Tydzień 44/2004 (25-31.10.2004)

Przeczytaj także: Tydzień 43/2004 (18-24.10.2004)

• Kanclerz Schroeder przedstawił plan nadrobienia opóźnień w realizacji strategii lizbońskiej. Proponuje następujące kroki: harmonizację podatków, liberalizację handlu energetycznego, powstanie nadzoru nad giełdami, wprowadzenie unijnych norm transferu pieniędzy, rozwój usług transgranicznych, fuzję przemysłu zbrojeniowego ze standaryzacją broni i jednolite formy zawierania kontraktów.
• Zmienia się struktura handlu Europy Zachodniej z zagranicą. Według statystyk WTO, po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat kraje te sprowadziły z krajów Europy Środkowo - Wschodniej i WNP towary wartości 222mld USD, czyli więcej niż z USA (202 mld USD). Ten zasygnalizowany kierunek zmian na rynku, w ocenie specjalistów będzie sie jeszcze pogłębiał. W wymianie z USA w ubiegłym roku Europa Zachodnia miała nadwyżkę handlową rzędu 62 mld USD.
• Trwają dyskusje na temat przyszłorocznego unijnego budżetu. Jest koncepcja zwiększenia unijnego budżetu o 6 mld euro, a cały budżet ma wynieść 111,5 mld euro (to 1,05% produktu narodowego brutto państw członkowskich). Na tę zmianę ma wpływ przede wszystkim propozycja zwiększenia wydatków na fundusze strukturalne. Jednak nie można zapominać, że koncepcję ograniczenia budżetu do 1% PNB w przyszłych budżetach zgłosiły Niemcy, Francja, Wielka Brytania, Szwecja, Austria i Holandia.
• Niemcy i Francja zacieśniają współpracę w dziedzinie polityki przemysłowej.
• Według WTO wśród krajów Europy Środkowo-Wschodniej najszybciej rośnie polski eksport. Systematycznie rośnie w nim także udział przemysłowych towarów wysoko przetworzonych i konsumpcyjnych.
• Francja i Niemcy w specjalnej deklaracji poparły inicjatywę Komisji Europejskiej rozpoczęcia negocjacji akcesyjnych pomiędzy Turcją, a Unią już w przyszłym roku! Decyzje w tej sprawie podejmie Rada Unii Europejskiej.
• Rozwija się współpraca Rosji i Ukrainy w energetyce gazowej. Rosyjski Gazprom i ukraiński Naftogaz zbudują gazociąg o długości 1500 km, aż do granicy ze Słowacją. Jego wydajność wyniesie w 2005 roku -5 mld m. sześć., w 2010 roku -9 mld m. sześć., a docelowo 29 mld m. sześć. gazu rocznie. Koszt inwestycji 2,8 mld USD.
• Według raportu Międzynarodowej Agencji Energetycznej na Rosję przypadło w 2002 roku 10% energii pierwotnej, w roku 2015 będzie to stanowić 15% handlu światowego.
• Airbus zakończył negocjacje z TurkishAirlines na dostawę 36 samolotów za 2,8 mld USD. Turcy kupili niedawno od Boeinga 15 sztuk samolotów B-737-800 o wartości ok. 0,98 mld USD.
• By udanie konkurować z samolotem Boeinga typu 7E7, Airbus wkrótce podejmie decyzje o produkcji swojego superjumbo A350.
• Obroty Fiat Auto wzrosły w III kwartale o 8,1%, sprzedano 402 tys. pojazdów. Obniżył się poziom strat w porównaniu z rokiem ubiegłym.
• Renault zwiększył do 76% woje udziały w w Awtoframos w Rosji (miał dotąd 50%). Będzie tam produkowałmodek X90-Logan w ilości 60 tys. rocznie. Jeśli rynek zareaguje na tę propozycję, produkcja wzrośnie do 120 tys. aut rocznie.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

ZMIANY PRIORYTETÓW HANDLOWYCH W ZACHODNIEJ EUROPIE

Mimo sporych narzekań i biadolenia na temat fiaska koncepcji wynikającej z Agendy Lizbońskiej, której celem jest uczynienie z Unii centrum polityczno-gospodarczego, konkurecyjnego wobec USA, europejska gospodarka zmienia się szybko. Analitycy sygnalizują, że gospodarka europejska zmieniając się, coraz bardziej oddala się od gospodarki amerykańskiej, staje się od niej coraz bardziej samodzielna i niezależna. Analitycy zastanawiają się, czy to dobrze, czy źle, a mówiąc precyzyjniej rozważają, w jakich obszarach jest to korzystne, a gdzie może budzić obawy.

Systematycznie, od kilku już lat zmienia się struktura handlu Europy Zachodniej z zagranicą, a szczególnie z USA. Według informacji zaprezentowanych w kolejnym raporcie WTO po raz pierwszy od kilkudziesięciu lat kraje te sprowadziły z krajów Europy Środkowo - Wschodniej i WNP towary za 222mld USD, czyli więcej niż z USA (202 mld USD). W opinii ekspertów ten obecny kierunek zmian na rynku będzie się w dalszym ciągu pogłębiał. W wymianie z USA w ubiegłym roku Europa Zachodnia miała nadwyżkę handlową rzędu 62 mld USD. Kraje Europy Zachodniej w tym samym okresie sprowadziły z krajów azjatyckich towary za 376 mld euro i ten europejski import rozwija się niezwykle dynamicznie.

Przyczyny obniżki poziomu eksportu z USA do Europy Zachodniej są złożone. Teoretycznie spadająca wartość dolara winna była zdecydowanie korzystniej wpłynąć na wzrost amerykańskiego eksportu i tego spodziewano się już jakiś czas temu. Tak jednak się nie stało, bo Europejczycy w krajach Zachodniej Europy w dalszym ciągu odczuwają na własnej skórze kłopoty gospodarcze i nie rezygnując z wyboru produktów dobrych jakościowo, zadowalają się teraz towarami tańszymi, chociaż niemarkowymi. Prócz tego zauważalne są już pierwsze efekty reform w krajach dotychczas słabo rozwiniętej części Starego Kontynentu i Azji. W rezultacie teraz obywatele Zachodniej Europy kupują towary coraz częściej od swoich wschodnich sąsiadów i z krajów azjatyckich. Na ubiegłoroczne wyniki miały też wpływ inne czynniki. Sytuacja na wewnetrznym rynku w USA wykazała wyraźne tendencje wzrostowe i producenci amerykańscy mogąc zbyć swoje towary na wewnętrznym rynku nieco mniej uwagi poświęcili aktywności na rynku europejskim. Trudno też pominąć wpływ wydarzeń politycznych (np. wojna w Iraku) na spadek zainteresowania towarami amerykańskimi. I tak spadek sprzedaży zanotowali tacy potentaci jak: Marlboro (we Francji o 24,4% i w Niemczech o 18,7%), Coca Cola (w Niemczech o 16%), spadki sprzedaży zanotował także: MCDonald's, Disney, General Motors...

Te 222mld euro importu z krajów Europy Środkowo - Wschodniej i WNP do krajów Zachodniej Europy tworzą róznorodne grupy towarowe. Na pierwszym miejscu jest eksport rosyjski w wysokości 48,6 mld euro, w którym dominują głównie surowce energetyczne. Swoją wagę ma też szybko rosnący eksport Polski, który wyniósł w 2003 roku 35,3mld euro. Na podkreślenie zasługuje także informacja Eurostatu, że nasz kraj ma obecnie najwyższą dynamikę wzrostu eksportu. W ciągu 7 pierwszych miesięcy roku wzrósł on o 26% w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego. W tej szybkości wzrostu eksportu wyprzedzamy Łotwę (21%), Czechy (20%), Estonię (19%), Litwę (17%), Słowację (17%) i Węgry (15%). O 50% wzrósł nasz eksport żywności do krajów Zachodniej Europy, a o 60% nasz eksport do Rosji.
Pojawiły sie jakościowo nowe zjawiska. Powiększa się grupa towarów zaawansowanych technologicznie, których kraje Zachodniej Europy sprowadzają teraz z krajów Europy Środkowo - Wschodniej więcej, niż do tych krajów eksportują. I tak Europa Zachodnia importuje samochody (za 23 mld euro), urządzenia telekomunikacyjne i biurowe (za 14 mld euro), tekstylia (za 11 mld euro) , czy wyroby stalowe (za 6mld euro).