Zdrowie Polaków 2009

Przeczytaj także: Wiedza o zdrowiu z Internetu

Profilaktyka zdrowotna wśród kobiet

Zwiększa się, ale niestety powoli, liczba kobiet wykonujących badania cytologiczne (wzrost o 7 pkt procentowych). Niespełna 20% ogółu dorosłych kobiet nigdy nie wykonywała takiego badania, a w tej grupie znaczący udział miały kobiety bardzo młode i najstarsze (co najmniej 65-letnie). O ile wyniki dla pierwszej grupy są w pełni zrozumiałe (stosunkowo niewielkie zagrożenie rakiem), to niepokojący jest niski odsetek badań wśród kobiet starszych, relatywnie częściej zagrożonych nowotworem narządów rodnych. Prawie 1/3 kobiet poddających się takim badaniom, wykonała je stosunkowo niedawno (tj. w ciągu ostatnich 12 miesięcy). Badania wykonywane były głównie w celach profilaktycznych: podczas rutynowej wizyty u ginekologa (ponad połowa wskazań), na wyraźne życzenie pacjentki (1/4 wskazań). Tylko co 10-ta kobieta stwierdziła, że skorzystała z ogólnokrajowego lub lokalnego programu cytologicznych badań profilaktycznych.

Wyniki badania wskazują na dalszy wzrost powszechności badań mammograficznych (wzrost o 12 pkt procentowych). Blisko 40% kobiet dorosłych przynajmniej raz w swoim życiu miało wykonane takie badanie. Najczęściej badania piersi wykonują kobiety w wieku 50-69 lat (3/4 z nich zostało chociaż raz w życiu przebadane) i niespełna połowa kobiet trochę młodszych i starszych. W blisko 80% przypadków badania mammograficzne wykonano w miarę niedawno – w ciągu ostatnich 3 lat. Częściej niż co trzecie badanie to efekt wdrożenia ogólnodostępnego programu badań mammograficznych, a co drugie to inne formy profilaktyki: własna dbałość kobiet o swoje zdrowie (24% wskazań) lub zalecenie lekarskie bez niepokojących objawów (22% wskazań).

Korzystanie z usług medycznych i stosowanie leków

Leczenie w zakładach typu szpitalnego

Jak wynika z badania w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie leczeniu szpitalnemu, które łączyło się przynajmniej z 1 noclegiem poddało się ponad 11% populacji. Najczęściej były to kobiety i osoby dorosłe (po blisko 12%).

Najliczniejszą grupą w zbiorowości osób hospitalizowanych leczonych są małe dzieci do 4 roku życia a także osoby 50-letnie i starsze.

Generalnie częstość hospitalizacji wzrasta z wiekiem oraz pogarszaniem się stanu zdrowia. O ile w młodszych grupach wieku (do 39 roku życia) jest stosunkowo niska i wynosi od 6 do 8% (za wyjątkiem grupy 0-4 lata), to dla starszych zbiorowości istotnie się zwiększa. Prawie co czwarta osoba w wieku 70 lat i więcej była leczona w szpitalu w okresie 12 miesięcy poprzedzających badanie. Wśród osób, które oceniły swoje zdrowie jako złe lub bardzo złe hospitalizacji poddało się aż 34%, podczas gdy w grupie oceniających swoje zdrowie jako dobre lub bardzo dobre co szesnasta osoba.

Wizyty u lekarzy

W ciągu ostatnich 12 miesięcy poprzedzających badanie z usług lekarza rodzinnego skorzystało blisko 73% ogółu ludności. Oznacza to, że do lekarzy rodzinnych udało się - przynajmniej 1 raz w roku – ponad 27 mln osób. Do lekarza rodzinnego częściej chodziły kobiety niż mężczyźni. Przynajmniej raz u lekarza było ponad 3/4 ogółu kobiet, podczas gdy wśród mężczyzn tylko 2/3.

Najliczniej z porady lekarskiej korzystały małe dzieci do 4 roku życia, a także osoby po 50 roku życia. U lekarza pierwszego kontaktu, rodzinnego lub pediatry było w ciągu roku 88% dzieci. W tym samym okresie z wizytą u specjalisty było 40% dzieci.

Osoby o złym stanie zdrowia częściej potrzebują porady lekarskiej. W ciągu roku przynajmniej raz odwiedziło lekarza rodzinnego 9 na 10 osób niepełnosprawnych, a w przypadku osób sprawnych tylko 3/4 tej grupy. Także osoba chorująca przewlekle odwiedzała lekarza częściej niż osoba bez takich dolegliwości.

Prawie połowa Polaków korzystała w ciągu ostatnich 12 miesięcy z usług lekarzy specjalistów i stosunkowo najczęściej były to kobiety. Najliczniej z usług specjalistycznych korzystały osoby o złym stanie zdrowia – prawie 3/4 tej populacji i osoby chorujące przewlekle – ponad 2/3 tej zbiorowości.

Blisko co ósma osoba dorosła stwierdziła, że potrzebowała specjalistycznej pomocy lekarskiej, ale z niej zrezygnowała. Najczęściej wymienianym powodem rezygnacji była długa lista oczekujących lub brak skierowania (wskazywała to co trzecia rezygnująca osoba). W następnej kolejności wymieniano brak czasu oraz decyzję, że lepiej trochę poczekać, a może problemy zdrowotne same miną. Bardzo rzadko natomiast rodzice rezygnowali z specjalistycznej pomocy lekarskiej dla dziecka. Zdarzyło się to tylko u 3% dzieci.