Szkodliwe programy 2010 i prognozy na 2011

Przeczytaj także: Szkodliwe programy 2013

Ukierunkowane ataki na korporacje i przedsiębiorstwa przemysłowe

Atak o nazwie Aurora miał miejsce na początku 2010 roku i dotknął wiele dużych firm zlokalizowanych na całym świecie, w tym Google, który stanowił jego główny cel. Incydent ten wyciągnął na światło dzienne poważne luki w zabezpieczeniach i ujawnił potencjalne cele cyberprzestępców – cyberszpiegostwo i kradzież poufnych informacji handlowych. Przyszłe ataki ukierunkowane mogą mieć podobne cele.

Historia Stuxneta, o której wspominaliśmy wcześniej, jest niezwykła z dwóch względów. Po pierwsze, poziom złożoności tego robaka bije wszystkie wcześniejsze rekordy, po drugie, jego celem były sterowniki programowalne (PLC) - przemysłowe urządzenia sterujące. Stuxnet był zamieszany w pierwszy przypadek cybersabotażu przemysłowego, który zdobył tak szeroki rozgłos. Podobne ataki mogą wyrządzić znaczne szkody fizyczne. Granica między światem wirtualnym a rzeczywistym zaciera się. Wywołuje to nowe problemy, z którymi cała społeczność cybernetyczna będzie musiała zmierzyć się w niedalekiej przyszłości.

Certyfikaty cyfrowe

Certyfikaty i podpisy cyfrowe to jedne z filarów, na których opierają się zaufanie i gwarancja w świecie komputerowym. Podpisy cyfrowe odgrywają ważną rolę w rozwoju produktów bezpieczeństwa: pliki podpisane przez zaufanych producentów są uważane za bezpieczne. Technologia ta pozwala producentom produktów bezpieczeństwa zmniejszyć współczynniki fałszywych trafień i zaoszczędzić zasoby podczas skanowania komputerów użytkowników w celu wykrycia infekcji.

Wydarzenia z 2010 roku pokazały, że cyberprzestępcy potrafią legalnie zdobyć certyfikaty cyfrowe, tak jak każdy producent oprogramowania. Jeden z incydentów dotyczył uzyskania certyfikatu dla programu, który podszywał się pod “oprogramowanie do zdalnego zarządzania komputerami, które nie posiadają interfejsu graficznego”, w rzeczywistości był natomiast backdoorem. Chwyt ten jest bardzo użyteczny dla cyberprzestępców, ponieważ zapobiega wykryciu szkodliwego oprogramowania i jest najczęściej wykorzystywany w oprogramowaniu adware, riskware oraz fałszywych programach antywirusowych. Po otrzymaniu klucza certyfikatu cyberprzestępca może łatwo wyposażyć każdy tworzony przez siebie szkodliwy program w podpis cyfrowy.

W efekcie podważona została cała koncepcja stosowania certyfikatu jako sposobu na zagwarantowanie bezpieczeństwa oprogramowania. Konsekwencje mogą być o wiele poważniejsze, ponieważ incydent ten dyskredytuje niektóre centra certyfikacji cyfrowej, których liczba wynosi obecnie kilkaset. W najgorszym przypadku może to prowadzić do powstania centrów certyfikacji kontrolowanych przez samych cyberprzestępców.

Certyfikat cyfrowy, lub mówiąc technicznie, zawarty w nim klucz prywatności, to fizyczny plik, który może zostać skradziony, podobnie jak każdy inny cyfrowy zasób. Wykryte komponenty Stuxneta zostały podpisane przy użyciu certyfikatów wydanych dla Realtec Semiconductors oraz JMicron. Wciąż nie wiadomo, w jaki sposób klucz prywatności wpadł w ręce cyberprzestępców; istnieje klika możliwości. Jedna z nich zakłada, że cyberprzestępcy zdobyli te poufne pliki, kupując je nielegalnie od osób mających do nich dostęp. Mogli też ukraść je przy użyciu specjalnego backdoora lub podobnego szkodliwego programu. Wydaje się, że do kradzieży certyfikatów byłby zdolny Zbot, znany również jako ZeuS.

Cyberataki w 2011 roku: kraść wszystko, co się da

Aby lepiej zrozumieć, co czeka nas w 2011 roku w dziedzinie zagrożeń IT, najlepiej podzielić potencjalne trendy na trzy oddzielne kategorie. W naszej prognozie dokonamy analizy celów ataków cybernetycznych, przyjrzymy się metodom wykorzystywanym do przeprowadzania takich ataków i zbadamy, jakie organizacje będą ich celem.

W poprzednich prognozach skupiliśmy się jedynie na metodach, np. ataki na platformy mobilne, wykorzystywanie luk w zabezpieczeniach itd. Powodem było to, że w ostatnich latach osobami przeprowadzającymi ataki byli niezmiennie cyberprzestępcy motywowani chęcią uzyskania korzyści finansowych.

Jednak w 2011 roku może nastąpić przełom w postaci zmian w charakterystyce organizacji przestępczych i ich celów. Zmiany te będą szły w parze z zanikiem szkodliwego oprogramowania pisanego przez tak zwane “dzieciaki skryptowe”, których celem było pochwalenie się swoimi zdolnościami pisania wirusów. Ich wysiłki zwiastowały erę cyberprzestępczości.