Alternatywne źródła finansowania dla MSP

Przeczytaj także: Dotacje unijne jako źródło finansowania

Wszystkie te uwarunkowania sprawiają, że ten sposób dofinansowania działalności firmy jest mało elastyczny. Planowane przedsięwzięcie inwestycyjne musi być przygotowane z dużym wyprzedzeniem, ściśle według określonych zasad. Jego rozpoczęcie może nastąpić dopiero po złożeniu wniosku o dotację, a jej wypłata też jest obwarowana szeregiem wymogów. W efekcie realizacja inwestycji może się przeciągać i firma ubiegająca się o pomoc może nie zareagować w odpowiednim czasie na wymagania rynku. W Internecie na stronach Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości można znaleźć aktualną informację o funduszach unijnych i innych dostępnych formach finansowania dla MSP a także adresy ponad stu punktów konsultacyjnych zlokalizowanych na terenie całej Polski.

Jeśli chcemy ubiegać się o dotację i nie mamy w tym żadnego doświadczenia, to możemy skorzystać z materiałów zamieszczonych na stronach PARP – u (generator wniosków, listy najczęściej popełnianych błędów itd.) lub z pomocy firmy doradczej. Najlepiej wybrać taką, która ma długą listę klientów, którzy uzyskali przy jej pomocy dotację. Renomowane firmy doradcze składają dziesiątki wniosków i umieją ocenić, jakie przedsięwzięcia mają szanse na dofinansowanie. Znają też najczęstsze przyczyny odrzucania wniosków. Ważne jest jednak, aby nawet korzystając z pomocy doradców, sporządzać wniosek wspólnie z nimi. Przedsiębiorca najlepiej zna swoją firmę i wie, jakie plany będzie w stanie zrealizować.

Jakie rodzaje finansowania są dostępne dla MSP rozpoczynających działalność lub będących we wczesnej fazie rozwoju?

Przy zakładaniu firmy głównym źródłem kapitału są własne oszczędności, wkłady wspólników, pożyczki od rodziny lub znajomych, lecz często są to środki niewystarczające na planowany rozwój. Banki niechętnie udzielają kredytów nowo powstałym firmom. Bardziej dostępne są pożyczki oferowane przez fundusze pożyczkowe.

Osoby bezrobotne mogą skorzystać z dotacji lub pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej, którymi dysponują Powiatowe Urzędy Pracy.

Nowo powstające firmy w rozwojowych branżach takich jak biotechnologia, informatyka, telekomunikacja są przedmiotem zainteresowania prywatnych inwestorów („anioły biznesu”) oraz funduszy typu venture capital.

Anioł biznesu (ang. business angel) to inwestor, który sam prowadził lub prowadzi działalność i odniósł sukces. Zarobione środki chce przeznaczyć na wspieranie rozwoju firm, które jego zdaniem mają szansę na zdobycie silnej pozycji na rynku. Zazwyczaj szuka przedsiębiorstw z branży, w której ma doświadczenie i wówczas, oprócz wsparcia kapitałowego, może zaoferować swoją wiedzę i kontakty.

Fundusze venture capital (pochodzące z języka angielskiego określenie oznacza po polsku kapitał finansujący ryzykowne przedsięwzięcie) są zainteresowane wyłącznie zyskiem. Teoretycznie, zgodnie z ideą ich funkcjonowania, wspierają rozwój firm od momentu pomysłu (tzw. fundusze zalążkowe), ale w praktyce większość funduszy preferuje firmy już działające, posiadające nowatorskie rozwiązania, w fazie intensywnego wzrostu. Takie firmy wymagają wysokiego zaangażowania kapitałowego, które umożliwi im przebicie się z innowacyjnym produktem na rynku, a następnie ekspansję.

Firma poszukująca kapitału uzyskuje go poprzez sprzedaż udziałów lub akcji inwestorowi, z którym wspólnie ustalana jest strategia rozwoju. Z reguły inwestor (niezależnie, czy jest to anioł biznesu czy fundusz) zakłada zaangażowanie na okres trzech do siedmiu, a czasem i 10 lat (obejmujące często również wspólne zarządzanie firmą). Po tym czasie ma nastąpić sprzedaż (innemu inwestorowi) lub odsprzedaż (pierwotnym właścicielom) udziałów z zyskiem. Często współpraca trwa aż do wprowadzenia firmy na giełdę. Oczekiwany jest zysk proporcjonalny do podjętego ryzyka, rekompensujący straty poniesione ewentualnie na innych przedsięwzięciach.

Zarówno anioły biznesu, jak i fundusze zainteresowane są firmami o dużym potencjale rozwoju. Natomiast indywidualni inwestorzy, wypełniając pewną lukę pomiędzy finansowaniem ze strony rodziny i znajomych, a funduszami typu venture capital, skupiają się na mniejszych firmach, często dopiero rozpoczynających działalność. W kojarzeniu przedsiębiorców z inwestorami pomagają ogólnopolskie i regionalne sieci aniołów biznesu (na przykład Dolnośląska Sieć Aniołów Biznesu). Podstawowym warunkiem pozyskania inwestorów jest przedstawienie profesjonalnie opracowanego biznesplanu. Największe szanse na uzyskanie niezbędnego kapitału mają firmy posiadające innowacyjny pomysł związany z nowoczesnymi technologiami i zarządzane przez osoby kompetentne.