Co czwarty polski pracownik jest nieuczciwy

Przeczytaj także: Kradzież w firmie ignorowanym problemem?

Jak podaje Praca.pl, straty pracodawców wynikające z kradzieży sięgają najczęściej kwoty nie wyższej niż 50 tys. zł. „Nie mieliśmy wprawdzie w Polsce ostatnimi czasy tak spektakularnych firmowych kradzieży jak chociażby historia Amerykanki Joanne Kent, która swojemu pracodawcy ukradła 750 tys $ by zapłacić za wymarzony ślub”, mówi Michał Filipkiewicz z portalu Praca.pl. „Mamy jednak inne, nieco mniej kosztowne dla pracodawcy przykłady „kreatywnych” kradzieży w miejscu pracy. Nie dalej jak rok temu, z komendy policji w Chorzowie, informatyk wyniósł sprzęt warty kilkadziesiąt tysięcy złotych, a w Kępnie policja złapała pracownika, który na rowerze wywoził z masarni, w której pracował 30 kg kiełbasy”, dodaje Filipkiewicz.

Najczęściej problem z kradzieżą w miejscu pracy polega na tym, że pracownik nie traktuje wynoszenia spinaczy z firmy czy wykorzystywania służbowej komórki do prywatnych rozmów jako kradzieży. Wojciech Wypler zauważa, że „osoba, która jest uczciwa np. na gruncie życia rodzinnego może nie mieć skrupułów, aby oszukiwać na polu życia zawodowego (klienci, pracodawca, itp.). Uczciwy pracownik może zejść na drogę przestępstwa, przestępca może wejść na drogę prawości i stać się rzetelnym pracownikiem. Zachowanie moralne jest więc w pewnym stopniu zmienne”. W badaniu, które przeprowadził w 1999 roku Kessler International, okazało się, że 66% pracowników mogłoby dokonać kradzieży w firmie, jeśli zobaczyliby oni, że inni pracownicy też kradną i nie spotykają ich z tego tytułu przykre konsekwencje. „Właściwie najbezpieczniej traktować uczciwość jako uwarunkowaną przede wszystkim sytuacyjnie”, podsumowuje Wypler.

Testy uczciwości przy rekrutacji

A czy pracodawcy są w stanie zabezpieczyć się przed nieuczciwym pracownikiem już na etapie rekrutacji do pracy? Wojciech Wypler podaje kilka metod zbadania uczciwości kandydata do pracy - testy osobowości, jawne testy uczciwości, specjalnie skonstruowane wywiady oraz prześwietlanie kandydata, np. weryfikacja referencji. „Na etapie rekrutacji pracowników można starać się zmniejszyć ryzyko zatrudnienia kandydatów, którzy mogą zachowywać się w pracy nieuczciwie. Zmniejszyć, ale nie całkowicie zniwelować”, dodaje. Wypler mówi również o rzadko stosowanych w Polsce jawnych testach uczciwości. „Zawierają one pytania dotyczące postaw kandydata wobec pracodawcy, prawa oraz różnego rodzaju nieetycznych zachowań. Ich wyniki pozwalają na ocenę zagrożeń dotyczących m.in. kłamstwa, braku troski o mienie firmy, niecierpliwości i agresji wobec klientów, przystawania na propozycje łapówkarskie, nieprzestrzegania regulaminów, norm i zasad obowiązujących wewnątrz organizacji”, wymienia. „Tego typu testy mogą podwyższać koszt rekrutacji, dlatego też niezbyt wielu pracodawców decyduje się na te narzędzia”, podkreśla Aneta Szczygieł z portalu Praca.pl.

Jak zauważa Michał Filipkiewicz z Praca.pl, „to, czy pracownik będzie kradł w dużej mierze zależy od pracodawcy – tego, czy już na etapie rekrutacji zadba o zminimalizowanie ryzyka zatrudnienia osoby nieuczciwej, czy sam da pracownikowi dobry przykład oraz czy zadba o budowanie uczciwej kultury organizacji. Nie zaszkodzi też zabezpieczanie mienia firmy tak, by okazja nie kusiła pracownika”.