Europa: wydarzenia tygodnia 3/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 2/2011

• Wg Fitch-a w tym roku potrzeby pożyczkowe rządów krajów strefy euro co prawda spadną o niemal 190 mld euro, ale i tak wyniosą 1,86 bln euro. Największe potrzeby pożyczkowe w tym roku będą mieć Francja - 385,8 mld euro, Włochy - 381,1 mld euro i Niemcy - 291,6 mld euro.
• Niemieckie ministerstwo gospodarki przedstawiło prognozę tempa wzrostu PKB Niemiec na 2011 w wysokości 2,3 proc. (poprzednia prognoza 1,8 proc.), a w 2012 wyniesie ono 2,3 proc. W tym roku niemiecki rząd przewiduje wzrost eksportu o 6,5 proc. r/r, a importu o 6,4 proc.
• Przywódcy eurolandu nie mogą dojść do porozumienia w sprawie terminu rozszerzenia zakresu funduszu pomocowego. Głównym przeciwnikiem "miękkiej" koncepcji Brukseli wobec krajów "rozrzutnych" są Niemcy. Żądają one, by w dokumentach dotyczących tego funduszu były także restrykcyjne rozwiązania wobec tych, które nie realizują zaleceń unijnych.
• Rosja (jej rezerwy walutowe wynoszą ok. 500 mld dolarów), zdecydowały się dołączyć do Chin i Japonii w kupowaniu obligacji z europejskiego funduszu pomocowego (European Financial Stability Facility – EFSF).Na obecnym etapie sprzedawane są obligacje wartości 5 mld euro, a wpływy ze sprzedaży zostaną przeznaczone na sfinansowanie pomocy dla Irlandii.
• Europejski Airbus w 2010 roku dostarczył klientom 510 nowych samolotów (401 samolotów średniego zasięgu serii A320 i 18 samolotów A380 - największych pasażerskich samolotów na świecie), dostał zamówienia na 574 maszyny. Ocenia się, że nowe kontrakty są warte w sumie 84 mld dol. Amerykański Boeing w zeszłym roku dostarczył 462 samoloty i otrzymał zamówienia na 530 maszyn. W pierwszych tygodniach 2011 roku Otrzymał zamówienie na 150 samolotów A320neo oraz 30 normalnych A320. Zamówienie ma wartość 15,6 mld dol. W tym tygodniu amerykański Virgin America zamówił 60 samolotów A320 za ok. 5 mld dol.
• Rumuński program energetyki atomowej stoi pod znakiem zapytania, ponieważ GdF Suez, Iberdrola i RWE wycofały się z planów budowy nowych bloków atomowych w Cernavoda w Rumunii (wcześniej wycofał się czeski CEZ). Projekt jest wart ok. 4 mld USD. W konsorcjum pozostał tylko Enel i Arcelor Mittal.
• Złóż gazu pod dnem Morza Czarnego zajmie się spółka 50/50 Łukoilu i ukraińskiej firmy Czernomornieftiegaz (spółka - córka Naftohaz-u), będzie też eksploatować największe odkryte dotąd złoża u wybrzeży Ukrainy (złoża Biezymjanskoje, Odesskoje, szacowane na 35 mld m sześc. gazu, oraz złoże Subbotinskoje z zasobami ocenianymi na ok. 100 mln ton ropy naftowej. Podobny kontrakt Ukraina przygotowuje z Gazpromem.
• Ukraina i Białoruś podpisały dwuletnią umowę dotyczącą przesyłu 4 mln ton ropy naftowej rocznie, z Odessy przez Brody do rafinerii w białoruskim Mozyrzu.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

O REALIZACJI UNIJNEJ STRATEGII BEZPIECZEŃSTWA ENERGETYCZNEGO

W lutym odbędzie się kolejny energetyczny szczyt unijny. Będą omawiane plany budowy europejskiej infrastruktury do transportu energii do 2020 r. i na późniejsze lata. Problemem jest taka konstrukcja sieci transportowych, aby w maksymalnym stopniu uwzględnić sytuacje nadzwyczajne, które mogą pozbawić dostaw któryś z unijnych krajów. Nie ulega wątpliwości, że przyjmowane rozwiązania służą także zmniejszeniu uzależnienia dostaw gazu do unijnych krajów z Rosji. Realia na dzień dzisiejszy nie spełniają oczekiwań tych, dla których uniezależnienie się Unii w dostawach gazu od Rosji jest celem głównym. Rosyjski Gazprom połączywszy siły z partnerami z Francji, Holandii, Niemiec i Włoch realizują dwa strategiczne projekty Nord Streem (przez Bałtyk do Niemiec a potem na południe do Czech i na zachód do Danii, Holandii... i South Streem przez Morze Czarne przez Bałkany do Włoch.

Budowę Nord Streem-u rozpoczęto mimo oporu nadbałtyckich krajów wiosną 2010 roku i wszystko wskazuje na to, że pierwsza nitka tego rurociągu będzie ukończona w drugiej połowie roku, kiedy nasz kraj będzie przewodniczył unijnym krajom. Praktycznie wynik sporu z połączonymi siłami Rosji i Niemiec był od początku przesądzony. Alternatywą była budowa drugiej nitki gazociągu jamalskiego lub gazociągu Amber przez kraje nadbałtyckie i Polskę.

Końcowe decyzje dotyczące budowy South Streem-u zostaną podjęte w pierwszej połowie 2011 roku, gdy UE przewodniczą Węgry. Są pewne możliwości na opóźnienie tej decyzji, bo Bruksela zakwestionowała prawne zapisy umowy rosyjsko-węgierskiej w tym zakresie (utrudniają konkurencyjność), ale analitycy nie widzą zagrożenia dla tej koncepcji. Inwestorzy są też zainteresowani wpisaniem South Stream na listę inwestycji o priorytetowym znaczeniu dla całej UE.

W ostatnich tygodniach odżył projekt gazociągu Nabucco z celem dostaw gazu ze złóż kaspijskich bez pośrednictwa Rosji. Uzyskano obietnicę dostaw gazu ta rurą z Azerbejdżanu (któraż to już obietnica?), ale to nie wystarcza, by i bez odpowiedzi jest dziś pytanie, kto jeszcze zapewni gaz dla tej unijnej magistrali.

To, co realnie jest realizowane i co zapewni zwiększenie bezpieczeństwa dostaw gazu to zestaw interkonektorów, które łączą gazociągi różnych krajów między sobą. Węgrzy uruchomili takie połączenie z siecią w Rumunii i budują łącznik gazowy do Chorwacji. W tej części projektu uczestniczy też Polska, która, która w tym roku uruchomi w Cieszynie połączenie z czeskimi rurociągami, które za 5 lat będzie posiadało zdolność przesyłową do 3 mld m sześć./rocznie. Czesi planują łącznik do giełdy gazowej pod Wiedniem.

Zasilanie sieci europejskich gazociągów będzie wg planów zbuforowane tzw. "trójkątem dostaw gazu", którego wierzchołkami będą gazoporty: w Świnoujściu , Adria LNG w chorwackim porcie Krk, a także gazociąg Nabucco. Deklarację w tej sprawie podpisali szefowie rządów Austrii, Bośni, Bułgarii, Chorwacji, Czarnogóry, Czech, Polski, Rumunii, Serbii, Słowacji, Słowenii i Węgier.