Europa: wydarzenia tygodnia 48/2011

Przeczytaj także: Europa: wydarzenia tygodnia 47/2011

• Niemcy i Francja na dzień dzisiejszy(!) prezentują pogląd, że zażegnanie kryzysu zaufania do euro wymaga większej dyscypliny budżetowej i odpowiedzialności poszczególnych krajów. Uważają, że nie da tego wyegzekwować na wszystkich krajach za pomocą obecnych traktatów, więc niezbędne jest przyjęcie nowego traktatu. Reprezentują też pogląd, że jeśli nie da się tego dokonać w gronie 27 krajów, to trzeba to porozumienie zawrzeć w mniejszym gronie. Polska akceptuje i wspiera ten punkt widzenia licząc, że w tej nowej koncepcji integracyjnej nie stracą swego znaczenia Komisja Europejska i Parlament Europejski. Oba kraje zobowiązały się do przygotowania nowego traktatu.
• Bank Anglii poinformował, że ma "plan ratunkowy" na wypadek rozpadu strefy euro...
• Gospodarka unijna hamuje. W III kw. wzrost gospodarczy w krajach Unii wyniósł 1,4 proc. r/r. Motor unijnej gospodarki - Niemcy - w III kwartale uzyskały wzrost na poziomie 2,6 proc., chociaż na początku roku było ok. 5 proc. PKB. Już obecnie Grecja, Portugalia i Cypr są w recesji.
• Według scenariusza agencji Moody's strefa euro się nie rozpadnie. Jednak warto zauważyć, że nie zapewnia ona, iż w okresie przejściowym nie stracą swoich ratingów kraje dotąd najbardziej wiarygodne (Holandia, Austria, Finlandia czy Niemcy).
• Agencje ratingowe Moody's oraz Standard and Poor's grożą Francji utratą najwyższego ratingu AAA. W opinii ekonomistów ten scenariusz za nieunikniony. Należy tez liczyć się z tym, że może to mieć bardzo niekorzystny wpływ na sytuację w całej strefie euro. Rządowa prognoza wzrostu gospodarczego na 2012 rok wynosi do 1 proc. PKB, a w ocenie OECD będzie to nie więcej niż 0,3 proc. PKB. Paryż podtrzymuje zobowiązania: zredukowanie deficytu publicznego z 7 proc. PKB w roku 2010 do 5,7 proc. w 2011 roku, by w roku 2013 r. dojść do 3 proc. Dług publiczny wyniósł w końcu 2010 roku ponad 82 proc. PKB.
• W marcu tego roku Unia Europejska przyjęła tzw. trzeci pakiet energetyczny, który ma chronić unijnych konsumentów przed gazowymi monopolistami. Pozwala on państwom członkowskim Unii odmówić sprzedaży swoich gazociągów firmom spoza UE, np. Gazpromowi. Nie pozwala on bycie jednocześnie dostawca gazu i właścicielem rurociągu gazowego. Rosja kwestionuje te przepisy. Teraz poinformowano, że w styczniu przeprowadzone będą analizy z ekspertami i europejskimi regulatorami, w jakich przypadkach i w jakim zakresie można stosować wyjątki dla projektów gazowej infrastruktury. To dyplomatyczny sukces Rosji, bo mówi się o "pragmatycznej interpretacji" tych przepisów. Tę koncepcję wsparła kanclerz Niemiec Angela Merkel.
• Agencja ratingowa Standard & Poor's obniżyła wiarygodność kredytową Belgii o jeden stopień, z AA+ do AA z perspektywą negatywną. Oznacza to, że w średnim terminie możliwe jest kolejne obniżenie. Natomiast agencja Moody's obniżyła rating węgierskich obligacji z BAA3 do BA1, czyli do poziomu inwestycji spekulacyjnych, z negatywną perspektywą.
• Według OECD skurczą się gospodarki Portugalii i Grecji, a także Włoch i Węgier. W całym 2012 roku gospodarka strefy euro urośnie o 0,2 proc. Odbicie gospodarcze nastąpi w 2013 r. Wtedy gospodarka strefy euro urośnie o 1,4 proc. Według ekspertów Organizacji Bank Centralny skupił obligacje krajów strefy euro warte 203 mld euro, jednak ciągle jest to za mało, by uspokoić sytuację na rynku.
• Według OECD w 2012 roku Węgry wpadną w recesję, a ich PKB skurczy się o 0,6 proc. (wcześniej prognozowano wzrost o 3,1 proc.), PKB Czech wzrośnie w przyszłym roku o 1,6 proc. (wcześniejsze prognozy to 3,5 proc.). Liderem wzrostu w naszej części Europy będzie Estonia, która tym roku PKB wzrośnie tu o 8 proc., chociaż w przyszłym będzie to już tylko 3,2 proc.
• Pod rządami premiera Lukasa Papademosa praktycznie stanęła cała Grecja. Do strajku generalnego przystąpiła na wezwanie związków zawodowych reprezentujących ponad połowę z 4 mln ludzi czynnych zawodowo.Ministrowie finansów państw strefy euro wyrazili zgodę, by Grecja otrzymała kolejną, wynoszącą 8 mld euro transzę pomocy finansowej Unii Europejskiej i Międzynarodowego Funduszu Walutowego - poinformowali unijni dyplomaci Grecja dostała wartą 8 mld euro transzę kredytu od Unii Europejskiej (5,8 mld euro) i Międzynarodowego Funduszu Walutowego (2,2 mld euro).
• Rosja zakończyła budowę systemu nawigacji satelitarnej Glonass i w tej sprawie wyprzedziła UE. Obecnie w ramach Glonass działała już 23 satelity. System działa na terenie Rosji, a do funkcjonowania systemu na całym świecie potrzeba 24 satelitów. Ostatni satelita został już wystrzelony i od przyszłego roku Glonass będzie miał globalny zasięg. Rosja wyprzedziła unijny system Galileo, który zacznie być uruchomiany dopiero w 2015 roku. Instalacja pełnej floty 30 satelitów unijnego systemu zakończy się w 2020 r.
• Białoruś sprzedała drugą połowę akcji monopolisty gazowego Biełtransgaz. Otrzymała od Gazpromu 2,5 mld USD, co zwiększyło jej rezerwy walutowe. Pierwszą połowę akcji białoruskiego monopolisty gazowego kupił Gazprom ratalnie w latach 2007-10.

Komentarz do wydarzeń gospodarczych

---

CZY CHINY ZAANGAŻUJĄ SIĘ W RATOWANIE GOSPODARKI UNIJNEJ

Zaraz po ostatnim szczycie w Brukseli prezydent Francji telefonował do prezydenta Chin, a Klaus Regling, szef EFSF wyjechał z pilną wizytą do Pekinu. Europa liczyła, że Chińczycy zaangażują swoje rezerwy walutowe w gospodarkę Unijną. Mówiono nawet, że mogą to być środki nawet rzędu 100 mld USD. Podobne nadzieje miały też Stany Zjednoczone. Nic takiego (oczywiście w szerszym wymiarze) nie nastąpiło. Aktualne więc jest pytanie, jaką politykę w tym zakresie realizują obecnie Chiny?

Wiele wskazuje na to, że rząd chiński uznał, iż rezerwy walutowe (ponad 3 bln USD) są dla nich na obecnym etapie wystarczające. Oznacza to, że obecnie będzie się on starał utrzymać swoje nadwyżki handlowe z USA i UE, jednak będzie zmierzał do ich zmniejszenia. To oczywiste, bo lokowanie nadwyżek jak dotychczas walutę amerykańską i europejską oraz w papiery rządowe innych krajów (tak w USA, jak i w krajach europejskich) jest coraz bardziej ryzykowne. Wydaje się też, że z podobnych powodów na obecnym etapie Pekin odmawia udziału w funduszu ratunkowym dla państw strefy euro.

Należy przypuszczać, że Pekin jest coraz bardziej zaniepokojony systematycznym procesem deprecjonowania się amerykańskiej waluty i rozwijaniem się procesów kryzysowych w USA i w UE. Wszystko wskazuje więc na to, że większe zakupy w USA i w UE będzie chciał Pekin połączyć z dodatkowymi korzyściami. Widać już chińską presją, by zostały ograniczone, a nawet zlikwidowane obecne bariery uniemożliwiające eksport do Chin pewnych grup produktów, w których pozyskaniu Chińczycy są zainteresowani. Mam tu na myśli restrykcje nałożone na eksport produktów high-tech do Chin i ograniczenia chińskich firm w inwestowaniu w Ameryce. Pekin chce też jak najszybciej uzyskać status kraju o gospodarce rynkowej.

Powyższe tezy potwierdza działanie. Na obecnym etapie Chiny wyczekują i obserwują działania kierownictw tak UE jak i USA twierdząc, że same muszą znaleźć w sobie tyle siły, by skutecznie ustabilizować swoją gospodarkę. Pekin widzi swoją szansę też w tym, że niektóre państwa europejskie walcząc z kryzysem zadłużenia są zainteresowane w zamianę swoich aktywów na gotówkę. Widząc to zapowiedziały, że w 2012 roku do Europy i Stanów Zjednoczonych

wyruszą przedstawiciele rządu i chińskich firm z misją inwestycyjną. Podobne działania zapowiedział też prezes chińskiego funduszu inwestycyjnego China Investment Corp (CIC). Przyznał on, że CIC jest zainteresowany udziałem w projektach infrastrukturalnych w Europie Zachodniej, w pierwszej kolejności w Wielkiej Brytanii. Zapowiedział, że będą dywersyfikować swoje inwestycje, a wejście w projekty infrastrukturalne są w ich ocenie mniej ryzykowne niż europejskie obligacje. W Europie Chińczycy wykazują szczególne zainteresowanie udziałem w inwestycjach portowych, w linie kolejowe, wodociągi, czy sieci energetyczne.