Sektor MSP w Polsce i Europie

Przeczytaj także: Sektor MŚP: ocena III kw. 2010 i prognoza IV kw. 2010

Ocaleni: przemysł chemiczny i budownictwo. Pomimo utrudnień związanych z problemami na rynkach końcowych, obydwa te sektory utrzymały swoje marże, dostosowując odpowiednio koszty, a zwłaszcza ograniczając zatrudnienie pracowników tymczasowych.

Przemysł chemiczny utrzymał rentowność operacyjną na poziomie 3,7% we Francji oraz 5,2% we Włoszech pomimo ostrego spadku aktywności (o 9,2% we Francji i o 13% we Włoszech). Branża ta, zdominowana przez duże grupy kapitałowe, szybko przystosowała się do nowej sytuacji, redukując siłę roboczą we Francji o 8%.

Branża budowlana również odpowiedziała na kryzys, ograniczając liczbę pracowników. – Zatrudnienie posłużyło jako zmienna regulacyjna, co było o tyle łatwe dla tej branży, że korzysta ona w dużej mierze z pracowników tymczasowych – komentuje Karine Berger, główny ekonomista Euler Hermes. Budownictwo zdołało w ten sposób utrzymać na szczególnie wysokim poziomie wskaźnik ROE we Francji (ponad 17%), podczas gdy we Włoszech wyniósł on zaledwie 1%. – Wysoki wskaźnik ROE dla Francji na koniec 2009 r. jest szczególnym osiągnięciem, gdyż mówimy o branży, która – obok garstki dużych firm – składa się w dużej mierze z małych przedsiębiorstw – zauważa Berger.

W Polsce: budownictwo także w Polsce reagowało na spadek koniunktury zmniejszaniem zatrudnienia – już w I połowie 2009 roku spadki poziomu zatrudnienia wynosiły w stosunku do analogicznych miesięcy 2008 roku nawet 20-25%. O ile w 2009 roku pozwoliło to - obok dużej ilości zleceń na rynku (kończenie inwestycji mieszkaniowych, a także duża ilość zleceń infrastrukturalnych) podtrzymać koniunkturę w branży, to w roku bieżącym czynniki zewnętrzne (pogoda w I kwartale), ale także mniejsza ilość zleceń (oszczędności budżetowe inwestorów publicznych) i mała liczba nowych inwestycji mieszkaniowych jak i przedsiębiorstw sprawiły, ze zmniejszyła się produkcja sprzedana budownictwa (do 98,3% po X miesiącach br. w stosunku do I-X roku 2009, podczas gdy produkcja sprzedana przemysłu wzrosła w tym okresie do 108,8%). Wymiernym wskaźnikiem sytuacji w budownictwie jest tendencja wzrostu liczby upadłości o ponad 30% w bieżącym roku (zarówno wśród firm wykonawczych, jak i np. dystrybucji materiałów budowlanych), podczas gdy liczba upadłości nie rośnie już tak dynamicznie wśród producentów art. przemysłowych. Rentowność obrotu netto produkcji budowlanej w Polsce była na początku br. bliska zeru, obecnie zaś wynosi 3,9% (wobec 5,5% w analogicznym okresie 2009 roku).

Przegrani: od producentów samochodów po przemysł drzewny.

Podwykonawcy przemysłu motoryzacyjnego dotkliwie odczuli spadek produkcji po obu stronach Alp. Rentowność operacyjna producentów gumy i tworzyw sztucznych zmniejszyła się o połowę w okresie 2007–2009 pomimo znacznych cięć w poziomie zatrudnienia. Przemysł metalowy odnotował niski poziom rentowności operacyjnej: 1,1% we Francji i 0,3% we Włoszech.

Analiza wskazuje, że poważnie ucierpiał przemysł drzewny i papierniczy, który od lat boryka się z nadwyżką mocy produkcyjnych. Niski popyt doprowadził do nieustającej redukcji siły roboczej, nie tylko we Francji i Włoszech, ale również w całej Europie. W obydwu badanych krajach wskaźnik ROE, który już przed kryzysem znajdował się na niskim poziomie, spadł w okresie 2007–2009 o ponad 80%.