka bardzo różni się od edukacji nic nie wie na żaden z tych tematów." Może to trochę za odważne stwierdzenie, ale coś w tym jest :-)

Opowieść musi być dowcipna, inteligentna i krótka, bo takie łatwiej zapamiętujemy. Każdy z nas ma znajomego nudziarza, który opowiada niekończące się historie bez puenty. Takie opowieści nie mają sensu i brakuje im emocjonalnego ładunku.

Powtarzamy historie, które wzbudzają emocje. "Wiesz, ona siedziała nad tym raportem całą noc i mimo to wyrzucili ją z pracy!" Albo, "Prędzej dam sobie rękę obciąć niż podpiszę tę umowę!" Albo, "Ona zgodziła się na przeniesienie do innego miasta i natychmiast dostała awans!" Takie historie wzbudzają emocje. Historie bez wysokiej temperatury uczuciowej szybko ulatniają się z pamięci.

3. Sens

Pamiętasz Pinokia? Czy historia coś wyjaśnia? Czego uczy? Czy opowiadanie uczy jak należy się zachować w konkretnej sytuacji? Kiedy ta sytuacja miała miejsce? Dlaczego może ponownie wydarzyć się w przyszłości? Jej edukacyjny walor można streścić słowami, "zrobiliśmy to i to i otrzymaliśmy takie wyniki". Tego sensu dostrzeżesz więcej, im bardziej historia będzie zbieżna z Twoimi dotychczasowymi doświadczeniami.

Historie muszą odnosić się do doświadczeń odbiorców. Gdyby szef firmy powiedział mi, że wszystkie jego przedsięwzięcia mają charakter charytatywny i przede wszystkim chce bezinteresownie pomagać ludziom, nie dam temu wiary. Dlaczego? Bo moje doświadczenie mówi, że firmy mają inne cele. Nie sądzę też, że ktokolwiek by mu uwierzył.

Tak więc historia musi być zgodna z widzeniem świata przez odbiorcę. Musi być nasączona pewną *powinnością*, którą streszcza zdanie, "Zrób to i tamto się wydarzy". Bez tego historia ma mało sensu.

4. Komfort

Czy opowieść jest dla Ciebie *wygodna*? Czy dobrze się z nią czujesz? Nawet jeśli opowieść dotyczy okrutnych i dramatycznych wydarzeń czy nie budzi w Tobie nieprzyjemnych uczuć? Czy jest w zgodzie z Twoimi dotychczasowymi doświadczeniami i czy potwierdza to, co do tej myślałeś na ten temat?