Strefa przygraniczna w Polsce I-IX 2010

Przeczytaj także: Strefa przygraniczna w Polsce 2013: podmioty gospodarcze

Ruch graniczny oraz przepływ towarów i usług na granicy zewnętrznej Unii
Europejskiej
Ruch na granicy państwa jest istotnym elementem życia społecznego i gospodarczego w regionach przygranicznych. W okresie styczeń-wrzesień 2010 r. według danych Komendy Głównej Straży Granicznej zewnętrzną granicę Unii Europejskiej na terenie Polski przekroczyło 15,7 mln osób, z tego 4,3 mln Polaków i 11,4 mln cudzoziemców. Największy ruch odbywał się na granicy polsko-ukraińskiej (61,4% ogółu przekroczeń zewnętrznej granicy lądowej Unii Europejskiej), o prawie połowę mniejszy na granicy z Białorusią (32,0%) i najmniejszy (6,6%) na granicy z Rosją.

Szacunkowa wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej od stycznia do września 2010 r. wyniosła 2 756,0 mln zł, natomiast wydatki poniesione za granicą przez Polaków przekraczających tę granicę w tym okresie wyniosły 347,7 mln zł.

W strukturze wydatków poniesionych w Polsce przez cudzoziemców przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej dominowały wydatki na towary nieżywnościowe – 85,5%, na towary żywnościowe przypadło 12,5%, a na usługi – 2,0%. Spośród artykułów nieżywnościowych największym zainteresowaniem cudzoziemców cieszyły się materiały budowlane, sprzęt RTV i agd oraz części i akcesoria do środków transportu. Natomiast z towarów żywnościowych najchętniej kupowano mięso i wyroby mięsne. Na poszczególnych odcinkach granic występowało pewne zróżnicowanie w strukturze wydatków.

W strukturze wydatków poniesionych za granicą przez Polaków przekraczających zewnętrzną granicę Unii Europejskiej przeważały wydatki na zakup towarów nieżywnościowych (68,5%), w tym w szczególności na zakup paliwa. Wydatki na towary żywnościowe stanowiły 11,3% ogółu wydatków poniesionych przez Polaków, w tym najczęściej kupowano wyroby cukiernicze. Znaczący udział miały także wydatki na napoje alkoholowe (11,3%), a stosunkowo niewielki na wyroby tytoniowe (3,6%). Z kolei wydatki na usługi stanowiły 5,3%. Struktura wydatków Polaków przekraczających poszczególne odcinki granicy była zbliżona.

Najczęstszym celem przyjazdu cudzoziemców do Polski było dokonanie zakupów, następnie praca, tranzyt, odwiedziny i turystyka. Dokonanie zakupów było również dominującym celem wyjazdu za granicę deklarowanym przez Polaków. Polacy wyjeżdżali także m.in. w odwiedziny oraz w celach turystycznych. Wyniki badania obrotu towarów i usług w ruchu granicznym na zewnętrznej granicy Unii Europejskiej na terenie Polski pozwalają na stwierdzenie, że zjawiska związane z ruchem granicznym mają duże znaczenie dla rozwoju społeczno-gospodarczego obszarów transgranicznych. Największa intensywność tych zjawisk występuje na obszarach położonych w pasie do 50 km wzdłuż granicy, o czym świadczy między innymi odsetek osób przekraczających granicę, które ponosiły wydatki w tym pasie (70,7% cudzoziemców i 94,1% Polaków), jak również fakt, że mieszkańcy miejscowości zlokalizowanych na tym obszarze stanowili zdecydowaną większość wśród przekraczających granicę (73,5% cudzoziemców i 71,3% Polaków). Należy podkreślić, że 66,9% wydatków cudzoziemców w Polsce i 90,9% wydatków Polaków za granicą zostało poniesionych w pasie do 50 km od granicy, przy czym 45,2% wydatków cudzoziemców i 88,2% wydatków Polaków poniesiono w pasie do 30 km.

W celu ułatwienia ruchu przygranicznego została zawarta Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o zasadach małego ruchu granicznego, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2009 r. Zgodnie z zawartą umową, w skład polskiej strefy przygranicznej wchodzi 1 575 miejscowości położonych w 97 gminach i 19 powiatach. W skład ukraińskiej strefy przygranicznej wchodzi 1 107 miejscowości znajdujących się w 23 rejonach. Mały ruch graniczny ma większe znaczenie dla obywateli Ukrainy niż Polski, gdyż Polacy mogą podróżować i przebywać na terytorium Ukrainy do 90 dni bez konieczności posiadania wiz.