Strategia w firmie

Przeczytaj także: Strategia marketingowa firmy z branży kulinarnej. Jak zmaksymalizować efekty?

Czym jest strategia?

Wyobraź sobie wielki wyścig o skarb, umieszczony w trudno dostępnym miejscu, oddalony o tysiąc kilometrów od „linii startu”. Skarb, do którego dotrzeć można, rozwiązując po drodze cała serię zadań. Do wyścigu staje kilka drużyn. Każda z nich zastanawia się jak osiągnąć cel, czyli zdobycie skarbu, jak zorganizować pracę w zespole, jak podróżować, jak rozwiązać postawione zadania. Drużyny mają 3 dni czasu na ułożenie meta-planu działania, na odpowiedzenie sobie na pytanie „Jak zdobyć skarb?”, czyli na opracowanie strategii konkurowania o ten skarb.

Ujmując to w proste słowa: strategia = odpowiedź na pytanie, JAK osiągnąć cel. Cel odpowiada napytanie „CO?”, a strategia – z samej swojej definicji związana z celem – mówi JAK to COŚ realizować, jakimi drogami, metodami, narzędziami, zasobami. Jeśli cel nie jest wytyczony lub jest określony bardzo mgliście (CO jest wtedy niejasne), to opracowanie strategii dojścia „w nieznane” jest niemożliwe i nie warto tracić na nie czasu.

Przyjmijmy następującą definicję strategii:

Strategia – to średnio/-długofalowo określony sposób osiągnięcia celów w wymiarze całej organizacji. Strategia jest odpowiedzią na pytanie, JAK (jakimi drogami i sposobami) chcemy zrealizować nasze cele długofalowe?

Na ten sposób składa się zdefiniowanie:

• kierunków działania (np. nowe produkty, poszerzanie oferty albo nowe tereny geograficzne)
• alokacji zasobów (np. skupienie 1/3 zysku na dziale badań i rozwoju oraz badaniach rynkowych)
• głównych metod (np. wykupywanie najlepszych pracowników działów B+R z konkurencji, zatrudnienie konsultantów w zakresie badania potrzeb klientów, testowanie prototypów produktów)

Strategia w biznesie oprócz wskazania głównych metod i kierunków jest jednocześnie opisem sposobu rywalizacji z konkurentami – rozgrywania „wojny rynkowej”/ Strategia konkurencyjna opisuje główne przewagi konkurencyjne, czyli to, czym firma wyróżnia się spośród rzeszy konkurentów.

Praktyczno-technicznie zapis strategii nie powinien zająć więcej niż 2 strony formatu A4 – od 5 do 10 punktów wraz z ich krótkim opisem. Opis ten powinien być na tyle zwięzły, jasny i precyzyjny, żeby kluczowe osoby w firmie potrafiły „wyrecytować” strategię z pamięci.

Oczywiście, przełożenie strategii na szczegółowe plany, harmonogramy, cele jednostkowe, podział zasobów, procesy i zadania może zająć wiele stron, ale z naszej praktyki wiemy, że każda komórka (dział, zespół) powinna zająć się swoją częścią i na niej się skupić. Zbieranie wszystkich coraz głębszych planistycznych, operacyjnych uszczegółowień strategii w jeden gruby tom nie ma sensu, bo nikt całości nie przeczyta, a większość to odstraszy.

Dzięki wspólnej strategii wszyscy w firmie podążają w tym samym kierunku. Zostaje położony fundament pod kreatywne myślenie, planowanie i porozumienie między działami oraz pracownikami. Strategia to pewien konsensus, jak wspólnie będziemy realizować cele, to marszruta i podstawa do alokacji (rozdysponowania) zasobów: ludzkich, czasu, finansowych, materiałowych, technicznych. Strategia jest też czynnikiem sprzyjającym motywacji i zaangażowaniu pracowników.

Miejsce strategii w organizacji

Aby poprawnie zrozumieć rolę strategii, konieczne jest poznanie jej miejsca w organizacji, w powiązaniu z innymi elementami zarządzania strategicznego, takimi jak misja, wizja czy struktura organizacyjna. Wszystkie je umieściliśmy w autorskim schemacie (Aleksander Kisil, 2003):

Jak widać, strategia jest pewnego rodzaju łącznikiem pomiędzy misją, wizją i celami głównymi (strategicznymi) a planowaniem, alokacją zasobów, rozbiciem (kaskadowaniem) celów strategicznych na mniejsze i realizacją planów.