Tydzień 47/2004 (15-21.11.2004)

Przeczytaj także: Tydzień 45/2004 (01-07.11.2004)

• Nowość w polskim prawie gospodarczym. Rząd rezygnuje z wprowadzenia tzw. złotej akcji, a przewiduje wprowadzenie pod obrady Sejmu projektu ustawy pod nazwą złote veto. Ma ono przysługiwać ministrowi reprezentującemu skarb państwa w spółkach handlowych, w których państwo ma przynajmniej jedna akcję, a które mają istotne znaczenie dla porządku i bezpieczeństwa publicznego. To veto będzie legalne wówczas, gdy jego celem będzie zablokowanie decyzji ważnych dla interesu państwa, lecz pod warunkiem, że nie będzie ono podyktowane jego interesem ekonomicznym.
• Rośnie polski eksport do Rosji. Za pierwsze osiem miesięcy roku wyniósł on 1,7 mld USD, co jest wynikiem o 70% lepszym od analogicznego okresu w roku ubiegłym. Jednak równocześnie nasze saldo obrotów handlowych wykazuje wysoki poziom deficytu, jest on obecnie na poziomie 2,45 mld USD.
• PKN Orlen dostarcza na polski rynek 63% benzyny, ok. 50% oleju napędowego i ok. 60% oleju grzewczego. Po trzech kwartałach przychody firmy wyniosły 22 mld zł, a zysk 1,83 mld zł. Dwukrotnie wyższy w tym roku zysk (w porównaniu do 2003 roku) to skutek: dobrej koniunktury na rynku paliw+wysokie marże+różnice pomiędzy notowaniami ropy Brent, a ropą Ural kupowaną z Rosji. Ta ostatnia różnica wynosi obecnie aż 5,4USD na baryłce! Ponieważ potaniał dolar (to waluta zakupowa w kontraktach na dostawy ropy), a przy ustalaniu cen paliw Orlen opiera się na parytecie importowym w euro, stąd niemal dwukrotny wzrost zysku w ciągu roku.
• Po imponującym debiucie giełdowym PKO BP przyszła kolej na ogłoszenie nowej strategii. Kierownictwo banku poinformowało o rozpoczęciu realizacji koncepcji obniżania kosztów działania. W ciągu najbliższych trzech lat bank zamierza zwolnić 4,5 tys. osób, od 1,2 do 1,5 tys. osób rocznie.
• Kolejne wielkie transakcje na rynku polskiego handlu detalicznego. W 1998 oku JM przejął od Elektromisu 234 dyskonty Biedronka. W 2001 roku Auchan przejął 11 supermarketów Billa. W 2002 roku Tesco kupił 13 hipermarketów HIT. Obecnie Carrefour kupuje 13 największych hipermarketów Hypernova i stanie się drugą co do wielkości siecią hipermarketów w Polsce ( ma już w Polsce 16 hipermarketów, 72 supermarkety Champion i Globi) wyprzedzając Real (Metro), a ustępując tylko sieci Tesco.
• Według Instytutu Badań Rynku Samochodowego SAMAR w tym roku sprzedanych będzie 320 tys. samochodów, tzn. O 10% mniej w porównaniu z rokiem ubiegłym. Do Polski od początku roku sprowadzono 610 tys. uszkodzonych samochodów.
• Na początku grudnia wejdzie na giełdę TVN. Wartość oferty szacuje się na ok. 500 mln zł.
• W Polsce na rynku oprogramowania dla przedsiębiorstw (ERP) liderami są SAP (28,5%) i Oracle (18,1%). Ostatnio na nasz rynek postanowił wejść PeopleSoft - drugi na świecie producent w tej dziedzinie. PeopleSoft to firma, która od dłuższego już czasu broni się przed próbami wrogiego przejęcia przez Oracle.
• Walcownia Rur Jedność to kolejna, planowana przez Związek Przemysłowy Donbasu inwestycja w polskie hutnictwo (po Hucie Częstochowa, gdzie konkurentem ukraińskiej firmy jest LNM). W tym przypadku rywalem ZPD jes rosyjski TMK i polski Złomreks.
• W październiku płaca brutto zmalała o 2,2% w stosunku do września, jednak w skali roku płace te wzrosły o 2,4%. Ponieważ jednak inflacja jest na poziomie 4,5%, więc w końcowym rachunku w skali roku płace realne spadły o ponad 2%.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

DWUGŁOS O POLSKIEJ GOSPODARCE

Mam zgryźliwego, zrzędliwego przyjaciela. Spotkałem go ostatnio i mówię mu, że polska gospodarka ma się dobrze, bo utrzymujemy wysokie tempo wzrostu PKB i wiele wskazuje na to, że deficyt budżetowy będziemy mieli niższy niż był planowany, minimum o trzy miliardy złotych, a poziom długu publicznego na koniec roku na pewno będzie na poziomie nie większym niż 52%, chociaż byli tacy, którzy wieszczyli argentyńską katastrofę (to był przytyk w jego stronę)... To dobrze-przerwał mi, to bardzo dobrze! Jeśli nam się uda wygospodarować w budżecie te pieniądze, to może wystarczy na zapłacenie odszkodowania za przegrany przed międzynarodowym arbitrażem spór z Eureco o prywatyzację PZU SA...

Zatkało mnie, ale przypomniałem sobie swój ubiegłotygodniowy komentarz, w którym rzeczywiście przedstawiona jest bardzo realna wizja rozwoju sytuacji po prawdopodobnym przegraniu londyńskiego arbitrażu, w którym Holendrzy żądają od nas 1 mld euro odszkodowania, nie rezygnując z przejęcia kontroli nad czołową polską firmą ubezpieczeniową.

Lecz zgryźliwiec postanowił mnie dobić. Heniu-kontynuował bez cienia litości, nie martw się, bo może coś utargujemy i te trzy miliardy wystarczą. Ale szukaj dalej pieniędzy, bo teraz będziesz musiał ich znaleźć nieco więcej. Teraz chyba będziesz musiał też korzystać z dawno nie używanych okularów, bo za kolejny brak wyobraźni rządzących Polską będziemy musieli zapłacić 15 mld zł! Chyba słyszałeś, że min. Piechota powrócił ostatnio z Brukseli z uzgodnioną procedurą likwidacji tzw.m-kontraktów długoterminowych w energetyce (KDT). W myśl tej nowej koncepcji nie będzie likwidacji KDT z mocy litery prawa, lecz elektrownie "dobrowolnie" zrezygnują z nich za "godziwą sumę" ok. 15 mld zł i to rozwiązanie ma wejść w życie w połowie 2005 roku... Ciekawe, czy podpisaniem aneksu z Eureco za 1 mld euro i KDT za 15 mld zł zajmie się teraz poseł Macie... ciiiii! Przerwałem, bo w GLOBALECONOMY zajmujemy się tylko gospodarką!

Zajmijmy się teraz tylko gospodarką, czyli powróćmy do naszych tradycyjnych baranów...

Polska gospodarka to przede wszystkim przedsiębiorstwa ją tworzące. Tak jej stabilność, jak i pozytywne zmiany na polskim rynku pracy są bezpośrednio zależne od kondycji polskich firm.

Polskie firmy w okresie schładzania naszej gospodarki utraciły sporą część zasobów finansowych. Wiele z nich uległo poważnemu osłabieniu, spora część upadła. Lecz nauka nie idzie w las. Okres wzrostu w naszej gospodarce zapoczątkowany w roku ubiegłym charakteryzuje się do dziś nie tylko dobrym tempem wzrostu PKB, ale i rosnącą rentownością polskich firm. Jednak ku zaskoczeniu wielu analityków rosnące zasoby firm nie przekładają się jeszcze wprost na nakłady inwestycyjne. Przyczyna jest prosta. Większość firm odbudowuje swoje zasoby finansowe, tworzy rezerwy. Tak będzie jeszcze jakiś czas.

Wzrost gospodarczy, wzrost wartości sprzedawanych towarów i usług niestety natrafił na okres poważnego niedoboru środków finansowych w firmach. Ponieważ kredyty są zbyt drogie i na ogół trudne do otrzymania, firmy zwiększają swoją sprzedaż, jednocześnie wpadając w coraz większe wzajemne zadłużenie. Ta wielkość zadłużenia wzajemnego firm jest szacowana dziś na 180 mld zł. Czują to zagrożenie kierownictwa firm i rosnące zyski netto przeznaczają w pierwszej kolejności na środki obrotowe.

Pierwsze trzy kwartały były bardzo dobre dla naszych firm. Ich wynik finansowy za trzy kwartały wyniósł 46,4 mld zł, czyli trzykrotnie więcej niż w roku ubiegłym (15,1 mld zł). Te wyniki uzyskano przy przychodach w wysokości 910 mld zł, co jest wynikiem o 17,5% lepszym niż w podobnym okresie roku ubiegłego. Warte podkreślenia jest też to, że koszty tych przychodów rosły wolniej o 13,7%.

Według GUS te wyniki za pierwsze trzy kwartały w trzech ostatnich latach są więcej niż dobre. Widać to lepiej porównując wyniki z trzech ostatnich lat:

• w 2002 roku uzyskano przychody 694 mld zł, zysk netto 3,1 mld zl, rentowność obrou netto 0,4%,
• w 2003 roku uzyskano przychody 775 mld zł, zysk netto 27,9 mld zl, rentowność obrou netto 2,0%,
• w 2004 roku uzyskano przychody 910 mld zł, zysk netto 46,4 mld zl, rentowność obrou netto 5,1%.

Wzrasta też liczba firm rentownych. Po trzech kwartałach zysk wypracowuje 73% firm ( w roku poprzednim było ich 66%). Udział firm zyskownych w przychodach ogółem wzrósł z 77% w roku ubiegłym, do 85,6% w 2004 roku.

Pozytywną dziś wiadomością jest to, że w pierwszych trzech kwartałach uległy poprawie wszystkie wskaźniki ekonomiczno-finansowe opisujące stan polskich firm. Poziom kosztów obniżył się do 93,% z 96,8% przed rokiem, wskaźnik rentowności netto osiagnął 5,1% w stosunku do 2% przed rokiem. Rośnie liczba firm angażujących swój potencjał w działalność eksportową. GUS przebadał 15 tys. firm i obecnie 46,5% ma kontakty biznesowe z zagranicą, podczas gdy przed rokiem 44,2%. Wzrosła sprzedaż eksportowa o 31,7%, a także wzrósł do 18,8% udział eksportu do sprzedaży ogółem z 16,8% przed rokiem.

To dobra wiadomość.