Jak reformy wpłynęły na budżet domowy?

Przeczytaj także: Sytuacja finansowa Polaków gorsza niż w 2010 r.

W raporcie przedwyborczym „2006-2011: kto zyskał, a kto stracił?”, który zaprezentowany zostanie w połowie września, Fundacja CenEA szczegółowo przyjrzy się, jak wprowadzone reformy odbiły się na dochodach różnych kategorii gospodarstw i rodzin. W raporcie zostaną przedstawione skutki, między innymi: zmian w obciążeniu podatkowo-świadczeniowym pracy (składki ZUS i NFZ oraz PIT); zmian w hojności systemu świadczeń, w szczególności świadczeń rodzinnych; rozkład kosztów reformy VAT oraz zaprezentowana zostanie analiza spójności obietnic wyborczych z lat 2005 i 2007 z ich realizacją.

Z raportu Fundacji CenEA wynika na przykład, że wprowadzone regulacje znacząco obniżyły obciążenia ubezpieczeniowe i podatkowe gospodarstw domowych w latach 2007-2011. Wykonane analizy pokazały, że skala korzyści ze zmian regulacyjnych w V-ej kadencji Sejmu w niewielkim stopniu zależała od zamożności gospodarstw, a na zmianach wprowadzonych w VI-ej kadencji skorzystali głównie najbogatsi, ponieważ zamrożenie nominalnej wartości kwoty wolnej od podatku zniwelowało korzyści z reformy PIT z 2009 roku dla mniej zamożnych gospodarstw. Równocześnie wyższe wartości świadczeń rodzinnych dla najuboższych wprowadzone w 2009 roku zapewniły przeciętnie nieznaczny wzrost dochodu gospodarstwom o najniższych dochodach. Zmiany w V-ej kadencji Sejmu sprzyjały najbardziej rodzinom z dziećmi, a korzyści ze zmian w VI-ej kadencji były bardziej powiązane z dochodem z pracy niż strukturą demograficzną rodzin, co spowodowało, że najbardziej skorzystały na nich małżeństwa.

Wsparcie rodzin z dziećmi

Jednym z tematów raportu jest wpływ zmian podatkowo-zasiłkowych wprowadzonych w latach 2006-2011 na finansową kondycję rodzin z dziećmi. Zaprezentowane wyniki symulacji pokazują, że wprowadzenie ulgi podatkowej w 2007 r. zasadniczo zmieniło model finansowego wspierania rodzin z dziećmi. Do tego momentu dominującym elementem wsparcia był system świadczeń, a od 2007 roku znacząco wzrosła rola systemu podatkowego.

Poniższy wykres przedstawia zróżnicowanie zmian we wspieraniu rodzin z dziećmi w zależności od zamożności gospodarstw. System z 2005 roku przeznaczał znacząco wyższe kwoty na dzieci 30% najuboższych gospodarstw domowych. Gospodarstwa takie mogły liczyć na pomoc w przeciętnej wysokości około 100 zł miesięcznie na dziecko.

Dla porównania, 30% najbogatszych gospodarstw, otrzymywały przeciętnie wsparcie w wysokości od 30 (decyl 8 i 9)* do 50 zł (decyl 10). Wprowadzenie ulgi podatkowej w 2007 roku zasadniczo zmieniło ten obraz.