Zmiany w OFE a systemy emerytalne na świecie

Przeczytaj także: System emerytalny to dla Polaków zagadka

Jak czytamy w raporcie, z uwagi na trudności ze sfinansowaniem systemów o zdefiniowanym świadczeniu („stary” Polski ZUS, a obecnie I Filar) w ostatnich latach wiele krajów wprowadza zmiany polegające na zastępowaniu tych systemów rozwiązaniami o zdefiniowanej składce, gdzie wysokość świadczenia zależy od rentowności inwestowanych składek (polskie otwarte fundusze emerytalne II Filara). Dodatkowo w większości krajów dąży się do dywersyfikacji źródeł świadczeń emerytalnych przenosząc część odpowiedzialności na pracodawców czy samych pracowników, wprowadzając systemy wielofilarowe.

Bank Światowy zaleca by systemy emerytalne złożone były z trzech filarów:

• Emerytura państwowa – I filar
• Emerytura pracownicza – II filar
• Dobrowolne oszczędności – III filar

System chilijski

Chile było pierwszym państwem na świecie, które w 1981 r. całkowicie sprywatyzowało publiczny, system emerytalny. Podstawą nowego systemu były prywatne fundusze emerytalne. Jednocześnie uczestnik, który partycypował w systemie co najmniej 20 lat ma zagwarantowaną minimalną emeryturę przez Państwo, finansowaną obecnie po reformie systemu z wpływów z podatków (VAT). Obecnie, choć system ten nadal uważany jest przez wielu za wzorcowy, aż 40% pracowników, z uwagi na biedę i bezrobocie, jest z niego de facto wykluczonych. Z chilijskich wzorów skorzystało około 30 innych krajów, głównie Ameryki Łacińskiej ale również z Europy Środkowej, w tym Polska. Jednak Argentyna wycofała się z systemu w sytuacji kryzysu finansowego nacjonalizując system emerytalny.
Wspólny mianownik dla zmian w systemach emerytalnych

Według raportu Mercer, poziom objęcia społeczeństwa systemem emerytalnym wydaje się zależeć od zamożności kraju. W krajach wysokorozwiniętych są nim objęci niemal wszyscy pracujący, podczas gdy w krajach ubogich zazwyczaj obejmuje on jedynie wąską grupę społeczeństwa, często jedynie urzędników państwowych czy wojsko.

Kraje rozwinięte mają problemy demograficzne (współczynnik dzietności wynosi mniej niż 2,1 dzieci, konieczne dla odbudowy populacji). Okres edukacji wydłuża się do ponad 25 lat, a zazwyczaj podjęcie pierwszej pracy opóźnia decyzje o posiadaniu dzieci. Oczekiwana długość życia również się wydłuża i obecnie przekracza znacznie 70 lat.