Ochrona Środowiska 2011

Przeczytaj także: Ochrona Środowiska 2010

Zanieczyszczenia i degradację zasobów wodnych powodowały przede wszystkim ścieki. W latach 2000-2010 ilość ścieków przemysłowych i komunalnych wymagających oczyszczenia zmniejszyła się o ponad 7% (z 2,5 km3 do 2,3 km3), a ilość ścieków nieoczyszczanych o 42% (z 0,3 km3 do 0,2 km3), przy jednoczesnym zmniejszeniu o 16% udziału ścieków oczyszczanych mechanicznie (z 0,7 km3 do 0,6 km3) i ponad dwukrotnym zwiększeniu (z 0,46 km3 do 1,0 km3) ilości ścieków oczyszczanych w oczyszczalniach o wysoko efektywnych technologiach oczyszczania, umożliwiających zwiększoną redukcję azotu i fosforu, tj. metodami z podwyższonym usuwaniem biogenów.
W całym kraju widoczne są efekty realizacji Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOSK). Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej przejawiało się – obok oddawania do eksploatacji nowych oczyszczalni - rozbudową sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, wyłączaniem z eksploatacji obiektów przestarzałych i nieefektywnych (likwidowano głównie oczyszczalnie mechaniczne), modernizowaniem oczyszczalni (dostosowywaniem parametrów oczyszczalni do aktualnych potrzeb poprzez likwidację nadwyżek przepustowości, rozbudowę obiektów przeciążonych), a także inwestowaniem w urządzenia do redukcji ładunków zanieczyszczeń w ściekach.

Dostosowany do wymogów dyrektyw UE (głównie Ramowej Dyrektywy Wodnej) KPOSK zakłada wyposażenie do 2015 r. wszystkich aglomeracji powyżej 2 tys. mieszkańców w oczyszczalnie ścieków komunalnych. W latach 2000-2010 liczba miast obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków zwiększyła się o 72 (z 801 miast w 2000 r. do 873 w 2010 r., tj. o 9,0%). Na ogólną liczbę 903 miast w Polsce w 2010 r., 30 nie było obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków (najwięcej – 23 miasta z grupy od 2-5 tys. mieszkańców). W 2010 r. liczba oczyszczalni ścieków obsługujących gminy wynosiła 2341 (o 54 więcej niż w 2009 r.), w tym prawie 80% z nich stanowiły oczyszczalnie biologiczne, a 18% oczyszczalnie z podwyższonym usuwaniem biogenów.

Udział ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków w % ludności ogółem wzrósł z 53,6% w 2000 r. do 65,2% w 2010 r., przy czym w miastach wzrósł odpowiednio z 80,0% do 88,6%, zaś na wsi z 10,8% do 28,8%. Z oczyszczalni mechanicznych korzystało w Polsce w 2010 r. tylko 0,1% ludności (w 2000 r. 3,4%), natomiast obiekty typu biologicznego obsługiwały 15,0% ludności kraju (w 2000 r. – 30,1%), a o podwyższonym usuwaniu biogenów 50,1% (w 2000 r. 20,1%). W 2010 r. 468 miast i 588 gmin wiejskich obsługiwanych było przez nowoczesne oczyszczalnie ścieków o podwyższonej redukcji związków azotu i fosforu.

Spośród krajów Unii Europejskiej największa liczba ludności jest obsługiwana przez oczyszczalnie ścieków w Holandii (99%) i w Niemczech (95%). Krajami o najmniejszym udziale ludności korzystającej z oczyszczalni ścieków są: Rumunia (29%), Bułgaria (45%) oraz Malta (48%).

W 2010 r. długość sieci wodociągowej rozdzielczej w Polsce wynosiła 273 tys. km, tj. o 61 tys. km (o 29%) więcej niż w 2000 r. W latach 2000-2010 rozbudowie uległa również sieć kanalizacyjna. W 2010 r. długość sieci kanalizacyjnej wynosiła 108 tys. km i była dłuższa w porównaniu z 2000 r. o 57 tys. km, (w 2000 r. wynosiła 51,2 tys. km). Na terenach wiejskich w 2010 r. przybyło ponad 10 tys. km nowej sieci kanalizacyjnej w stosunku do roku poprzedniego.

Polska jest jednym z najludniejszych i największych krajów regionu Morza Bałtyckiego i ma znaczący udział w jego zanieczyszczaniu związkami azotu i fosforu. Jednak w porównaniu z innymi krajami bałtyckimi, w przeliczeniu na 1 mieszkańca, ładunek substancji biogennych – głównie związków azotu i fosforu – odprowadzanych z Polski do Bałtyku jest jednym z najniższych. Wynika to głównie z bardziej intensywnego nawożenia mineralnego w pozostałych krajach zlewiska Morza Bałtyckiego.