Zarządzanie kryzysowe a imprezy masowe na Euro 2012

Przeczytaj także: Mecz piłkarski a bezpieczeństwo imprez masowych

Tragiczne przykłady

Musimy pamiętać, że do trudnych do przewidzenia, a czasami bardzo groźnych w skutkach zdarzeń doprowadzają agresja lub panika. Znamy przykłady, kiedy to ludzie tratowali się nawzajem, czasem powodowani złością, a czasem przerażeni prawdziwym lub urojonym zagrożeniem. Jednym z przykładów może być mecz z 11 kwietnia 2001 r. rozegrany na stadionie Ellis Park w Johannesburgu w RPA. Tragedia wydarzyła się, kiedy tłum kibiców posiadających bilety próbował dostać się na wypełniony już widzami stadion, na którym rozgrywany był mecz piłki nożnej czołowych drużyn ligi południowoafrykańskiej: Kaizer Chiefs i Orlando Pirates. W wyniku tragicznych wydarzeń zginęły 43 osoby, w tym wiele kobiet i dzieci. Rannych zostało co najmniej 85 osób, z czego osiem ciężko.

Kolejną wielką tragedią było zawalenie się pod naporem kibiców bariery trybun pod koniec derbów Glasgow: Celtic – Rangers, które odbyły się 2 stycznia 1971 r. W końcówce meczu część kibiców wyszła, a następnie usiłowała wrócić na stadion, słysząc, że piłkarze Rangers strzelili wyrównującą bramkę. Wówczas śmierć poniosło 66 osób, a 140 zostało rannych.

Inna katastrofa, na skutek której śmierć poniosło 39 osób, miała miejsce przed meczem finałowym piłkarskiego Pucharu Mistrzów: FC Liverpool – Juventus Turyn, który odbył się 29 maja 1985 r. na stadionie Heyssel w Brukseli. Wówczas zamieszanie i dezorientacja tłumu utrudniły przeprowadzenie akcji ratowniczej. Siły policyjne skupiły się na tym, by stadionu nie opuściła ani jedna osoba, która się na nim znajdowała. Ewentualne przeniesienie zamieszek na ulice Brukseli mogło bowiem doprowadzić do jeszcze większej liczby ofiar. Kolejne fatalne w skutkach wydarzenie miało miejsce 18 dni przed tragedią w Brukseli. 11 maja 1985 r. podczas meczu trzeciej ligi angielskiej pomiędzy Bradford City a Lincoln City doszło do pożaru jednej z trybun, najprawdopodobniej na skutek rzuconego niedopałka papierosa. Wówczas śmierć poniosło 56 kibiców, a 250 zostało rannych. Wymienione przypadki masowych imprez sportowych pozwalają domniemywać, iż w niektórych sytuacjach nawet doskonale przygotowany plan reagowania i system zabezpieczenia medycznego nie jest w stanie zapewnić pełnego bezpieczeństwa uczestnikom sportowego wydarzenia.

Przygotowanie zabezpieczenia imprez masowych

Na właściwe przygotowanie zabezpieczenia imprez masowych pod względem bezpieczeństwa jej uczestników ma wpływ wiele różnych czynników zależnych od organizatorów, regulacji prawnych i działania sił porządkowych, a także służb ratowniczych. Dlatego ważne jest, aby wszystkie służby współpracowały już na etapie planowania, a potem podczas trwania imprezy. Działania zabezpieczające powinny rozwijać się wielotorowo. Przede wszystkim należy podejmować działania zapobiegawcze.

Realnie jednak mogą być prowadzone długofalowe programy prewencji i przygotowania imprez. Jednak to, kto weźmie udział w imprezie masowej i jak się będzie zachowywał, nie do końca zależy od organizatorów. Jeśli zaś chodzi o środowisko, to można próbować wyeliminować możliwości zagrożenia na etapie planowania obiektów sportowych, ale w konkretnej sytuacji trzeba się dostosować do tego, co istnieje realnie. Istotne jest wpływanie na zachowania gromadzących się kibiców. Pozostają jednak jeszcze bardzo skuteczne metody informowania uczestników imprezy, które zwierają krótkie instrukcje zachowania się w razie pojawienia się konkretnych zagrożeń. Niezmiernie istotne jest stałe przekazywanie bieżących informacji przez instalacje nagłaśniające, ponieważ czasem może to być jedyny sposób zapobieżenia wybuchowi paniki lub jej opanowania. W efektywnym zmniejszeniu powstania zagrożenia, i w konsekwencji sytuacji kryzysowej, pomagają uprawnienia, jakie posiadają organa administracji publicznej współodpowiedzialne za bezpieczeństwo publiczne w trakcie imprez masowych.