Budżet domowy 2010

Przeczytaj także: Budżet domowy 2009

Realny wzrost wydatków wystąpił we wszystkich grupach społeczno-ekonomicznych, z wyjątkiem pracujących na własny rachunek (spadek o 2,5 %). Największy wzrost odnotowano w grupie rolników– o 3,9 %.

Nadal najwyższy udział w strukturze wydatków ogółu gospodarstw domowych miały wydatki na żywność i napoje bezalkoholowe (24,8%), przy czym w gospodarstwach pracujących na własny rachunek stanowiły one 21,0%, a w gospodarstwach rolników – 31,5% wszystkich wydatków. Zaobserwowano spadkowy trend udziału wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w wydatkach ogółem (o 0,3 pkt proc.) – najwyższy spadek wystąpił w gospodarstwach rolników o 1,6 pkt proc.

Natomiast w gospodarstwach pracujących na własny rachunek udział wydatków na żywność od 2009 r. nieznacznie rośnie (w 2010 – wzrost 0,3 pkt proc., w 2009 – o 0,4 pkt proc.).

Dużym obciążeniem dla gospodarstw domowych były również wydatki na użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii, które stanowiły 20,2% łącznych wydatków. Wydatki na tę kategorię usług odczuwalne były zwłaszcza w gospodarstwach emerytów i rencistów, którzy przeznaczali na nie odpowiednio 24,1% i 25,6% swoich wydatków.

Udział wydatków na użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii wzrósł we wszystkich grupach społeczno – ekonomicznych - w gospodarstwach ogółem o 0,5 pkt proc. (w tym na nośniki energii o 0,7 pkt proc.). Wzrost ten dotyczył szczególnie gospodarstw domowych rolników.

Różnice w strukturze wydatków ogółu gospodarstw domowych między 2010 a 2009 rokiem w przypadku pozostałych grup towarów i usług konsumpcyjnych nie przekroczyły 0,2 pkt proc. Natomiast dość istotne zmiany w strukturze zaobserwowano w grupie gospodarstw domowych rolników, zwłaszcza w przypadku transportu (wzrost o 2,2 pkt proc.).

Przeciętny miesięczny dochód rozporządzalny 20% osób o najwyższych dochodach (V grupa kwintylowa) wyniósł 2495 zł na osobę i był sześciokrotnie wyższy od analogicznego dochodu 20% osób uzyskujących najniższe dochody (I grupa kwintylowa), a w przypadku wydatków średnia w V grupie kwintylowej stanowiła 1828 zł i była prawie czterokrotnie wyższa niż w I grupie kwintylowej.

Relacje te zarówno w odniesieniu do dochodu jak i wydatków od kilku lat pozostają na podobnym poziomie.

W gospodarstwach ogółem 20% osób znajdujących się w najlepszej sytuacji dochodowej dysponowało około 41,7% (w 2009 – 41,3%) dochodów całej badanej zbiorowości gospodarstw domowych, podczas gdy 20% osób pozostających w sytuacji najgorszej – około 6,9% (w 2009 – 6,6%).

Udział wydatków w dochodzie rozporządzalnym w najwyższej grupie kwintylowej wyniósł 73,3%, a w najniższej 119,4% co oznacza, że gospodarstwa najbiedniejsze były zmuszone korzystać ze swoich oszczędności lub z kredytów.

Sytuacja dochodowa gospodarstw domowych jest czynnikiem wyraźnie różnicującym poziom i strukturę wydatków. Wyraża się to m.in. większym obciążeniem budżetów rodzin najuboższych wydatkami na zaspokojenie podstawowych potrzeb, tj. wydatkami na żywność i napoje bezalkoholowe oraz na stałe opłaty mieszkaniowe (opłaty na rzecz właścicieli, zaopatrywanie w wodę i inne usługi związane z zamieszkiwaniem oraz nośniki energii).

W budżetach 20% osób o najniższych dochodach w gospodarstwach domowych ogółem wydatki te stanowiły łącznie 53,9%, przy czym najniższy udział odnotowano w gospodarstwach rolników – 47,3%, a najwyższy w gospodarstwach emerytów i rencistów – 57,6%.

Wydatki podstawowe wyniosły znacząco poniżej połowy ogółu wydatków u 20% osób o najwyższych dochodach: w gospodarstwach ogółem – 33,5%. Najniższe były w gospodarstwach pracujących na własny rachunek – 27,8%, a najwyższe – u emerytów i rencistów - 41,8%.