NBP: rynek pracy w Polsce w I kw. 2011

Przeczytaj także: NBP: rynek pracy w Polsce w I kw. 2017

Wykorzystanie czynnika pracy w procesach produkcyjnych

Według NBP, obserwowane w 1q2011 rosnące spożycie indywidualne, stopniowy wzrost udziału nakładów na środki trwałe w kreacji PKB (wkład 0,7 pp. wobec 0,5 pp. w 4q2010), jak również zmniejszenie udziału zapasów (z 2,3 pp. w 4q2010 do 0,9 pp.) sprzyjały kontynuacji zwiększania (choć w wolniejszym tempie) wykorzystania mocy produkcyjnych w gospodarce, w szczególności zaś w budownictwie oraz przetwórstwie przemysłowym.

Proces ten nie spowodował istotnego zmniejszenia intensywności wykorzystania czynnika pracy, aczkolwiek liczba godzin przepracowanych w tygodniu (Wykres nr 6) obniżyła się wg BAEL w 1q2011 o ok. 0,5% r/r sa. Łączny przeciętnie przepracowany czas wzrósł jednak – podobnie jak w poprzednim kwartale – o 1,4% r/r sa, dzięki wyższemu tempu wzrostu liczby pracujących.

W odróżnieniu od poprzednich trzech kwartałów w 1q2011 odbudowywanie zasobów odbywało się głównie poprzez wzrost zatrudnienia na czas nieokreślony. W 2010 r. to przede wszystkim wysoka dynamika r/r (sa) liczby pracujących na czas określony (przeciętnie 3,5% r/r, sa) przyczyniała się do podwyższenia tempa wzrostu zatrudnienia w całej gospodarce. Wyhamowanie tendencji spadkowej z ub. r. w liczbie pracujących na czas nieokreślony (przeciętnie -0,5% r/r, sa w 2010 roku) może świadczyć o trwałości poprawy koniunktury gospodarczej, a także ograniczeniu niepewności związanej z dalszym rozwojem sytuacji makroekonomicznej w Polsce i na świecie.

Oczekiwane zmiany zatrudnienia

Wyniki ostatniego Badania koniunktury NBP wskazują, że po obserwowanym w trakcie trzech poprzednich kwartałów spowolnieniu w 1q2011 proces odbudowywania przez firmy swoich zasobów kadrowych znowu wyraźnie przyśpieszył.

Zgodnie z wynikami Szybkiego Monitoringu w najbliższym kwartale można oczekiwać dalszego wzrostu popytu na pracę zgłaszanego ze strony przedsiębiorstw.

Po czasowym osłabieniu tendencji wzrostowej wskaźnik ilustrujący plany przedsiębiorstw dotyczące zatrudnienia wyraźnie zwiększył się w stosunku do poprzedniego kwartału i po raz pierwszy od końca 2008 r. osiągnął wartość dodatnią (przewaga wzrostów zatrudnienia nad jego spadkami), znacznie powyżej swojej średniej długookresowej.

Mimo wyraźnej poprawy planów zatrudnienia, przedsiębiorstwa nie przewidywały przy tym silniejszego wzrostu wynagrodzeń.

II. PODAŻ PRACY I BEZROBOCIE

Podaż pracy

Liczba osób aktywnych zawodowo (głownie w wieku okołoemerytalnym) wzrasta, ale coraz wolniej. Stopa bezrobocia BAEL wyraźnie obniżyła się w wyniku wzrostu liczby pracujących, ale słabszy wzrost podaży pracy wspomógł tę tendencję.
W 1q2011 utrzymany został obserwowany w całym 2010 roku trend wzrostu liczby osób aktywnych zawodowo, jakkolwiek dynamika ta zdaje się mieć tendencję malejącą. Dane na podstawie BAEL wskazują na wzrost liczby osób aktywnych zawodowo o ok. 270 tys., tj. ok. 1,3% r/r. Jednak w samym 1q2011 pojawiło się na rynku pracy tylko ok. 30 tys. osób i jest to przyrost najmniejszy od 2q2008. Wydaje się to sugerować wyhamowanie tendencji wysokich przyrostów aktywności zawodowej obserwowanych w latach 2008-2010.

Obniżyło się także tempo wzrostu wskaźnika aktywności zawodowej do ok. 0,4 pp r/r wobec przyrostów na poziomie ok. 0,7-0,8 pp r/r na przestrzeni lat 2009-2010. Wciąż dostrzegalny choć coraz mniej znaczny jest spadek liczby osób nieaktywnych – ok. 0,3 % (od końca 2008 jest to już łącznie 3,5%, tj. ponad 507 tys. osób mniej). Zdaje się to wskazywać, iż pozytywne skutki zmian legislacyjnych dotyczących przechodzenia na wcześniejszą emeryturę już zostały odzwierciedlone w procesach na rynku pracy i należy się spodziewać stopniowego wygasania tych pozytywnych trendów.