Zdrowie Polaków 2009

Przeczytaj także: Wiedza o zdrowiu z Internetu

Wprowadzanie przepisów chroniących osoby niepalące przed dymem tytoniowym daje wymierne efekty. W końcu 2009 r. nieco rzadziej niż co czwarta niepaląca osoba stwierdziła, że w miejscach publicznych lub w środkach transportu była narażona na dym tytoniowy i to w większości przypadków przez czas nie dłuższy niż 1 godzinę dziennie. Przestrzeganie zakazu palenia w miejscu pracy także przyniosło wymierne rezultaty. Tylko co 5 osoba niepaląca i pracująca w pomieszczeniu zamkniętym była narażona na dym tytoniowy, ale w większości odnotowanych przypadków nie dłużej niż przez 1 godzinę dziennie. Także w domu niepalący mogą być narażeni na negatywne działanie dymu tytoniowego i takie sytuacje potwierdziła co 5 osoba niepaląca, przy czym połowa tej grupy oceniła, że okres narażenia trwa krócej niż 1 godzinę dziennie. Oczywiście zarejestrowano także przypadki skrajnie negatywne, gdy niepalący członek rodziny jest narażony na dym tytoniowy przez 5 lub więcej godzin dziennie. Takie warunki życia ma ponad 440 tys. niepalących osób dorosłych.

Spośród ogółu badanych dzieci 74% nigdy lub prawie nigdy nie jest narażone na dym tytoniowy w domu, zaś 13% krócej niż przez 1 godzinę dziennie. Niestety, jednocześnie prawie co dziesiąte dziecko jest narażone na ten szkodliwy czynnik od 1 do 5 godzin w ciągu doby.

Picie alkoholu przez osoby dorosłe

W porównaniu z wynikami poprzedniego badania odsetek osób dorosłych pijących napoje alkohole pozostał na tym samym poziomie. Całkowitą abstynencję w ciągu ostatnich 12 miesięcy zadeklarowało 25% badanych osób. Odsetek kobiet pijących alkohol zmniejszył się z około 67% w 2004 r. do 65% w 2009 r. Wśród mężczyzn natomiast wzrósł z 83% do 85%. Najliczniejszą grupę pijących alkohol stanowią osoby w wieku 30-49 lat.

Kobiety o wiele rzadziej niż mężczyźni deklarują częstsze picie alkoholu, choć dysproporcje te są stopniowo coraz mniejsze. Do picia alkoholu częściej niż 1 raz w tygodniu przyznaje się co 5 mężczyzna, ale tylko co 22 pijąca alkohol kobieta.

Nastąpiły istotne zmiany w typowym wzorcu konsumpcji alkoholu osób pijących stosunkowo często (2 razy w tygodniu lub częściej). Ostrożne szacunki wskazują, że wódkę i inne napoje spirytusowe z powodzeniem wyparło piwo, a udział wysokoprocentowych trunków zmniejszył się o blisko połowę. Wśród osób często pijących alkohol spożywanie wódki i innych napojów wysokoprocentowych deklarowało 30%, a piwa – 85%. Na tle tych dwóch dominujących napojów alkoholowych udział wina (zarówno gronowego, jak i owocowego), nieprzekraczający 10%, wygląda nader skromnie.

Używanie substancji psychoaktywnych innych niż alkohol i tytoń

Używanie substancji psychoaktywnych innych niż alkohol i tytoń to zjawisko nadal bardzo rzadkie. Do substancji najbardziej rozpowszechnionych należą przetwory konopi. Chociaż raz w ciągu ostatnich 12 miesięcy próbowało ich mniej niż 1% badanych. Używanie substancji nielegalnych występuje częściej wśród mężczyzn niż wśród kobiet. W przypadku tych środków najwięcej doświadczeń miały osoby młode do 34 roku życia.

Aktywność fizyczna dzieci

97% dzieci chodzących do szkoły (poza uczniami klas „zerowych”) ćwiczy na lekcjach wychowania fizycznego. Zwolnienie z zajęć ma niespełna 3% uczniów.

Prawie co trzecie dziecko regularnie uprawia sport lub rekreację poza lekcjami wychowania fizycznego (37% chłopców i około 34% dziewcząt). 20% z nich przeznacza na taką formę aktywności 2 godziny w zwykłym tygodniu, 39% - od 3 do 5 godzin, a kolejne 30% - 6 godzin lub więcej.

Podobnie jak w 2004 r. dzieci w wieku 2-14 lat spędzają przed ekranem telewizora lub monitorem komputera przeciętnie 2,5 godziny dziennie, chłopcy nieco więcej niż dziewczęta. Mniej niż 1% dzieci 2-letnich i starszych w ogóle nie ogląda telewizji i nie korzysta z komputera. Około 19% dzieci przeznacza na to średnio 1 godzinę dziennie, co trzecie dziecko 2 godziny, co piąte 3 godziny, a co ósme – nawet 4 godziny.

Niepełnosprawność biologiczna i prawna

Zaostrzenie przepisów dotyczących przyznawania rent inwalidzkich i podobnych świadczeń odniosło widoczny skutek. Według szacunków GUS pod koniec 2009 r. prawne orzeczenie o niepełnosprawności lub równoważne posiadało prawie 4,2 mln Polaków, w tym blisko 170 tys. dzieci z aktualnym orzeczeniem o niepełnosprawności, co stanowi mniej niż 3% populacji w wieku 0-14 lat. Orzeczenie posiada znacznie więcej chłopców niż dziewcząt.

W przeciągu ostatnich 5 lat populacja osób niepełnosprawnych prawnie zmniejszyła się o ponad 660 tys. W 2009 r. orzeczenie o niepełnosprawności posiadał co 9 Polak, niezależnie od płci.