Ochrona Środowiska 2011

Przeczytaj także: Ochrona Środowiska 2010

Według badań prowadzonych w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska, w 2009 r. wielkość ładunków zanieczyszczeń odprowadzonych do Morza Bałtyckiego z dorzeczy Wisły, Odry i rzek Przymorza była mniejsza niż w 2000 r. Wielkość ładunku azotu ogólnego zmalała z 187,9 tys. ton w 2000 r. do 148,6 tys. ton w 2009 r. (o ok. 21%). W przypadku fosforu ogólnego wielkość ładunków zmniejszyła się z 12,1 tys. ton w 2000 r. do 9,8 tys. ton w 2009 r., tj. o ok. 19%. Zmniejszyła się również wielkość ładunku BZT5 – z 214,0 tys. ton w 2000 r. do 148,5 tys. ton w 2009 r. (o ok. 31%). Nadmierne obciążenie wód Bałtyku substancjami organicznymi i biogennymi powoduje złe warunki tlenowe w warstwach przydennych strefy głębokowodnej oraz przyczynia się do postępu eutrofizacji wód morskich.

Zanieczyszczenie i ochrona powietrza

W 2009 r. odnotowano spadek emisji zanieczyszczeń powietrza. W porównaniu do 2000 r. całkowita emisja dwutlenku siarki zmniejszyła się o 43%, tlenku węgla o 22%, amoniaku i pyłów o 15%, dwutlenku węgla i tlenków azotu o 2%. W omawianych latach nastąpił nieznaczny wzrost emisji niemetanowych lotnych związków organicznych o 1,3%.

Spadek emisji zanieczyszczeń do powietrza obserwowany jest również w innych krajach UE. Z danych Eurostat-u wynika, że ogółem w UE-27 w 2008 r. w porównaniu z 2000 r. wielkość emisji tlenków siarki była niższa o 40%, tlenku węgla o 30%, tlenków azotu o 9%, a niemetanowych lotnych związków organicznych o 24%.
Dominujący udział w emisji dwutlenku siarki w Polsce mają tzw. inne źródła stacjonarne (39,3%), tj. kotłownie lokalne, paleniska domowe, warsztaty rzemieślnicze, rolnictwo, ponadto znaczący udział ma energetyka zawodowa (37,5%), a także energetyka przemysłowa (20,7%).

Emisja tlenków azotu w 43,3% pochodzi ze źródeł mobilnych, w 27,4% z energetyki zawodowej oraz w 9,9% z energetyki przemysłowej. W przypadku emisji pyłów ważną rolę odgrywają inne źródła stacjonarne, których udział w całkowitej emisji wzrósł z 53,4% w 2000 r. do 62,4% w 2009 r. Udział źródeł mobilnych wzrósł z 13,1% w 2000 r. do 20,8% w 2009 r., zaś udział energetyki zawodowej i przemysłowej w ogólnej emisji pyłów wykazuje tendencję spadkową - w 2009 r. zmniejszył się odpowiednio do poziomu 5,8% i 2,0%. Emisja pyłów z sektora technologie przemysłowe stanowiła w 2009 roku 8,9% całkowitej emisji pyłów.

Główny udział w całkowitej emisji dwutlenku węgla mają procesy spalania paliw – 93,5%, z czego 56,8% w przemyśle energetycznym, 10,3% w przemyśle wytwórczym i budownictwie, a 15,9% w transporcie. Na wielkość całkowitej emisji metanu największy wpływ mają emisje lotne z paliw – 33,6%, w szczególności z kopalń węgla kamiennego i instalacji przeróbki ropy naftowej. Znaczny udział ma również rolnictwo – 35,5% (przede wszystkim procesy fermentacji jelitowej) oraz odpady – 21,6% (w tym głównie ze składowisk odpadów).

Dominującym źródłem emisji podtlenku azotu jest rolnictwo (84,3%) – przede wszystkim emisje z gleb rolnych (65,2%) oraz odchodów zwierzęcych (18,0%). Mniejszy udział ma emisja związana ze spalaniem paliw (7,9%) oraz procesami przemysłowymi (4,5%).

Od 2000 r. odnotowano ponad 8-krotny wzrost emisji fluorowęglowodorów HFCs liczonych w ekwiwalencie dwutlenku węgla, a także wzrost emisji sześciofluorku siarki SF6. Jedynie w przypadku perfluorowęglowodorów PFCs odnotowano znaczący spadek (o 64%). Zwiększenie emisji HFCs jest spowodowane m.in. wzrastającą liczbą urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, w których HFCs wykorzystywane są jako substytuty freonów.