Ożywienie na rynku sztuki w Polsce

Przeczytaj także: Jak kształtują się rekordy na polskim rynku sztuki?

Sztuka współczesna dogania dawną

W I połowie 2011 roku obroty aukcyjne DESY Unicum wyniosły 4,2 mln zł, co oznacza wzrost o prawie 40% w porównaniu do I połowy ubiegłego roku. Pozytywne tendencje wzrostowe zaobserwować można prawie we wszystkich segmentach rynku, w szczególności sprzedaży sztuki dawnej i współczesnej, które łącznie odpowiadają za ponad 80% aukcyjnej sprzedaży sztuki. Nadal, w strukturze sprzedaży, dominuje sztuka dawna, choć jej udział w całkowitym wolumenie sprzedaży aukcyjnej w DESIE Unicum w I połowie 2011 spadł do 53% (z 58% w I połowie 2010 roku). I to pomimo wzrostu wolumenu sprzedaży z 1,7 mln zł do 2,2 mln zł w porównaniu do pierwszych sześciu miesięcy 2010 roku. Zmiany struktury sprzedaży spowodowane zostały przede wszystkim rekordowym wzrostem wartości sprzedaży na aukcjach sztuki współczesnej (powstałej po 1945 roku) o 86% w porównaniu do pierwszego półrocza 2010 roku, osiągając rekordową sumę 1 248 440 zł. Także w pierwszej połowie 2011 roku odbyła się rekordowa sprzedaż sztuki współczesnej, pod względem obrotów na pojedynczej aukcji, na której całkowity obrót wyniósł 872 390 zł. Najdroższym dziełem sprzedanym podczas tej aukcji był wyjątkowy „Portret” Jerzego Nowosielskiego z 1978 roku, który osiągnął cenę 120 750 zł.
W ujęciu wartościowym, w analizowanym okresie, spadła jedynie sprzedaż aukcyjna prac na papierze z 339 000 zł do 225 000 zł. Na wysokim wyniku aukcji w 2010 roku zaważyły dwie sprzedaże - „Fryz dekoracyjny…” Stanisława Wyspiańskiego sprzedany został za 92 000 zł, a „Akt kobiety” Tamary Łempickiej z 1928 roku za 46 000 zł. Przy generalnie relatywnie niskich cenach za prace na papierze, te dwa wyniki odpowiadały za 40% całego obrotu aukcyjnego prac na papierze w I połowie 2010 roku. W 2011 roku nie było tak spektakularnych sprzedaży prac na papierze, stąd też niższe obroty aukcyjne przy podobnej liczbie sprzedanych obiektów.

- Na rynku sztuki powstałej po 1945 roku widzimy znaczne ożywienie. Rośnie liczba kolekcjonerów gotowych płacić wysokie kwoty za wybitne dzieła sztuki współczesnej, traktując je jako stabilne inwestycje. Polski rynek zbliża się tym samym do dojrzałych rynków światowych, gdzie udział sprzedaży sztuki współczesnej jest porównywalny ze sztuką dawną. Odzwierciedleniem tych tendencji jest też olbrzymi sukces cyklu monograficznych wystaw Jerzego Nowosielskiego w salonie Marchand, należącym do sieci galerii DESY Unicum, na których sprzedaż sięgnęła 90% oferty. Oprócz Nowosielskiego, wśród artystów współczesnych, najbardziej poszukiwane są obecnie prace klasyków, takich jak Tadeusz Kantor, Roman Opałka, Andrzej Wróblewski, a także artystów tworzących w latach 80. i 90., jak Jarosław Modzelewski – komentuje Juliusz Windorbski, prezes zarządu DESY Unicum.
Tym, co zbliża polski rynek sztuki do rynków zagranicznych, jest także znaczny wzrost ilości transakcji prywatnych – w największych domach aukcyjnych na świecie sprzedaż w ramach private sales stanowi znaczną część obrotów. W ramach tego typu transakcji sprzedanych zostało wiele wybitnych dzieł – mało kto wie, że w ten sposób zmieniła właściciela praca Jacksona Pollocka „No. 5”, uchodząca za najdrożej sprzedany dotychczas obraz. W 2006 roku, za pośrednictwem domu aukcyjnego Sotheby’s, nowy właściciel zapłacił za ten najbardziej rozpoznawalny obraz w stylu action painting 140 mln dolarów. W Polsce tego typu transakcje także stanowią coraz większą część obrotów domów aukcyjnych. Przykładowo - w ubiegłym miesiącu DESA Unicum za pośrednictwem private sale sprzedała batalistyczny obraz Józefa Brandta „Pieśń zwycięzców” za 1,1 mln zł.