Aktywność ekonomiczna ludności Polski

Przeczytaj także: Aktywność ekonomiczna ludności II kw. 2019

Główną przyczyną zaprzestania pracy przez bezrobotnych w III kwartale 2004 r. była likwidacja stanowiska lub zakładu pracy. Dotyczyło to 46,0% ogółu bezrobotnych uprzednio pracujących (w III kwartale 2003 r. – 48,4%). Kolejną najczęściej wskazywaną przyczyną utraty pracy było wygaśnięcie umowy zawartej na czas określony - wskazywało na nią 28,3% bezrobotnych uprzednio pracujących. Odsetek bezrobotnych, którzy zrezygnowali z pracy ze względów osobistych lub rodzinnych wyniósł 5,8 % (w poprzednim roku – 6,1%).

W porównaniu do sytuacji sprzed roku odsetek osób bezrobotnych uprzednio pracujących w sektorze prywatnym wzrósł o 3,0 pkt i wyniósł 78,2%. Analiza bezrobotnych według sektorów ekonomicznych ostatniego miejsca pracy wykazała natomiast, że zmniejszył się odsetek bezrobotnych uprzednio pracujących w sektorze przemysłowym z 46,6% do 46,2% oraz w sektorze usługowym z 49,9% do 49,7%, wzrósł natomiast odsetek pracujących w sektorze rolniczym z 3,5% do 4,1%.

Bezrobocie długotrwałe

W III kwartale 2004 r. przeciętny czas poszukiwania pracy wynosił 16,8 miesiąca (w III kwartale 2003 r. – 16,1 miesiąca) i był dłuższy dla kobiet (17,1 miesiąca) niż dla mężczyzn (16,5 miesiąca). W porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku przeciętny czas poszukiwania pracy, zarówno wśród mężczyzn jak i kobiet, uległ wydłużeniu (odpowiednio o 0,8 i 0,6 miesiąca).

Najdłużej poszukiwali pracy bezrobotni z wykształceniem podstawowym (19,4 miesiąca) oraz zasadniczym zawodowym (18,0 miesiąca), najkrócej zaś z wykształceniem wyższym (12,1 miesiąca).

W III kwartale 2004 r. zbiorowość bezrobotnych długotrwale, tzn. poszukujących pracy przez okres dłuższy niż rok, liczyła 1579 tys. osób. W stosunku do III kwartału 2003 r. liczba bezrobotnych długotrwale zmniejszyła się o 43 tys. (tj. o 2,7%), natomiast w porównaniu z II kwartałem 2004 r wzrosła o 51 tys. (tj. o 3,3%). Udział długotrwale poszukujących pracy w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 50,8% i zarówno w stosunku do analogicznego okresu 2003 roku jak i w porównaniu do poprzedniego kwartału zwiększył się - odpowiednio o 1,6 pkt, oraz o 3,4 pkt.

Odsetek długotrwale bezrobotnych był najwyższy wśród bezrobotnych w starszych grupach wieku. Wśród bezrobotnych w wieku powyżej 45 lat długotrwale bezrobotni stanowili 57,7%, natomiast w populacji bezrobotnych do 24 lat – 38,3%.

W III kwartale 2004 r., długotrwałe bezrobocie w podobnym stopniu zagrażało mężczyznom i kobietom. Osoby długotrwale poszukujące pracy stanowiły 50,9% populacji bezrobotnych mężczyzn (wzrost w stosunku do poprzedniego roku o 1,3 pkt) i 50,7% populacji bezrobotnych kobiet (wzrost w stosunku do poprzedniego roku o 1,9 pkt).

BIERNI ZAWODOWO

W III kwartale 2004 r. zbiorowość biernych zawodowo liczyła 14065 tys. osób i stanowiła 45,2% ogółu ludności w wieku 15 lat i więcej. Liczba osób biernych zawodowo zwiększyła się o 168 tys., tj. o 1,2% w porównaniu do III kwartału 2003 r., natomiast w porównaniu do poprzedniego kwartału zmniejszyła się o 124 tys., tj. o 0,9%. Nadal wśród biernych zawodowo przeważały kobiety, które stanowiły 60,3% ogółu. Większość ludności biernej zawodowo (63,9%) mieszkała w miastach.

Ponad połowę (51,1%) biernych zawodowo stanowiły osoby w wieku produkcyjnym (w III kwartale 2003 r. – 50,6%). Wśród tej grupy osób głównymi przyczynami bierności były: nauka i uzupełnianie kwalifikacji – 28,2%, choroba lub niesprawność – 26,5% oraz obowiązki rodzinne i związane z prowadzeniem domu – 15,4% (w III kwartale 2003 r. analogiczne wskaźniki wynosiły: 27,6%, 26,6% i 14,2%). Populacja osób biernych zawodowo zniechęconych bezskutecznością poszukiwania pracy liczyła 408 tys., co stanowiło 5,7% ogółu biernych zawodowo w wieku produkcyjnym (w poprzednim roku udział ten wynosił 4,8%).

PODSUMOWANIE

Wyniki Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności przeprowadzonego w trzecim kwartale 2004 r. wskazują na wyraźną poprawę sytuacji na rynku pracy. W porównaniu do analogicznego okresu poprzedniego roku odnotowano zmniejszenie się liczby bezrobotnych i stopy bezrobocia przy jednoczesnym wzroście liczby osób pracujących oraz wskaźnika zatrudnienia.

Korzystne zmiany obserwowane w okresie ostatniego roku w nieco większym stopniu dotyczyły populacji kobiet niż mężczyzn. Kobiety były jednak wciąż bardziej zagrożone bezrobociem - stopa bezrobocia dla kobiet znacznie przekraczała poziom obserwowany w zbiorowości mężczyzn. Kobiety także dłużej poszukiwały pracy.

W dalszym ciągu bardzo niekorzystna była sytuacja młodzieży na rynku pracy. Chociaż stopa bezrobocia osób w wieku 15-24 lata zmniejszyła się w skali roku, to jednak jej poziom nadal był wysoki.

Zagrożone bezrobociem były również osoby o niskim poziomie wykształcenia i bez przygotowania zawodowego. Najwyższą stopę bezrobocia zanotowano wśród osób z wykształceniem podstawowym i niepełnym podstawowym. Wysoka stopa bezrobocia wystąpiła także wśród osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym i średnim ogólnokształcącym. Nadal najniższe bezrobocie obserwowano wśród osób legitymujących się wykształceniem wyższym.