Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej

Przeczytaj także: Matryca logiczna pomaga planować projekty unijne

Celem Europejskiej Współpracy Terytorialnej jest przede wszystkim wsparcie, promocja i realizacja wspólnych projektów o charakterze międzynarodowym na terytorium całej Unii Europejskiej. Wyodrębnienie współpracy terytorialnej jako osobnego celu polityki spójności pokazuje jak duże znaczenie mają wspólne przedsięwzięcia realizowane przez partnerów z różnych krajów Unii. Znaczące jest także zwiększenie wysokości środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wydzielonych na takie inicjatywy. W latach 2007-2013 na rozwój współpracy terytorialnej z budżetu Unii Europejskiej przeznaczonych zostanie łącznie 7,75 mld euro, zaś alokacja dla naszego kraju na realizację programów EWT wyniesie aż 557,8 mln euro.

Jakie programy

Europejska Współpraca Terytorialna wdrażana jest za pomocą trzech typów programów operacyjnych: współpracy transgranicznej, która ma służyć rozwijaniu wspólnych inicjatyw lokalnych i regionalnych; współpracy transnarodowej, ukierunkowanej na integrację terytorialną Unii Europejskiej poprzez wspieranie dostępności, zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, innowacyjność i ochronę środowiska naturalnego; współpracy międzyregionalnej, pozwalającej na wymianę dobrych praktyk oraz najlepszych doświadczeń dotyczących m.in. wspierania innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy, a także ochrony środowiska. W ramach współpracy transgranicznej w obecnej perspektywie finansowej Polska uczestniczy w następujących programach: Polska (województwo zachodniopomorskie) - Niemcy (Meklemburgia/Pomorze Wschodnie-Brandenburgia), Polska (województwo lubuskie) - Niemcy (Brandenburgia), Polska (województwo lubuskie i województwo dolnośląskie) - Niemcy (Saksonia), Polska - Republika Czeska, Polska - Republika Słowacka, Polska – Litwa, Polska – Szwecja – Dania - Litwa - Niemcy (Południowy Bałtyk).

Programy te są wdrażane w regionach na poziomie NUTS III (a więc podregionów), usytuowanych wzdłuż wewnętrznych i niektórych zewnętrznych granic lądowych Unii Europejskiej oraz w obszarach nadmorskich oddzielonych od siebie maksymalnie o 150 km.

W Polsce są to obszary stanowiące granicę państwową. Projekty, które otrzymają finansowane w ramach tych programów muszą sprzyjać budowie wzajemnych powiązań „ponad granicami”, pomiędzy np. samorządami lokalnymi, instytucjami edukacyjnymi, społecznymi, organizacjami pozarządowymi czy też instytucjami kulturalnymi. Inni potencjalni beneficjenci tych programów to izby gospodarcze czy handlowe, instytucje prowadzące działalność badawczą, kościoły i związki wyznaniowe, euroregiony. Projekty mogą dotyczyć wsparcia przedsiębiorczości czy rozwoju handlu transgranicznego.

Przedsięwzięcia transgraniczne mogą mieć także na celu rozwój turystyki czy ochronę dóbr naturalnych i dóbr kultury. Mogą zapobiegać zagrożeniom naturalnym i technologicznym, poprawiać dostęp do sieci transportowych, informacyjnych oraz komunikacyjnych, realizować zadania, związane z gospodarką wodna, gospodarowaniem odpadami oraz systemami energetycznymi. Ich celem może być ponadto rozwój i wspólne wykorzystanie infrastruktury, w szczególności w takich dziedzinach jak ochrona zdrowia, kultura i edukacja. A więc służyć powinny promowaniu współpracy i bezpośrednich kontaktów, które umożliwiają lepszy rozwój gospodarczy i społeczny obszarów przygranicznych. Przygotowując projekty w ramach tych programów należy pamiętać o wskazaniu tzw. wpływu transgranicznego.

Na innowacje i nowe technologie

Polska uczestniczy w dwóch programach współpracy transnarodowej: Region Morza Bałtyckiego [ang. akronim BSR] - program swoim zasięgiem obejmuje całe terytorium Danii, Estonii, Finlandii, Łotwy, Litwy, Polski i Szwecji oraz północne części Niemiec (landy: Berlin, Brandenburgia, Brema, Hamburg, Meklemburgia Pomorze Przednie, Szlezwik-Holsztyn i Dolna Saksonia – tylko region NUTS II Lüneburg), a także kraje spoza UE - Norwegię (cały kraj), Rosję (Sankt Petersburg i otaczający go Okręg Leningrad, Republikę Karelii, Okręg Kaliningradu, Murmańsk, Nowogród i Psków; dla projektów dotyczących regionu Morza Barentsa przewidywana jest współpraca z Okręgiem Archangielska, Republiką Komi i Nienieckim Okręgiem Autonomicznym), a także Białoruś (cały kraj).