Sektor artykułów rolno-spożywczych przed kłopotami

Przeczytaj także: Polska branża spożywcza najlepsza?

Pod koniec czerwca Departament Rolnictwa USA (USDA) opublikował zaskakujące dane na temat produkcji kukurydzy, wskazujące na wyższe od oczekiwanych zasiewy i mniejsze od zakładanych redukcje zapasów (choć są one w dalszym ciągu ograniczane do niskich poziomów). Te optymistyczne prognozy dotyczące sytuacji największego światowego producenta kukurydzy przełożyły się na jeszcze gwałtowniejsze spadki cen na giełdzie towarowej w Chicago, spowodowane pierwotnie osłabieniem popytu na rynku wewnętrznym (-15,7% rok do roku w okresie marzec-maj 2011 r.). Dające się zaobserwować w ostatnim czasie gwałtowne wahania cen mogą także odzwierciedlać transakcje arbitrażowe przeprowadzane przez inwestorów finansowych, angażujące popyt spekulacyjny na rynek zbóż. Niemniej globalne napięcia między popytem a podażą (w odpowiedzi na które na początku czerwca ceny na rynku zbóż poszybowały w górę, osiągając rekordowe wartości) są w dużej mierze nadal obecne, co pozwala przypuszczać, że ceny utrzymają się na względnie stałym poziomie. W dalszym ciągu utrzymuje się niepewność co do rentowności (m.in. ze względu na niekorzystne warunki pogodowe) i wymogów w zakresie produkcji etanolu. Jeśli chodzi o pszenicę, mimo stabilniejszych fundamentów i zapowiedzi zniesienia rosyjskich ograniczeń eksportowych, trendy w zakresie cen będą niewątpliwie skorelowane z ruchami cen kukurydzy, ponieważ stanowi ona alternatywne zboże paszowe wykorzystywane w hodowli trzody. Zjawiska pogodowe w Chinach i Europie także prawdopodobnie wpłyną na wynik ostatnich zbiorów (jakość zebranych zbóż – jaka jego część nadawać się będzie na przemiał konsumpcyjny).

Obecna sytuacja: sektor znajduje się pod wpływem cyklicznych ograniczeń

Najnowszy raport FAO/OECD potwierdził oczekiwania dotyczące wzrostów w zakresie średnich cen produktów rolnych w latach 2011-2020 (prognozuje się, że ceny zboża wrosną o 20%, a mięsa o 30% w ujęciu realnym względem ostatniego dziesięciolecia). Zakłada on jednak, że ich ceny nie przebiją rekordowych wartości odnotowanych w latach 2007/2008 i w pierwszej połowie 2011 roku. Do wzrostu kosztów produkcji, który według szacunków ma wynieść w 2011 r. między 6% a 10%, dodatkowo przyczyni się nie tylko wyraźny trend wzrostowy cen energii, lecz także rosnąca zmienność cen innych surowców (średnia miesięczna zmienność wzrosła o 30% w latach 2000-2005 i 2006-2010). W krótkim okresie wiele przedsiębiorstw wytwarzających artykuły rolno-spożywcze jedynie po części, a niekiedy w ogóle. nie będzie w stanie przenieść tych kosztów na klientów z niższych poziomów łańcucha sprzedaży. Dzieje się tak z dwóch przyczyn.

Po pierwsze, istnieje ogromna niepewność co do poziomu sprzedaży, co wynika z niskiego poziomu wydatków konsumenckich oraz wyraźnego oporu po stronie dystrybutorów (którzy, jak na przykład Tesco, mają ambicję promować produkty pod markami własnymi). Po drugie, wiele grup nieustannie zwiększa swoją aktywność w zakresie promocji. W rezultacie sektor artykułów rolno-spożywczych, któremu udało się uniknąć szoków spowodowanych nadpodażą w czasie kryzysu, stoi w obliczu innego rodzaju wstrząsu – w tym wypadku w zakresie marż, co szczególnie martwi średnie i małe spółki z tej branży.