Strefa przygraniczna w Polsce I-IX 2010

Przeczytaj także: Strefa przygraniczna w Polsce 2013: podmioty gospodarcze

Sytuacja demograficzna
Gminy strefy przygranicznej obejmują obszar ponad 35 tys. km2 (ponad 11% powierzchni Polski), który zamieszkuje około 1,9 mln osób (ok. 5% ludności Polski). Pod względem powierzchni największa jest strefa przy granicy polsko-białoruskiej (39,1%), następna przy granicy z Ukrainą (35,6%) i najmniejsza z Rosją (25,3%). Natomiast najwięcej ludności mieszka w strefie przy granicy z Ukrainą (42,2%), następnie z Białorusią (29,3%) i Rosją (28,5%).

Największa część strefy przygranicznej znajduje się w województwie podlaskim (29,1% powierzchni według stanu w dniu 1 I 2010 r.), następnie w lubelskim (28,0%), warmińsko-mazurskim (22,6%) i podkarpackim (17,7%) oraz niewielka część w województwach mazowieckim (1,9%) i pomorskim (0,6%). Natomiast najwięcej ludności zamieszkałej w strefie przygranicznej przypada na województwo lubelskie (29,2% według stanu w dniu 31 XII 2009 r.), następnie województwa warmińsko-mazurskie (23,8%), podkarpackie (23,7%) i podlaskie (21,4%) oraz niewielki odsetek na mazowieckie (1,6%) i pomorskie (0,3%).
Średnia gęstość zaludnienia w gminach strefy przygranicznej przy zewnętrznej granicy Unii Europejskiej wyniosła 53 osoby/km2 i była o ponad połowę (o 56,6%) mniejsza od analogicznego wskaźnika dla Polski, który wyniósł 122 osoby/km2. Najbardziej zaludniona była strefa przygraniczna sąsiadująca z Ukrainą (61 osób/km2), następnie z Rosją (58 osób/km2), a najmniej z Białorusią (39 osób/km2). Największą gęstością zaludnienia w gminach strefy przygranicznej charakteryzuje się województwo podkarpackie (72 osoby/km2), następnie warmińsko-mazurskie i lubelskie (odpowiednio 56 i 55 osób/km2), a najmniejszą – pomorskie (22 osoby/km2). W strefie przygranicznej występowała nieznaczna przewaga liczebna ludności zamieszkałej na wsi – współczynnik urbanizacji wyniósł 48,9% i był wyraźnie niższy od współczynnika dla Polski, który wyniósł 61,0%.

W omawianej strefie na 100 mężczyzn przypadało 105 kobiet. Podobna relacja występowała w strefach przy granicy z Rosją i Ukrainą, a przy granicy z Białorusią wskaźnik ten był nieco niższy i wyniósł 104. Współczynnik feminizacji dla Polski był wyższy i wyniósł 107.
W 2009 r. w gminach strefy przygranicznej przy zewnętrznej granicy Unii Europejskiej liczba urodzeń wyniosła 19,7 tys., a zgonów – 19,8 tys. Współczynnik urodzeń żywych wyniósł 10,4‰, a współczynnik umieralności – 10,5‰. Współczynniki te były mniej korzystne niż w Polsce, gdzie wyniosły odpowiednio 11,0‰ i 10,1‰.

Przyrost naturalny w analizowanej strefie był ujemny i wyniósł 171 osób. W przeliczeniu na 1000 ludności kształtował się na poziomie -0,1. W tym samym okresie przyrost naturalny w Polsce, jak i łącznie w województwach, których gminy przynależą do strefy, był dodatni i wyniósł odpowiednio 0,9‰ i 1,3‰. Rozpatrując strefę przygraniczną według poszczególnych odcinków granic, należy zauważyć, że najwyższy przyrost naturalny na 1000 ludności wystąpił w strefie przy granicy polsko-rosyjskiej (1,3). Natomiast w strefie przy granicy z Ukrainą przyrost naturalny był bliski zera, a w strefie przy granicy z Białorusią był ujemny (-1,8 na 1000 ludności).