Przewlekłe choroby układu oddechowego w Polsce

Przeczytaj także: Zdrowie Polaków 2009

POLASTMA – polski wkład w rozwój zdrowotnych programów prewencyjnych na świecie

Jednym z najważniejszych działań podjętych w ostatnich latach w Polsce w zakresie poprawy ochrony zdrowia jest Narodowy Program Wczesnej Diagnostyki i Leczenia Astmy Oskrzelowej – POLASTMA – inicjatywa prezydenta Polskiego Towarzystwa Alergologicznego powstała w 2008r. Podstawowymi celami Programu są: usprawnienie opieki nad pacjentami, a nie wdrażanie nowych standardów; aktywna edukacja społeczeństwa i pracowników Służby Zdrowia oraz farmaceutów na temat chorób alergicznych i układu oddechowego, skracanie do minimum czasu rozpoznania choroby, udoskonalenie jakości kontroli tych chorób zgodnie z obowiązującymi standardami GINA i, w konsekwencji, stopniowa redukcja wszystkich kosztów związanych z opieką nad chorymi kosztów bezpośrednich i pośrednich. W ramach Programu prowadzone są rozliczne działania edukacyjne, badania i analizy, które, systematycznie i konsekwentnie realizowane, mogą przyczynić się do powstrzymania epidemii chorób układu oddechowego.

O konieczności systematycznej edukacji prowadzonej na szeroką skalę społeczną świadczy najnowsza inicjatywa zrealizowana w ramach POLASTMY –„Analiza przyczyn zdrowotnych zwolnień lekarskich z zajęć wychowania fizycznego w grupie dzieci w wieku 7-13 lat w szkołach podstawowych w województwie łódzkim”, podczas której badaniem objęto wszystkich uczniów szkół podstawowych w jednym z powiatów województwa łódzkiego. Badanie ankietowe przede wszystkim umożliwiło rozpoznanie astmy u dzieci, które wcześniej nie miały postawionej prawidłowej diagnozy. Natomiast analiza zwolnień pokazała, że choroby oddechowe są przyczyną 34% zwolnień dzieci z zajęć wychowania fizycznego (23% - nawracające infekcje dróg oddechowych i 11% - astma oskrzelowa), w tym w przeważającej większości dotyczyło to dziewcząt (56%) oraz uczniów w klasach IV-VI. Co drugie ankietowane dziecko cierpiało już na chorobę przewlekłą, w tym w 24,2% na więcej niż jedną, która była przyczyną zwolnień z tych zajęć w poprzednich latach. 69,8% zwolnień było wystawione w wyniku zalecenia lekarza, a pozostałe – ponad 30% - na prośbę rodziców. Prawie połowę zwolnień - 49,5 % - wystawili lekarze podstawowej opieki zdrowotnej. Niepokojące jest również to, że w tej grupie dominowały zwolnienia całoroczne. Dodatkowo, wyniki Testu Kontroli Astmy pokazują znaczenie aktywności fizycznej: wśród dzieci chorych na astmę najlepsze wyniki miały te uczęszczające na zajęcia WF. To pokazuje, że poprzez prawidłową diagnostykę i terapię można astmę u dzieci dobrze kontrolować i umożliwić im normalne życie. Brak aktywności fizycznej u dzieci prowadzi do pogłębiania problemu chorób układu oddechowego już w najmłodszym wieku. Dzięki systematycznym ćwiczeniom dziecko zwiększa pojemność płuc i buduje silne podstawy swego zdrowia. Broniąc dzieci przed wysiłkiem fizycznym, rodzice, nauczyciele i niektórzy lekarze POZ z góry skazują je na słabszą kondycję zdrowotną. Nieuniknione konsekwencje takiego postępowania poniesie całe społeczeństwo poprzez wzrastające koszty leczenia przyszłych pokoleń.

„Polski Program POLASTMA jest inicjatywą na skalę światową – zgodny z Deklaracją Brukselską, wzorowany na sprawdzonych i skutecznych doświadczeniach „Fińskiego Programu Astmy 1995 – 2004”, wpisany w strategię Global Alliance Against Chronic Respiratory Diseases oraz Światowej Organizacji Zdrowia – jest gotowym rozwiązaniem działań prewencyjnych, który może być zaimplementowany również w innych krajach. Potencjał Programu stanowi wkład Polski na rzecz rozwiązywania zagrożeń chorobami układu oddechowego i może przyczynić się do zahamowania epidemii tych chorób.” – podkreśla prof. dr hab. n. med. Piotr Kuna z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Astmy i Alergii UM w Łodzi.